Laatste nieuws
Sophie Broersen
5 minuten leestijd
Achter het nieuws

Microbiologen verdedigen zich tegen ‘graaikritiek’

‘De verhoogde inkomsten zijn gewoon het gevolg van eerdere afspraken’

4 reacties
Suzanne van de Kerk/ANP. Ann Vossen, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie: ‘De verhoogde inkomsten zijn gewoon het gevolg van afspraken die al tientallen jaren bestaan.’
Suzanne van de Kerk/ANP. Ann Vossen, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie: ‘De verhoogde inkomsten zijn gewoon het gevolg van afspraken die al tientallen jaren bestaan.’

Negatieve berichtgeving over hoe microbiologen flink verdienen aan de coronacrisis, doet de beroepsgroep tekort. Ann Vossen, voorzitter van beroepsvereniging NVMM, reageert.

‘Ziekenhuizen op ramkoers met artsen die cashen op coronatesten’. Dat was de kop van een artikel op het journalistieke platform Follow the Money (FTM), dat februari dit jaar verscheen. Illustratie erboven: een bad op gouden pootjes waar vijf dokters als Dagobert Duck in het geld baden.

Geld dat uit teststraten komt. En toen moest het hoofdredactioneel commentaar in Medisch Contact nog komen waarin gesproken wordt over ‘een relatief klein clubje microbiologen’ dat flink verdient aan de coronacrisis. Dat schoot Ann Vossen, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie (NVMM) in het verkeerde keelgat, omdat er iets stond wat niet klopte. Namelijk dat de NVMM in reactie op de berichtgeving van Follow the Money haar leden opriep hun inkomen vrijwillig te matigen. Vossen: ‘Terwijl die brief, van de beroepsbelangencommissie van de NVMM, veel eerder was verstuurd, in juli vorig jaar. Het was dus proactief.’ In de brief stond onder meer het volgende: ‘Eén op één doorberekenen van honorarium cf. die lokale afspraken kan leiden tot een honorariumsom die niet in een redelijke verhouding staat tot de geleverde diensten.’

Never nooit voorzien

Terug naar het stuk van FTM, dat gaat over een conflict tussen ziekenhuizen in West-Brabant en Zeeland en de artsen-microbiologen die verbonden zijn aan Microvida. Dat is een microbiologisch laboratorium dat diagnostiek uitvoert voor vier ziekenhuizen én externe partijen in de regio. Doorgaans is dat externe deel niet zo groot: wat testen voor huisartsen en voor de GGD’s. En toen kwam de corona­crisis. Microvida, een geavanceerd lab waar onder meer hoogleraar Jan Kluytmans (zie kader) aan is verbonden, was een van de eerste ‘opschalingslabs’ waar de PCR-testen op SARS-CoV-2 werden gedaan. Initieel vooral voor de kliniek, voor de zeer zieke patiënten die de ziekenhuizen eerst binnendruppelen en later overspoelen. Naarmate de tijd vorderde, en de roep om ‘testen, testen, testen’ luider klonk, brak een andere fase aan. Die van massaal testen, door de GGD’s.

In het – jaren eerder opgestelde – contract tussen de ziekenhuizen en Microvida staat dat de artsen-microbiologen recht hebben op 19 procent van de omzet van externe testen. Dat tikt met al die GGD-testen opeens goed aan. FTM achterhaalde dat de microbiologen van Microvida in 2020 recht zouden hebben op bijna 3 ton per persoon, bovenop hun reguliere inkomen. De ziekenhuizen willen niet betalen. Zie daar het conflict, waarover beide partijen nog steeds in gesprek zijn.

De indruk wordt gewekt dat microbiologen financieel binnenlopen met gemeenschapsgeld. Vossen: ‘Het is moeilijk om je daartegen te verdedigen. Terwijl, als we alleen naar deze kwestie kijken, dan zijn de verhoogde inkomsten gewoon het gevolg van afspraken die al tientallen jaren bestaan. Door omstandigheden, die niemand ooit had voorzien, is er opeens zo’n veelvoud aan verrichtingen ontstaan. Die gepaard gaat met heel veel meer werk en investeringen, overigens.’ Vossen heeft echter het gevoel dat álle microbiologen hierop worden aangekeken: ‘Terwijl de meesten van ons in loondienst werken, en er dus geen sprake is van delen in omzet of iets dergelijks. En voor de vrijgevestigden verschilt het per instelling of organisatie hoe het is geregeld. Daar hebben wij als NVMM overigens geen invloed op.’

Jan Kluytmans

Medisch microbioloog Jan Kluytmans stapt per 1 juli op bij de Maatschap Artsen-Microbioloog Brabant/Zeeland (MAMBZ). Hij blijft aan bij het UMC Utrecht en blijft zijn rol in het OMT vervullen. De reden van zijn vertrek is dat hij toe is aan een heroverweging over zijn verdere carrière en de rust en vrijheid wil hebben om hier een goede afweging in te maken. De hectiek rondom corona en ophef over vergoedingen aan microbiologen uit zijn maatschap dragen bij aan zijn beslissing.

MAMBZ kwam in het nieuws vanwege hoge vergoedingen waar de artsen recht op hebben. De betrokken ziekenhuizen– Bravis, Amphia, Elisabeth-TweeSteden en zorgorganisatie ZorgSaam – lieten eerder dit jaar weten het geld niet aan de microbiologen te willen betalen. Microvida en de ziekenhuizen zijn daar nog steeds over in gesprek.

