Ook bestuur moet evidencebased werken (2)
1 reactieWij onderschrijven het streven naar evidencebased besluitprocessen. Het pleidooi van Bosman e.a. illustreert echter dat daarnaast deskundigheid ter zake belangrijk is (MC 5/2013: 278).
Ze rapporteren dat ze onvoldoende evidence vinden voor de effectiviteit van Lean Six Sigma (LSS) in de zorg. Helaas maken zij een denkfout door een kennisdomein aan te zien voor een behandelprotocol (‘managementtechniek’ in hun terminologie). LSS als geheel is geen ‘protocol’ of ‘techniek’, dat aan het einde van de ‘behandeling’ een voorspelbaar resultaat geeft. LSS is een investering in het op peil brengen van de kennis en kunde op het vakgebied operations management. Dat vakgebied, toegespitst op de zorg, bestudeert hoe medische kennis betrouwbaar en efficiënt kan worden geleverd aan de patiënt door effectieve en goed ontworpen processen. LSS biedt deze rijke kennis in een behapbare vorm aan zorgprofessionals aan; niet als behandelprotocol, maar als vakkennis.
Voor de diverse ontwerpprincipes, diagnosetechnieken en remedies die binnen LSS worden voorgeschreven, is vaak wel degelijk een goede wetenschappelijke onderbouwing te vinden in vakgebieden als operations management, industrial engineering en management science, maar dan moet je niet zoeken op ‘Lean’ of ‘Six Sigma’, maar op de namen van de betreffende technieken. Ironisch genoeg is ‘evidencebased interventie’ één van de onderliggende kernprincipes van LSS.
Onze groep bij de Universiteit van Amsterdam produceert, in samenwerking met vele Nederlandse ziekenhuizen, veel wetenschappelijke publicaties en promoties over dit onderwerp. Meer dan 500 gedocumenteerde projecten laten zien dat effectievere processen leiden tot betrouwbaardere, snellere, flexibelere en goedkopere zorg.
Jeroen de Mast, hoogleraar Methoden & Technieken voor Operations Management, Universiteit van Amsterdam.
Ronald Does, hoogleraar Industriële Statistiek, Universiteit van Amsterdam en directeur van Ibis UvA.
M. Bosman
Psychiater,
Wij danken collega's De Mast en Does voor hun reactie. Wij zijn verheugd dat onze stelling dat ook bestuurders evidence-based zouden moeten werken door hen wordt ondersteund. Met betrekking tot het voorbeeld van Lean Six Sigma (LSS) worden door hen k...ritische kanttekeningen geplaatst.
De opmerking dat LSS niet meetbaar is omdat het geen protocol is maar een kennisdomein kunnen wij niet goed plaatsen. De claim van voorstanders van LSS is immers niet dat het een investering is in kennis en kunde, maar, zoals Van den Heuvel in zijn reactie stelt, een methode waarmee "beoogde besparingen en kwaliteitswinst in nagenoeg alle gevallen worden gerealiseerd". De opmerking dat voor de effectiviteit van LSS gekeken moet worden naar de onderbouwing van de afzonderlijke technieken onderschrijven wij. Hun claim dat deze onderbouwing 'goed' is wordt door hen helaas niet verder onderbouwd.
Tot slot. Of het nu gaat om LSS, Planetree of veiligheidsmanagement: alle beslissingen in de zorg worden genomen op basis van 'evidence'. De meeste managers (en bestuurders) besteden echter nauwelijks aandacht aan de kwaliteit van de 'evidence' waarop ze hun beslissingen baseren. De vraag is daarom hoe managers ondersteund kunnen worden bij het beoordelen van de validiteit en generaliseerbaarheid van 'evidence'. Het Center for Evidence-Based Management denkt dat het antwoord gelegen is in scholing. Ook evidence-based medicine is immers begonnen als een leermethode. Bij deze leermethode gaat het niet alleen om het raadplegen van de best beschikbare evidence, maar vooral ook om het ontwikkelen van kritisch en wetenschappelijk denken dat als tegenwicht kan dienen voor de subjectiviteit van het eigen oordeelsvermogen.
Michiel Bosman, Eric Barends
Center for Evidence Based Management