Laatste nieuws
Eva Mooij
Eva Mooij
2 minuten leestijd
Wetenschap

Toename verspreiding van antibioticaresistente Providencia stuartii bij patiënten uit het buitenland

Plaats een reactie

Surveillancesystemen van verschillende Europese landen, waaronder Nederland, signaleren een toename in infecties met multiresistente (MDR) carbapenemase-producerende enterobacteriën (CPE). Onderzoek onder 63 ziekenhuispatiënten in Europese landen toont het verband tussen de zeldzame CPE-bacterie Providencia stuartii en de komst van Oekraïense patiënten uit oorlogsgebied, blijkt uit een recent verschenen artikel in het tijdschrift Eurosurveillance.

De afgelopen jaren neemt het aantal CPE-bacteriën wereldwijd snel toe. CPE-bacteriën, zoals E. coli, salmonella en klebsiella, zijn resistent tegen veel bètalactamantibiotica, waaronder carbapenems. In het eerste halfjaar van 2024 ontving het RIVM 294 verschillende CPE-bacteriën, een stijging van 51 procent ten opzichte van 2021 en zelfs 70 procent in vergelijking met 2019. Een zorgwekkende ontwikkeling, vinden onderzoekers Sandra Witteveen en Antoni Hendrickx. Zij waren betrokken bij het onderzoek in Eurosurveillance en analyseerden tussen maart 2022 en maart 2023 met whole-genome sequencing de verwantschap van de zeldzame P. stuartii.  

Oorlogsgebied 

Alarmerend was de vondst van nieuwe genetische clusters van P. stuartii in zes van de vijftien deelnemende Europese landen, waaronder Nederland. De twaalf gevonden P. stuartii-isolaten, resistent voor vrijwel alle soorten antibiotica, hadden een link naar Oekraïense patiënten. Dat maakt een gemeenschappelijke bron aannemelijk, stellen de onderzoekers.  

‘Hoewel secundaire besmetting van Oekraïense patiënten naar andere patiënten nog niet is gerapporteerd in Nederland, is het belangrijk dat er bewustzijn komt over de opkomst van antibioticaresistentie bij zeldzame bacteriën, zoals P. stuartii’, zeggen Witteveen en Hendrickx in een toelichting. ‘Om te voorkomen dat er uitbraken ontstaan in ziekenhuizen, worden er preventieve maatregelen getroffen bij hoogrisicopatiënten. Dat zijn patiënten die opgenomen zijn geweest in buitenlandse ziekenhuizen of afkomstig uit een oorlogsgebied’, zegt Witteveen. ‘Een recente studie van het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) toonde aan dat MDR P. stuartii in zes Roemeense ziekenhuizen in verschillende regio’s tussen 2021 en 2023 voorkwam. Deze bleek in die jaren tussen vier ziekenhuizen en drie regio’s verspreid. De studie laat zien dat P. stuartii in het Roemeense zorgstelsel verspreid is en zich kan handhaven, een trend waar we alert op moeten zijn’, zegt Hendrickx. 

Nieuwe antibiotica 

‘De gevolgen van de toenemende antibioticaresistentie (ABR) op de behandelmogelijkheden zijn groot. Nederland heeft wereldwijd één van de laagste ABR-percentages ter wereld, maar ook hier zijn er soms nauwelijks of geen behandelopties meer voor bacteriële infecties’, zegt arts-microbioloog Daan Notermans, eveneens bij het onderzoek betrokken. ‘Gelukkig is er de laatste jaren een aantal nieuwe antibiotica beschikbaar gekomen die gericht zijn op carbapenemresistente bacteriën.’ Een van de nieuwste geneesmiddelen is aztreonam-avibactam, dat sinds september in Nederland beschikbaar is. De dringende behoefte aan nieuwe antibiotica zorgde voor een ontwikkelingstijd van enkele maanden, een proces dat normaal gesproken jaren kan duren. Tot die tijd werden de geneesmiddelen als noodoplossing verstrekt via het RIVM.’   

Landelijke surveillance  

Analyse van bacteriën op moleculair niveau, zoals Witteveen en Hendrickx deden, onthult veel informatie over de eigenschappen en transmissie van bacteriën. ‘Genomische surveillance speelt daarom een cruciale rol in het voorkomen en tijdig signaleren van antibioticaresistente infecties, zodat verdere verspreiding ingedamd kan worden’, aldus Witteveen. 

DOI: 10.2807/1560-7917.ES.2024.29.23.2300616  

DOI: 10.2807/1560-7917.ES.2024.29.47.2400587 

Lees ook

Wetenschap antibiotica RIVM infecties
  • Eva Mooij

    Eva Mooij voltooide haar bachelor Geneeskunde aan de Universiteit Leiden en heeft van de wachttijd voor haar coschappen een tussenjaar gemaakt, die zij vult met onder andere werkervaring bij een psychiater, een bijbaan op de afdeling verloskunde in het LUMC én een stage bij Medisch Contact.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.