Lager inkomen? Dan minder vaak behandeling voor kanker

Patiënten met lagere inkomens ondergaan minder vaak een behandeling voor kanker dan patiënten met een hoger inkomen. Dat blijkt uit een studie van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).

Het IKNL onderzocht voor vijf tumorsoorten, namelijk borstkanker, niet-kleincellige longkanker, darmkanker, prostaatkanker en melanoom, of er behandelverschillen zijn binnen de inkomensgroepen. Zij onderscheidden daarbij een groep van lagere inkomens (geschat netto-inkomen per huishouden van <24.300 euro), middeninkomens (24.300 tot 31.000 euro) en hogere inkomens (>31.000 euro). Bij alle typen kanker kregen patiënten met lagere inkomens minder vaak een behandeling gericht op genezing, levensverlenging of tumorgroei. Vooral bij de behandeling van coloncarcinoom en melanoom waren de verschillen groot.

Patiënten met stadium-III-coloncarcinoom, dus met uitzaaiingen in de lymfklieren, én een lager inkomen krijgen minder vaak chemoradiatie (52% bij lagere inkomens versus 68% bij hogere inkomens). En ook minder vaak bij uitzaaiingen in andere organen (stadium IV) (39% versus 54%). Bij gemetastaseerd melanoom krijgt 47% van de patiënten uit de lagere inkomensgroepen immuuntherapie bij uitgezaaide melanoom, tegenover 67 procent in de lagere inkomensgroep.

Patiënten met stadium III coloncarcinoom, dus met uitzaaiingen in de lymfklieren, én een lager inkomen krijgen minder vaak chemoradiatie (52% bij lagere inkomens versus 68% bij hogere inkomens). En ook minder vaak bij uitzaaiingen in andere organen (stadium IV) (39% versus 54%). Bij gemetastaseerd melanoom krijgt 47% van de patiënten uit de lagere inkomensgroepen immuuntherapie bij uitgezaaide melanoom tegenover 67 procent in de lagere inkomensgroep.

Mogelijke verklaringen

Wat de verschillen precies verklaart is niet duidelijk. Het kan een rol spelen dat patiënten met lagere inkomens ‘vaker bijkomende aandoeningen hebben, vaker in slechtere conditie verkeren, vaker een hogere BMI hebben en vaker roken’, constateren de onderzoekers. Daardoor neemt bijvoorbeeld de kans af dat een patiënt een kankerbehandeling kán ondergaan. Ook kan een rol spelen dat patiënten met een lager inkomen vaker onvoldoende of beperkte gezondheidsvaardigheden hebben, en minder in staat of bereid zijn om langer te reizen voor medisch-oncologische zorg.

Of het een probleem is dat er verschillen zijn tussen de inkomensgroepen, is volgens de onderzoekers niet duidelijk. Het kan juist een teken zijn van persoonsgerichte zorg, als er rekening is gehouden met de verschillende factoren die maken of een behandeling geschikt is. ‘Maar in hoeverre er hiervan sprake is, is niet te zeggen’, omdat gegevens daarover niet beschikbaar zijn.