Zijn alle zwarte scenario’s gelijk?

Door maatregelen om de ziekenhuiszorg te ontlasten stroomt de jeugd-ggz over, terwijl ic’s bij absolute schaarste voorrang geven aan kinderen. Die eenzijdige focus op ic-bezetting is onrechtvaardig.

Met een gemiddelde bezetting van 86 procent op crisisafdelingen, kun je de situatie in de jeugd-ggz met recht een zwart scenario noemen.¹ Dit structurele probleem is het afgelopen jaar door aanhoudende coronamaatregelen in een stroomversnelling beland. Een uitgebreid drieluik dat in NRC is verschenen, schetst treffend de pijnlijke situaties die daardoor is ontstaan.²

Tegelijkertijd nemen we al meer dan een jaar ingrijpende maatregelen om de ziekenhuiszorg te ontlasten. We willen immers niet in het zwarte scenario belanden. Mocht dat onverhoopt wel gebeuren, dan is er het Draaiboek Triage op basis van niet-medische criteria.3 Bij een gebrek aan ic-bedden, waarbij geen duidelijk verschil in overlevingskans is tussen patiënten, krijgt de jongere patiënt de voorkeur. Daarbij baseert men zich op het fair innings-argument: mensen moeten de kans krijgen om zoveel mogelijk levensfases te doorlopen – een idee dat breed wordt gedragen in de medische gemeenschap. Totdat de klacht psychisch van aard is.

Want terwijl we bij de voordeur een streng deurbeleid voeren, stroomt de zorg via de achterdeur over. Maar het ene zwarte scenario is het andere niet, zou je kunnen stellen. Er is namelijk een eenduidiger verband tussen ic-capaciteit en sterfte, dan tussen ggz-capaciteit en sterfte. Toch is de manier waarop we beide belangen nu wegen, niet in de geest van het fair innings-argument. Daar kunnen we op twee manieren veranderen. Voeg de bezetting in de ggz toe aan het coronadashboard, en neem een vertegenwoordiger van de ggz op in het OMT. Zorg is immers meer dan ziekenhuiszorg.

Koen Raijer, coassistent, Universiteit Maastricht