Kluytmans heeft vorig jaar al gezegd dat hij het geld dat hij in 2020 meer zou verdienen dan in 2019 ten goede zou laten komen aan de openbare gezondheidszorg: ‘Samen met een collega uit Breda hebben we dat al netjes afgestemd met de GGD.’ Is dat een afspraak van de hele maatschap? ‘Nee, het blijven individuele afwegingen.’

‘Geen testfabrieken’

De toon was trouwens al eerder gezet door FTM, in september vorig jaar. Toen verscheen het stuk ‘Hoe “testen, testen, testen” stukliep op een muur van eigenbelang’. Daarin werd de rol van Vossen zelf kritisch belicht. Als lid van het OMT adviseerde zij over testbeleid, waarbij economische belangen een rol zouden hebben gespeeld. Ze had de schijn tegen, door eerder gedane uitspraken over grote commerciële laboratoria. Zoals tegen de NOS, in mei 2020: ‘Wij gaan liever voor de kwaliteit die onze vijftig afzonderlijke labs kunnen leveren. We willen in Nederland geen testfabrieken.’ Dat was onhandig uitgedrukt, zei ze later. Vossen: ‘Voor mij was het een logisch statement: wij staan voor kwaliteit, en vinden dat laboratoria aan bepaalde eisen moeten voldoen. Dat was ons advies. Maar er was geen sprake van sturing, dat wij als NVMM probeerden anderen weg te houden om onze eigen belangen te verdedigen. Toen we in Nederland meer gingen testen, hebben we zelf – in die brief van juli 2020 – al geschreven dat we zouden meewerken aan landelijke opschaling, ook als dat naar andere, grote laboratoria zou zijn, zolang ze maar zouden voldoen aan NVMM-kwaliteitseisen.’

‘Ik zie vooral mensen die zich ten volle hebben ingezet om Nederland door de pandemie te loodsen’

Belangenverstrengeling?

Maar Vossen was van begin af aan ook lid van het OMT, net als Jan Kluytmans. Adviezen over testbeleid hadden gevolgen voor hun eigen beroepsgroep. Vossen: ‘Hoe moet het anders? Je bent lid van het OMT vanwege je expertise. Die heb je opgebouwd omdat je werkt in een bepaalde beroepsgroep. En als OMT geven we alleen adviezen. Het is aan de minister om de besluiten te nemen.’ Was het achteraf niet handiger geweest om duidelijker te zijn over de mogelijke belangenverstrengelingen? ‘De belangenverklaringen van alle OMT-leden zijn voor iedereen in te zien op de website van het RIVM. Maar ik heb zelf geen enkel financieel belang bij meer testen in mijn ziekenhuis. Dat OMT bestaat voor het grootste deel uit medisch specialisten die in dienst zijn in de academie. Die hebben zich uit de naad gewerkt voor hetzelfde salaris als wat ze altijd krijgen. Dat geldt voor veel vrijgevestigde collega’s net zo goed. Achteraf kan er altijd wat beter, maar als ik naar onze beroepsgroep kijk, zie ik vooral mensen die met volle overtuiging, en oog voor kwaliteit, zich ten volle hebben ingezet om Nederland zo goed mogelijk door de pandemie te loodsen.’ 

Lees ook:

Achter het nieuws belangenverstrengeling covid-19
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Edwin Duijzer

    Arts, Zwolle

    Ik kan in dit stuk geen heldere verdediging ontwaren, behalve formalistische argumenten als ‘het OMT geeft slechts advies’, ‘belangenverklaringen staan op de website’, ‘afspraken bestonden al jaren’, ‘hebben we als NVMM geen invloed op’. Als het ‘ind...ividuele afwegingen blijven’ was een interview met de betreffende individuen interessanter geweest.

  • bert jan potter van loon

    internist, Wassenaar

    Eens met met j keppel hesselink; ... een oud spreek woord zegt : "waar rook is is vuur "; In onze infromatiemaatschappij van vooral "koppen snellen" en met een schuin oog de advertentie ernaast waarnemen is het gevolg veelal een publieke verketterin...g; in het geval van Kluytmans netjes bij rook gehouden door het geld een publieke bestemming te geven; prettig dat MC dat ook publiceert !
    FTM moet op haar waarde geschat worden: rookzoekers, meer niet.

  • Ariette Sanders

    huisarts, Leersum

    Hmm laten we niet elkaar beschuldigen maar net als Ann Vossen, helder uitleg geven zodat mensen hun eigen conclusies mogen trekken.
    Zeker van lezers van een blad als Medisch Contact mag je hopen dat de nuance ook gezien en begrepen wordt.

    Ik be...n blij over beide kanten geïnformeerd te worden door Nederlandse journalisten die hun best doen en ook zelf helaas soms weer afhankelijk blijken te zijn van sturende invloeden.

    Dank voor deze verhelderende bijdrage. Sophie Broers en en Ann Vossen.

  • jan keppel hesselink

    pijnarts, Bosch en Duin

    De grootste onheil brengers zijn de journalisten, die keer op keer zoeken naar schreeuwende polariserende koppen om de aandacht van het grote publiek te vangen. En aangezien er steeds meer impulsen op ons af komen, vinden journalisten dat ze steeds m...eer 'vette koppen' boven stukken moeten zetten. Uitvergroten van narigheid is hun business model geworden. Het verdraaien van de werkelijkheid is ook een groot goed onder journalisten. Want ook zo vang je aandacht. Natuurlijk zullen er enkele integrere journalisten zijn die mooie stukken schrijven maar het merendeel heeft veel opgestoken van de colleges 'zet je USP (unique selling point) van je boodschap vet weg', en sloegen de colleges ethiek van communicatie duidelijk over.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.