Wat voor een dokter is Bashar al-Assad!

Precies tien jaar geleden werden in Syrië de eerste vreedzame burgerprotesten hardvochtig neergeslagen door het regeringsleger van president Bashar al-Assad. Sindsdien is het land verwoest, zijn ruim 12 miljoen Syriërs gevlucht en nadert het aantal oorlogsdoden de 600 duizend. Assad liet politieke tegenstanders martelen, uithongeren en zonder voorafgaand proces ophangen. Burgers in oppositiegebied werden met chloorgas of Sarin aangevallen. Honderden ziekenhuizen zijn opzettelijk gebombardeerd waarbij zorgverleners, die onder onmogelijke omstandigheden patiënten probeerden te behandelen, massaal zijn omgekomen.

Assad bewandelde, voordat hij werd opgetrommeld om zijn vader op te volgen, een heel ander carrièrepad: hij had geneeskunde gestudeerd aan de prestigieuze universiteit van Damascus en werd aan het Western Eye Hospital in Londen tot oogarts opgeleid. Hij legde de eed van Hippocrates af: ‘Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen, lijden verlichten. Ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving en zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen. Ik zal het beroep van arts in ere houden.’

Ik heb in vluchtelingenkampen op Lesbos en Samos gewerkt. Tijdens een chaotische nachtdienst in kamp Moria meldde zich een kreupele Syrische jongen, ondersteund door vrienden, met buikpijn. Hij vertelde slachtoffer te zijn van een clusterbom van het leger. Zijn ouders waren omgekomen en bomscherven waren zijn rug ingeschoten, met een partiële dwarslaesie tot gevolg, waardoor hij niet meer zelfstandig kon lopen en hij nu een retentieblaas had. Het is onbegrijpelijk hoe iemand die ooit zelf toegewijd patiënten behandelde ertoe kan komen om dit te veroorzaken.

Ongemakkelijk genoeg is Assad één van ons, een dokter, voor wiens gedrag wij ons diep moeten schamen. Men moet erop kunnen vertrouwen dat elke arts, praktiserend of niet, gewetensvol handelt. Zijn artsentitel maakt ons moreel kwetsbaar. Het zou een krachtige boodschap van de KNMG zijn om afstand te nemen van Assad als vertegenwoordiger van de medische stand.

Anna-Sophie Vinke, arts-onderzoeker interne geneeskunde, Groningen