‘Erken angst- en dwangstoornissen als een langdurig probleem’

In de herziene multidisciplinaire richtlijn Angst- en dwangstoornissen die woensdag is gepubliceerd door de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie veranderen de adviezen rondom medicatiegebruik.

Hoogleraar Neeltje Batelaan is het daarmee eens, omdat op focus van de behandeling hierdoor naar de lange termijn verschuift. In haar oratie over de nieuwe inzichten over de aard en aanpak van angst- en dwanggerelateerde stoornissen op 5 september aan de VU Amsterdam licht zij dit toe. Batelaan accepteert hierbij haar leerstoel als hoogleraar Psychiatrie van angstgerelateerde stoornissen aan Amsterdam UMC en VU Amsterdam. 

In de vernieuwde richtlijn worden cognitieve gedragstherapie (cgt) en medicatie nog altijd toegepast bij de behandeling van angst- en dwangstoornissen. Het verschil zit hem in de focusverschuiving. In de huidige richtlijn was het advies om als eerste behandelstap samen met de patiënt een keuze te maken uit cgt óf medicatie, met een lichte voorkeur voor cgt. In de vernieuwde richtlijn is cgt echt de eerste behandelstap. Pas als dit onvoldoende werkt, wordt medicatie aangeraden, omdat cgt op de langere termijn een betere prognose heeft dan medicatie.  

Onderhoudsbehandeling 

Daarnaast werd in de huidige richtlijn geadviseerd om een jaar na herstel het afbouwen van medicatie te overwegen. In de vernieuwde richtlijn wordt langdurige onderhoudsbehandeling expliciet als optie benoemd, omdat een op de drie mensen een terugval krijgt na het afbouwen van medicatie. Dit blijkt uit eerder onderzoek van Batelaan. 

In de herziene versie van de richtlijn is ook het levensloopperspectief toegevoegd. Dat is belangrijk, stelt Batelaan, want in de huidige richtlijn werden alleen adviezen voor volwassenen beschreven. In de nieuwe richtlijn staan ook specifieke adviezen voor het behandelen van kinderen, jeugdigen en ouderen. Verder wordt er aandacht besteed aan innovatieve behandelvormen, zoals neuromodulatie en EMDR. 

De nieuwe richtlijn sluit aan bij de visie van Batelaan; het erkennen van de onderliggende kwetsbaarheid bij patiënten met angst- en dwangstoornissen, waardoor focus op de lange termijn essentieel is. Volgens haar is het tijd om de visie op angstgerelateerde stoornissen als een licht en tijdelijk probleem bij te stellen naar het erkennen van angststoornissen als beperkend en langdurig probleem voor de mensen die het treft. 

Oratie Neeltje Batelaan: ‘Angstgerelateerde stoornissen: van aard naar aanpak’. Inaugural lecture Neeltje Batelaan – Psychiatry Amsterdam