Raad van State: ‘Boetes offlabel voorschrijven ivermectine en hcq terecht, maar te hoog’
Plaats een reactieDe boetes die vier artsen kregen opgelegd vanwege het offlabel voorschrijven van ivermectine en hydroxychloroquine (hcq) voor de preventie of behandeling van covid-19, waren terecht. Zo oordeelt de Raad van State in een hoger beroep. De artsen stappen nu naar het Europees Hof, zegt huisarts Rob Elens.
De artsen schreven in 2021 ivermectine en hcq voor aan meerdere patiënten. Volgens de inspectie overtraden ze daarmee artikel 68 van de Geneesmiddelenwet. Dat artikel gaat over het offlabel voorschrijven van medicatie. Drie artsen kregen een boete van 3000 euro opgelegd en de vierde een boete van 6375 euro, waartegen zij in beroep gingen bij de bestuursrechter. Bij twee artsen oordeelde de bestuursrechter dat artikel 68 van de Geneesmiddelenwet niet voldoende duidelijk is en de boete dan ook onterecht. Bij de twee andere artsen oordeelde de bestuursrechter dat artikel 68 wél voldoende duidelijk is en de boete dus terecht. De artsen en de inspectie gingen in hoger beroep tegen deze uitspraken.
Artikel 68
Die (vermeende) onduidelijkheid zit hem in twee zinnen in het artikel, waarin staat dat offlabel voorschrijven alleen geoorloofd is wanneer daarover binnen de beroepsgroep protocollen of standaarden zijn ontwikkeld. Als deze nog in ontwikkeling zijn, is overleg tussen de behandelend arts en apotheker noodzakelijk. In een van de eerdere rechtszaken oordeelde de bestuursrechter dat uit de wettekst en wetsgeschiedenis niet duidelijk is wat onder ‘beroepsgroep’, ‘protocol’ of ‘overleg’ valt. Een andere rechter oordeelde daarnaast dat het ook onduidelijk is of buitenlandse protocollen ook binnen de definitie van artikel 68 vallen. Met die onduidelijkheden zou het lex-certa-beginsel – dat een wettelijke bepaling voldoende duidelijk moet zijn – waaraan een wet moet voldoen, zijn geschonden.
Duidelijk
De Raad van State oordeelt nu in alle vier de hoger beroepen dat de tekst van artikel 68 voldoende duidelijk is. Ook stelt de Raad van State vast dat er in de periode dat de artsen offlabel ivermectine en hcq voorschreven geen standaarden en protocollen waren die dit aanbevalen. Deze waren ook niet in ontwikkeling. Er waren echter wél documenten van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en de Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid (SWAB) die ivermectine en hcq afraadden voor de preventie en behandeling van covid-19. Volgens de Raad van State is er in een dergelijk geval geen ruimte voor het offlabel voorschrijven. Het maakt volgens de Raad van State niet uit hoe de tekst van artikel 68 begrepen zou moeten worden en welke interpretatieve betekenis eraan toegekend zou moeten worden.
Volgens de Raad van State is uit de wettekst niet af te leiden of buitenlandse documenten als protocollen of standaarden van de beroepsgroep kunnen gelden. Maar het stond de artsen niet vrij om naar eigen inzicht te bepalen op welke protocollen of standaarden zij zich beriepen. De beroepsgroep zoals bedoeld in artikel 68 zal, oordeelt de Raad van State, in eerste plaats de beroepsgroep in Nederland zijn en het NHG en de SWAB vertegenwoordigen die beroepsgroep.
Onevenredig
De boete die werd opgelegd was dus terecht, maar wel onevenredig hoog, vindt de Raad van State. Daarom worden de boetes gehalveerd. Dit vanwege de uitzonderlijke omstandigheden tijdens de coronapandemie en de onzekerheid die dat met zich meebracht voor artsen. De Raad van State gaat ervan uit dat de artsen in deze uitzonderlijke omstandigheden hebben beoogd op gewetensvolle wijze invulling te geven aan hun professionele verantwoordelijkheden.
Onwerkbaar
Huisarts Rob Elens is teleurgesteld over de uitspraak, zegt hij. ‘Ik had gehoopt dat de boete zou worden teruggedraaid. Niet om het geld, maar om het principe. Ik denk dat heel dokterend Nederland vanaf vandaag ontzettend vaak artikel 68 van de Geneesmiddelenwet overtreedt. Deze uitspraak levert een onwerkbare situatie op. Er worden namelijk heel veel geneesmiddelen offlabel voorgeschreven, waarover geen Nederlandse protocollen en standaarden in ontwikkeling zijn. Of die worden afgeraden. Daarbij vind ik dat het NHG te veel macht krijgt toebedeeld door de Raad van State. Als het NHG bepaalt dat iets niet mag worden voorgeschreven, dan overtreed je de wet. Omdat we het niet eens zijn met de uitspraak van de Raad van State, stappen we naar het Europees Hof.’
De IGJ wil uitspraken van de Raad van State nu eerst bestuderen en reageert daarom nog niet, laat een IGJ-woordvoerder weten.
Bekijk hier de uitspraken:
Lees ook-
Simone Paauw
Simone Paauw interviewt het liefst de ‘gewone arts’ met een bijzonder verhaal. Ze heeft aandacht voor diversiteit en inclusie in de breedte, discriminatie en grensoverschrijdend gedrag (op de werkvloer) en de positie van vluchtelingen en vluchteling-artsen. (Gezondheids)recht en medisch tuchtrecht hebben haar bijzondere interesse.
- Er zijn nog geen reacties
