Laatste nieuws
Marieke van Twillert
Marieke van Twillert
2 minuten leestijd
Nieuws

Arbeidsomstandigheden van artsen: toename emotioneel zwaar werk

2 reacties

Eén op de drie artsen vond zijn werk in 2023 ‘emotioneel zwaar’, en dat is een tikje meer dan het jaar ervoor. Verder geven iets meer artsen aan dat ze nare ervaringen hadden met leidinggevenden of collega’s. Ruim één op de vier had vorig jaar een kort- of langdurig conflict op de werkvloer. En ongeveer net zoveel dokters hadden in 2023 ervaring met enige vorm van ongewenst gedrag door een patiënt, cliënt of familielid.

Dit zijn cijfers die afkomstig zijn uit de negentiende Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) 2023, die jaarlijks wordt uitgevoerd door onderzoeksinstituut TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), in samenwerking met het ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid (SZW). Ruim 61 duizend werknemers vulden de NEA 2023-vragenlijst in. Op verzoek van Medisch Contact lichtte TNO van alle geënquêteerden de artsen eruit. Dat waren er een kleine vijfhonderd, en louter artsen in dienstverband.

Uitbijter

TNO-onderzoeker Liza van Dam zegt in een toelichting op de cijfers dat een deel van de verschillen met het voorgaande jaar mogelijk te verklaren is door wijzigingen in de vragenlijst, waardoor het jaar 2022 een uitbijter is. Zij heeft teruggekeken tot de cijfers van 2019. Niettemin is het beeld over de arbeidsomstandigheden van de artsen dat uit de NEA naar voren komt betrekkelijk constant, merkt Van Dam op.

Wie artsen vergelijkt met de algemene beroepsbevolking ziet een paar opmerkelijke verschillen, en deze divergenties keren jaarlijks terug. Artsen zijn door de bank genomen vaak (zeer) tevreden met hun werk, dat valt op. Dat werkplezier geldt eigenlijk voor alle zorgverleners, maar artsen zijn nog meer content: bijna 88 procent tegenover bijna 79 procent voor de gemiddelde werknemer.

Zorgmedewerkers in het algemeen hebben vaker onregelmatige diensten en werken vaker buiten kantooruren. Waar bijvoorbeeld verpleegkundigen vaker dan niet in wisseldiensten werken, hebben artsen juist vaker bereikbaarheidsdiensten én werken ze regelmatig ’s nachts. Artsen werken daarbij het vaakst (90%) over, en het meest: gemiddeld 4,5 uur per week. Ook werkt ruim de helft van de dokters (55%) meer dan zes uur per dag achter een beeldscherm, en dat is meer dan de gemiddelde werknemer (44%).

Werk-privédisbalans

Een kwart van de artsen heeft burn-outklachten, en dat is iets meer dan gemiddeld (bijna één op de vijf). Mogelijk komt dat door de hoge werkdruk, aangezien 56 procent van de ondervraagde dokters zegt dat zij daarvan vaak last hebben. Ter vergelijking; dit gaat op voor 32 procent van de gemiddelde werknemers. In dat verband valt ook het (hogere) percentage op dat een werk-privédisbalans ervaart; artsen hebben daar dubbel zo vaak last van.

Zorgmedewerkers hebben vaker dan anderen last van ongewenst gedrag door mensen ‘van buiten’, dat wil zeggen patiënten, of naasten van patiënten. Vooral verpleegkundigen (ruim 41%) hebben daar ervaringen mee, maar ook artsen (ruim 26%) en dat is hoe dan ook vaker dan de gemiddelde werknemer (11%). Vergelijkbare cijfers gelden voor ongewenst seksuele aandacht door externen. Artsen hebben daar dubbel zo vaak mee te maken, terwijl verpleegkundigen daar liefst vijfmaal vaker last van hebben.

Zo’n 45 procent van de artsen meent dat de genomen maatregelen om werkdruk of werkstress tegen te gaan onvoldoende zijn (en dat is opnieuw meer dan gemiddeld: 29%). Iets anders geldt voor maatregelen tegen intimidatie, agressie, geweld door patiënten, cliënten. De meeste artsen (58%) zeggen dat de maatregelen ‘niet nodig’ zijn, want ‘er zijn voldoende maatregelen’. En dat is juist afwijkend. Toch zegt ook nog 16 procent dat er wel degelijk meer maatregelen nodig zijn omdat de genomen maatregelen onvoldoende zijn – en dat is het dubbele van gemiddeld (8%).

Lees ook
Nieuws werk grensoverschrijdend gedrag intimidatie burn-out
  • Marieke van Twillert

    Marieke van Twillert is sinds eind 2015 journalist bij Medisch Contact. Arbeidsmarkt en internationale gezondheidszorg hebben haar speciale aandacht, maar ze volgt ook het levenseindedebat, medische technologie en internationale gezondheid. Marieke is een van de presentatoren van MC de Podcast en schrijft geregeld een bijdrage voor de rubriek Media en Cultuur.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • A.F. Algra

    Commentator zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam

    Een heel bijzonder volkje, die dokters - kijk maar -even wat hoofdpunten
    - artsen werken hard en veel
    - ze werken het vaakst (90%) over,
    - en het meest: gemiddeld 4,5 uur per week
    daarnaast:
    - een kwart van de artsen heeft burn-outklach...ten
    - een ervaren een grote disbalans in werk-privé situatie: artsen hebben daar dubbel zo vaak last van.

    maar ze zijn - en masse - bovengemiddeld tevreden:
    - artsen zijn door de bank genomen vaak (zeer) tevreden met hun werk: 88%

    Bijzonder volkje hoor.

  • A. G?bel

    Huisarts

    Het nadeel van de formulering: "26% van de artsen en 45% van de verpleegkundigen hebben ervaringen met ongewenst gedrag van patiënten", is dat het lijkt alsof 26 resp. 45% van de patiënten ongewenst gedrag vertoont, maar dat is niet zo. Eén nare erva...ring van de respondent maakt al dat die "ja" antwoordt op die vraag. En als 45% één nare ervaring heeft krijg je dit resultaat.

    In het algemeen vind ik de meeste mensen heel aardig en correct en kun je een leuk consult met ze hebben. Wel opvallend anders dan 30 jaar geleden is de veeleisendheid van mensen, gebaseerd op (on)kunde van internet en op de thuisbezorgd-snelheid van het hedendaagse leven. Daar baal ik af en toe flink van. Het kost meer tijd en moeite om uit te leggen waarom 'niets doen' de beste optie is. Ik heb het gevoel dat ik mijn handelwijze veel meer moet uitleggen, tegen de klippen op, omdat men verwachtingen heeft die niet kloppen met wat op dat moment het beste is. Ondanks (of juist dankzij) shared decision making is die uitleg complexer dan vroeger. Dat vind ik enerzijds goed en zelfs leuk en uitdagend, en het kan voor zeer bevredigende consulten zorgen, maar aan de andere kant kan het ook veel tijd en energie kosten die in een soort bodemloze put verdwijnen.

    [Reactie gewijzigd door G?bel op 21-10-2024 12:00]

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.