Medisch Contact Thema
kwaliteit

Registreren 2.0

Unieke ontwikkeling in kwaliteitsmanagement in de hartzorg

2 reacties
Getty Images
Getty Images

Door alle geregistreerde gegevens over cardiologische behandelingen te stroomlijnen wordt een belangrijke kwaliteitsslag mogelijk. En dat kan ook nog eens een kostenbesparing opleveren.

De oprichting van de Nederlandse Hart Registratie (NHR) in september 2017 biedt voor de Nederlandse hartzorg unieke mogelijkheden voor kwaliteitsbewaking- en bevordering, wetenschappelijk onderzoek en nieuwe toepassingen van verzamelde data. De NHR is ontstaan door een fusie van de Begeleidingscommissie Hartinterventies Nederland (BHN), Meetbaar Beter en National Cardiovascular Data Registry (NCDR).

De toegevoegde waarde van kwaliteitsregistraties is breed geaccepteerd. Het bewaken en bevorderen van kwaliteit kan worden ondersteund door informatie gestructureerd te verzamelen, te analyseren en te vergelijken als basis voor gerichte verbeterprojecten. De vervanging van proces- en structuurindicatoren door uitkomstindicatoren als belangrijkste kwaliteitsparameters, draagt ook bij aan het draagvlak voor kwaliteitsregistraties.

Er is een prominente discussie gaande over de registratielast in de zorg, en ook rondom kwaliteitsregistraties. Om de registratielast te verminderen wordt onder andere gewerkt aan optimalisatie van epd’s, standaardisatie van variabelen, automatische doorlevering van data en het verminderen van het aantal te registeren variabelen.

Veel minder aandacht is er echter voor de doorontwikkeling van kwaliteitsmanagement in de zorg. Deze doorontwikkeling is noodzakelijk om de kwaliteit verder te verbeteren, niet alleen in het directe belang van de patiënt, maar ook omdat kwaliteitsverbetering vaak kostenreductie oplevert en daarmee ook indirect het belang van de patiënt dient. Naast het terugbrengen van de registratielast rechtvaardigen deze aspecten de oprichting van de NHR.

Ingrepen

Rondom ingrepen worden veel data geregistreerd. Een ziektebeeld kan echter vaak op verschillende manieren worden behandeld. Door de cardiologische én cardiochirurgische registratie in de NHR te integreren kunnen verschillende behandelmogelijkheden voor één ziektebeeld integraal worden beoordeeld. De registratiecommissies binnen de NHR, waarin medici vanuit de deelnemende centra de variabelen definiëren, de data interpreteren en onderliggende processen bespreken, vormen de ruggengraat van de kwaliteitsbewaking- en bevordering. Zij zullen een overgang gaan doormaken naar een structuur gebaseerd op ziektebeelden.

Zo kunnen binnen de NHR bijvoorbeeld nu al bij aortakleplijden de resultaten van percutane transkatheter aortaklep­implantatie (TAVI) en de chirurgische aortaklepvervanging (AVR) worden geanalyseerd en trends worden bestudeerd. Verschillen tussen ziekenhuizen in behandelstrategieën en uitkomsten kunnen in beeld worden gebracht. Zo wordt inzichtelijk dat het aantal geïsoleerde interventies aan de aortaklep in vijf jaar met meer dan 40 procent is toegenomen, met aansprekende resultaten. uit de figuur blijkt dat de 120-daagse mortaliteit na zowel AVR als TAVI significant is verbeterd.

Om hieraan harde conclusies te kunnen verbinden moet ook inzichtelijk worden gemaakt hoe het gaat met patiënten met een indicatie voor een ingreep, die om moverende redenen niet invasief worden behandeld. Voor een sluitend kwaliteitssysteem moet de keuze om niet invasief te behandelen worden toegevoegd aan de kwaliteitsregistratie. Binnen de innovatieruimte van de NHR wordt deze registratie opgebouwd voor veel ­voorkomende ziektebeelden zoals het acuut coronair syndroom, atriumfibrilleren en hartfalen.

Langetermijnresultaten

Kwaliteitssystemen in de zorg zijn vrijwel uitsluitend georganiseerd binnen instellingen, zoals een ziekenhuis. Voor patiënten relevante uitkomsten van zorg omvatten vaak een periode die veel langer is dan het verblijf van de patiënt in het ziekenhuis. In de hartzorg worden patiënten voor complexe behandeling naar een hart- of dottercentrum ­verwezen. De follow-up vindt vaak plaats bij de cardioloog in het verwijzend ziekenhuis. Alle zorgaanbieders in de keten dragen bij aan de langetermijnresultaten, zoals overle­ving, re-interventies en kwaliteit van leven. Door de integrale registratie biedt de NHR inzicht in langetermijnresultaten van patiënten. Zo kan in beeld worden gebracht hoeveel patiënten binnen vijf jaar na een coronaire bypassoperatie opnieuw een interventie aan de coronairarteriën hebben ondergaan, in welk centrum dan ook. Dit is relevante informatie die is te verkrijgen zonder registratielast in de ziekenhuizen. Geobserveerde verschillen zijn waarschijnlijk deels te herleiden naar de interventie, maar deels ook naar de nazorg. De verbetering van langetermijnuitkomsten zal andere vormen van samenwerking, met actieve kwaliteitssystemen in de hele keten, noodzakelijk maken.

