Het gesprek met een empathisch arts beklijft

Dat artsen empathie voor hun patiënten aan de dag leggen is tegenwoordig niet alleen gangbaar en op zichzelf een goede zaak, het bevordert bovendien dat patiënten beter onthouden wat er in de spreekkamer is verteld. Dat blijkt uit het proefschrift The power of helpful and harmful communication in healthcare waarop Janine Westendorp onlangs promoveerde aan de Leidse universiteit.

Westendorp onderzocht onder meer het tonen van empathie en het geven van verwachtingen in de klinische setting van patiënten met gevorderde borstkanker. Ze verzamelde daartoe audio-opnames van 45 gesprekken tussen oncologen en patiënten. Empathie bleek vooral aan de orde in situaties waarin de oncologen begrip toonden voor de emoties van patiënten. Gevallen van een gebrek aan empathie waren zeldzaam en deden zich vooral voor als de artsen de emotionele signalen van patiënten niet opmerkten. Westendorp laat daarbij overtuigend zien dat in gesprekken waarin de arts meer empathie toonde, patiënten zich beter herinnerden wat er besproken was. Vooral de behandeldoelen en positieve effecten van de behandeling werden beter onthouden. Hoe dat precies werkt, is onduidelijk. Maar, aldus Westendorp, het bewijst nog maar eens het belang van empathie in gesprekken met ernstig zieke patiënten.

Verder adviseert ze het verstrekken van informatie en de besluitvorming over het medisch beleid zoveel als mogelijk te personaliseren, dat wil zeggen te voldoen aan de behoeften van patiënten en familieleden ‘om zich gezien, gehoord, en geborgen en herinnerd te voelen’.