Wrede logica van een erfelijke ziekte

In Een geschiedenis van het vergeten wisselen twee verhaallijnen elkaar af: over de introverte teenager Seth Waller en de 70-jarige Abel Haggard. De geestelijke vermogens van Seths 40-jarige moeder nemen af. Wat zijn vader eerst dacht (‘een depressie’) is in werkelijkheid de ziekte van Alzheimer. Zij loopt op een dag van huis, dwalend door de stad, gekleed in een badjas met een oude koffer.

Als Seth zijn moeder achterhaalt, vraagt hij wat in het valies zit. ‘Een paar dingen die ik nodig heb’, luidt het antwoord. De reiskoffer openend, slaat de stank hem recht in het gezicht: tien kilo rottend vlees.

Seth ontwikkelt een fascinatie voor de ziekte– zeker als die erfelijk bepaald blijkt te zijn – en begint zich verbeten te documenteren. Over de ziekte, de genetische aspecten én de raadselachtige familiegeschiedenis van zijn moeder. Dat gaat gepaard met knellende vragen: als zijn ouders wisten van de genetische aanleg in de familie, waarom namen ze dan in vredesnaam het risico hun kind mogelijk de genmutatie mee te geven? En moet hij zich laten testen? Hij twijfelt. Zijn moeder zit dan allang opgeborgen in ‘de wachtkamer’, zoals Seth het verzorgingstehuis cynisch noemt.

Honderden kilometers verderop overpeinst Abel Haggard in zijn vervallen familieboerderij in Texas zijn leven. Dat is bepaald door die ene grote liefde die hij (een mismaakte man met een bochel) meemaakte. De liefde voor Mae, de vrouw van zijn broer Paul bij wie hij inwoonde. Hij verwekte een kind bij haar, maar iedereen dacht dat het Pauls kind was.

Deze Paul – ook hij wist niet beter dan dat het zijn dochter was – overleed vrij vroeg aan ‘de gekte van de ­Haggards’, zoals de ziekte al generaties lang door de familieleden werd genoemd. Met de plotselinge verdwijning van zijn dochter verstarde de tijd voor Abel. De moderne tijd rukte op, projectontwikkelaars kochten grond op en Abels boerderij is nu omringd wordt door luxueuze villa’s. Totaal vereenzaamd, is de hoop zijn dochter ooit nog te zien nimmer gedoofd.

Er zijn honderden romans geschreven over dementie en alzheimer. Stefan Merill Block schreef met Een geschiedenis van het vergeten een buitengewoon originele roman die werkelijk iets toevoegt aan dat spectrum. Vernuftig en gevoelig. Zelden pakte de combinatie van kennis (over genetica), ziekte (alzheimer) en ontroering (de liefdesgeschiedenissen) zo goed uit. Frans Meulenberg

Stefan Merrill Block, Een geschiedenis van vergeten, Uitgeverij Mouria, 335 blz., 19,90 euro.