Verbeterproject

Inzichten in resultaten van behandelingen kunnen verschillen inzichtelijk maken. Het wordt complex als de geobserveerde verschillen aanleiding zijn om over te gaan tot een verbeterproject. De balans tussen statistische significantie en klinische relevantie is een vraagstuk op zichzelf. Als besloten wordt om over te gaan tot een verbeterproject zijn verschillende strategiën beschikbaar om de situatie te analyseren en te beoordelen welke stappen nodig zijn om tot betere uitkomsten te komen. Een solide methodiek ontbreekt echter op dit terrein, terwijl dat essentieel is om succesvol en efficiënt tot betere uitkomsten te komen. Binnen de innovatieruimte van de NHR zal verder worden gewerkt aan de ontwikkeling van een dergelijke methode, mede op basis van een model dat is ontwikkeld met internationale best practices uit de Schön Klinik, Martini Klinik, Cleveland Clinic en UCLA.

Planning & controlcyclus

Resultaten van behandelingen gemeten via kwaliteitsregistraties zijn – mede doordat verzekeraars, inspectie (IGJ) en andere partijen verschillende informatie willen – vaak nog meer een issue voor de artsen dan voor het management en bestuur in ziekenhuizen. Doordat niet alle partijen dezelfde focus hebben, krijgen kwaliteitsprojecten gericht op uitkomsten van zorg minder aandacht en middelen. De consensus die wordt gecreëerd door het indienen van indicatorensets bij het Zorginstituut Nederland (ZiN) vormt een belangrijke verbetering in dit perspectief. Echter, de planning & ­controlcyclus (P&C-cyclus) van een ziekenhuis gaat nog te vaak over kostenbeheersing en productie. Binnen de innovatieruimte van de NHR zal projectmatig worden onderzocht hoe de uitkomsten van zorg beter zijn in te bedden in de P&C-cyclus van het ziekenhuis. Zo start in 2018 een project met tien ziekenhuizen en zorgverzekeraar Menzis waarin de ziekenhuizen gezamenlijk werken aan verdere verbetering van uitkomsten van zorg en deze uitkomsten een rol krijgen in de zorginkoop. De kern van het inkoopmodel is dat kwaliteitsverbetering (bijvoorbeeld minder heringrepen) financieel wordt beloond. Dit is nu vaak niet zo omdat een kleiner aantal ingrepen leidt tot minder opbrengst. Daarnaast starten vijf ziekenhuizen binnen de NHR een project om behalve de uitkomsten ook de kosten van het behandelproces te meten. Dit biedt mogelijk nieuwe inzichten omdat bij gelijke, gunstige uitkomsten misschien kosten zijn te besparen door processen efficiënter te organiseren. Bijvoorbeeld door bij een coronaire bypassoperatie patiënten niet standaard naar de ic te laten gaan, of door PCI-procedures vaker in dagbehandeling uit te voeren.

Dennis van Veghel, directeur-bestuurder NHR, Utrecht, namens het NHR-bestuur

dr. Hans Bosker, cardioloog, bestuursvoorzitter NVVC

prof. dr. Jos Maessen, cardiothoracaal chirurg, bestuursvoorzitter NVT

contact

Dennis.van.veghel@nederlandsehartregistratie.nl

cc: redactie@medischcontact.nl

Download dit artikel (pdf)

kwaliteit cardiologie hart- en vaatziekten
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Wim van der Pol

    Apotheker niet praktiserend, Delft

    Een bijzonder artikel dat vraagt om commentaar. De ondertitel van de "unieke ontwikkeling" roept al vraagtekens op. Registratie heeft te lang op zich laten wachten, en om dat anno 2018 ineens uniek te noemen? En verderop in het artikel wordt gesproke...n van doorontwikkeling. Altijd een heikel punt in de registratie: wat doe je er mee? De RCT is tot op heden De registratie bij uitstek gebleken. Uit de figuur waarin AVR en TAVI worden vergeleken, lijkt geen plaats meer voor TAVI, alhoewel er een significante verbetering in de laatste jaren van TAVI te zien is. Er is dus meer aan de hand. En tot slot de verbeteracties. De meeste ziekenhuizen hanteren het beleid van Steeds Beter. Maar de cruciale stap hiervoor is de stap Act in de PDCA cyclus (Deming). Het blijkt altijd de meest lastige stap om naar de bevindingen te handelen, vaak ook op bestuurlijk niveau, waardoor de verbetercyclus niet verder door kan lopen. Bij projecten worden de doeners van de wachters gescheiden. Registreren 2.0 moet zoveel inzicht opleveren dat eerder ACT dan een Project noodzakelijk zal zijn.

  • Cornelis Bruijninckx

    chirurg n.p., Rotterdam

    Dit is heel goed nieuws! Alle aandacht dient gericht te worden op de uitkomst van medische interventies, de enige kwaliteitsindicator van waarde. Dat ook nog eens lange(re) termijn uitkomsten meegenomen kunnen worden, verhoogt de waarde van deze kwal...iteitsregistratie aanzienlijk en is zonder meer een knap resultaat. Chapeaux collegae!

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.