President Trump zet activiteiten National Institutes of Health stil

Het aantreden van Donald Trump heeft een golf van onrust veroorzaakt onder biomedische onderzoekers in de VS en daarbuiten. Zijn regering heeft abrupt de beoordelingen van onderzoekssubsidies, reizen en trainingen voor wetenschappers binnen en buiten de National Institutes of Health (NIH), 's werelds grootste publieke biomedische financier, geannuleerd. Wat de onzekerheid onder onderzoekers nog vergroot, is dat de nieuwe regering al het materiaal met betrekking tot structureel racisme en diversiteit van de NIH-website lijkt te hebben verwijderd en dat er een pauze in de externe communicatie van kracht is die zeker tot 1 februari zal duren.

Onderzoekers noemen de maatregelen ongekend. Zonder vergaderingen van de adviescommissie kan de NIH namelijk geen onderzoekssubsidies verstrekken, waardoor tijdelijk 80 procent van het budget van 47 miljard dollar, dat onderzoek in de VS en daarbuiten financiert, wordt bevroren. Het is nu – tijdelijk? – onmogelijk voor NIH-personeel om patiëntengroepen te contacteren om ze zo voor klinische trials te werven. Bovendien mag het wetenschappelijk personeel van de NIH voorlopig geen commentaren naar wetenschappelijk tijdschriften sturen.

Ook staat inmiddels vast dat NIH een nieuwe directeur krijgt. Waarnemend directeur zal Matthew Memoli blijft aan totdat de Amerikaanse Senaat de kandidaat van Trump voor de functie, gezondheidseconoom Jay Bhattacharya, bevestigt. Bhattacharya is eerder in botsing gekomen met de medische mainstream vanwege de volksgezondheidsmaatregelen rond covid-19.

Dat er tijdens de wisseling van regeringen een korte communicatiepauze volgt, is niet ongebruikelijk. Maar de omvang en impact van de huidige maatregelen is zonder weerga. Dat vindt ook oud-NIH directeur, kankeronderzoeker en Nobelprijswinnaar Harold Varmus. Hij noemt de huidige pauze in Nature ‘in strijd met de missie van het agentschap’. Hij wijst er daarbij op dat het Amerikaanse Congres budgetgeld toewijst aan de NIH voor de financiering van onderzoek, en heeft zijn hoop daarom gevestigd op dat Congres: dat kan de maatregelen immers terugdraaien.

Trumps ‘visie’ op de NIH kan geen verrassing zijn. In het veelbesproken Project 2025 – dat door sommige waarnemers wordt gezien als de ideologische blauwdruk van de nieuwe regering – staat al dat de NIH volgens conservatieve principes zou moeten worden hervormd. Volgens dat project heeft de NIH weliswaar ‘een goedaardig’ imago, maar zijn ze intussen verantwoordelijk voor de financiering van onethisch onderzoek naar geaborteerde lichaamsdelen van baby’s en chimaeren (dieren met menselijke genen) en van het soort virusonderzoek dat mogelijk ook verantwoordelijk is geweest voor het ontstaan van covid-19. Het NIH Office of Equity, Diversity and Inclusion zou moeten worden afgeschaft, en de Centers for Disease Control (zeg maar het Amerikaanse RIVM, onderdeel van de NIH) zouden ‘onmiddellijk’ moeten stoppen met het verzamelen van gegevens over genderidentiteit. Want ‘dat legitimeert het onwetenschappelijke idee dat mannen vrouwen kunnen worden (en vice versa) en moedigt het fenomeen van de zich steeds verder vermenigvuldigende subjectieve identiteiten aan.’