Palliatieve zorg: een vak apart
7 reactiesPRAKTIJKPERIKEL
Ik ben huisarts en mijn moeder was flink dementerend toen zij op 91-jarige leeftijd haar femur brak in het verpleeghuis. Na de nodige twijfel is toch besloten om haar te laten opereren, vooral vanwege de onhoudbare pijn die zij leed. Na de operatie was ze nog veel meer in de war. Ze wist niet meer hoe zij moest drinken en kreeg na twee dagen een ernstige tensiedaling.
Op dat moment is in overleg het infuus stopgezet en palliatief beleid ingezet. Tot zover is alles nog zoals het nu eenmaal loopt soms.
Vervolgens krabbelde de tensie weer vanzelf omhoog. Er was geen contact meer met mijn moeder te krijgen en zij bleef wisselend comateus, wanhopig of agressief.
Wij zijn toen geconfronteerd met de onkunde op het gebied van palliatief beleid in dit algemene ziekenhuis.
Als enige pijnstilling werden er zeer pijnlijke intramusculaire injecties Dipiperon gegeven. Verder waren er alleen tabletten Haldol en Lorazepam (zeer moeizaam toegediend met wat vla). Van Haldoldruppels had niemand op de afdeling gehoord.
Bovendien kostte het nogal wat moeite om een vast medicatieschema te krijgen. Soms bleef mijn moeder een uur of twee lijden voordat de medicatie goed was ingewerkt. Dan weer werd een medicatiemoment overgeslagen, ‘omdat ze er zo rustig bij lag’! Verder kwam er soms uren niemand kijken.
Er was in dat weekend één arts, die ruiterlijk toe durfde te geven dat men op de afdeling orthopedie niet veel ervaring had met palliatieve zorg.
Aanvankelijk verkeerden wij in de veronderstelling dat ze vast weer heel snel zou verslechteren, maar toen de situatie niet wijzigde, is toch besloten haar na 36 uur alsnog terug te plaatsen naar het verpleeghuis.
In het verpleeghuis gaven zij direct met een subcutaan naaldje op pijnloze wijze andere medicatie. Binnen een uur was zij rustig en vredig, zij werd deskundig en frequent gecontroleerd en is rustig gebleven tot haar overlijden vier dagen later.
Moraal van dit verhaal: er valt nog wel wat te verbeteren aan de palliatieve zorg door in ieder geval deze orthopedisch chirurgen en hun afdeling!
Heeft u ook een perikel?
Stuur uw verhaal naar redactie@medischcontact.nl
Hanneke Gores
hoofdverpleegkundige, Zoeterwoude
Een jonge assistent spreekt als pijnstilling bij een 80 plusser standaard 2,5 mg morfine o.i.d. s.c af (voor de verzorging!),volstrekt ontoereikend natuurlijk,dat leerde we eind jaren '70 al van onze toenmalige hoofdzuster(non).Die zei; gewoon i.v. g...even en beginnen met 5 mg,optitreren totdat mw. pijnvrij is.Verdere adviezen,als mw. niet plast roep je er geen interne-assistent bij,want die moeten altijd wat,dat komt vanzelf op gang en als je veelvuldig de bloeddruk zat te meten(altijd wat te laag) zei ze "zit die oude mw. niet zo te plagen".Wel werden wij aangespoord de patient zo snel mogelijk te mobiliseren,eten en drinken (rustig erbij gaan zitten)aan te bieden,bril op,familie erbij etc. Maar ja dat is natuurlijk allemaal ouderwets,nadien kwam de interne er altijd bij om mw. eens stevig te vullen,die dan overvuld raakte,ging boezemfibrilleren,ontwaterd moest worden enz.De voedingsassistent deed haar intrede,dwz zette eten en drinken neer en haalde het weer weg. En in de computer staan handige lijstjes(mobiliseren,bril op,gehoorapparaat in),maar ja we hangen liever achter het beeldscherm dan dat we dat ook in de praktijk uitvoeren.
auteur perikel
-, -
Ja, ik bedoelde inderdaad Dipidolor en niet Dipiperon.
Naam van de auteur bij de redactie bekend
J.A.P. van Haastrecht
forensisch geneeskundige, SWIFTERBANT
Wel hoop ik dat er in het verzorgings- of verpleeghuis instructies worden geven (en dat hierop wordt gecontroleerd) dat men bij een na een val bedlegerig geworden patient er op attent is dat zo nodig vanaf de andere kant van het bed de patient moet ...worden benaderd en beet gepakt. Kreunen waargenomen bij de verzorging kan ook een gevolg zijn van vastpakken en manipuleren van een arm waarin zich een forse bloeduitsorting bevindt. Veelal staat het bed in een hoek en wellicht helpt het dan de kamer duidelijk wat anders in te delen om zo automatisme in het handelen te voorkomen.
H. Stokvis
Klinisch geriater, Almelo
Een verdrietig verhaal en in deze tijd waarin we zoveel weten over de opvang van kwetsbare ouderen na een trauma niet acceptabel. Gelukkig zijn er inmiddels in diverse ziekenhuizen speciale afdelingen voor behandeling van geriatrische patiënten na tr...auma. De Zorggroep Twente was een van de eerste ziekenhuizen in Nederland met een speciaal Centrum voor Geriatrische Traumatologie, waar traumatologen nauw samenwerken met geriaters op een speciaal voor de doelgroep ingerichte afdeling. Omdat er inmiddels in meerdere ziekenhuizen dergelijke afdelingen zijn, is er nu ook een netwerk van centra voor geriatrische traumatologie. De in het netwerk participerende ziekenhuizen zullen graag nadere informatie geven.
L.E. Visser
arts, STEENWIJK
Mijn moeder is net aan haar heup geopereerd, ook 91 ook sterk gedementeerd, ook niet pijn vrij te krijgen. Onze ervaring was heel goed, binnen 24 uur was ze weer teruggeplaatst naar het verzorgingstehuis, die (in mijn ogen natuurlijk) veel beter met ...dementerende ouderen kunnen omgaan. Ze zit aan tafel te mopperen maar eet alweer chocola en is er in mijn ogen echt niet veel mentaal op achteruit gegaan. Dus leermoment in mijn ogen is niet betere palliatie maar betere samenwerking met verpleeghuis
A. van Strien-van Merkestein
Specialist ouderengeneeskunde, ZOETERMEER
Goed om te lezen dat we in het verpleeghuis ook nog ergens goed in zijn. Ik spreek ook altijd met het ziekenhuis af om deze patiënten zo snel als dit kan weer terug te plaatsen naar het verpleeghuis. Juist omdat wij de onze bewoners het beste kennen ...en hen de juiste zorg kunnen geven. Wel mag ik hopen dat in bovenstaande casus dipidolor bedoeld wordt i.p.v. Dipiperon. Het eerste is namelijk een opiaat die veel in het ziekenhuis wordt gebruikt en het tweede is een anti-psychoticum met nauwelijks enige analgetische werking.
F.W. Gorter van Wagtendonk
specialist ouderngeneeskunde, CASTRICUM
In de PraktijkPerikel op pag. 2347 wordt een casus besproken over een in een verpleeghuis opgenomen demente vrouw die na een heupoperatie in het ziekenhuis op de afdeling orthopedie nog meer verslechtert. Er wordt besloten om een palliatief traject i...n te gaan. Patiënte blijft echter lijden. De dienstdoende orthopeed geeft ruiterlijk toe dat men op de afdeling orthopedie niet veel ervaring heeft met palliatieve zorg. De auteur sluit af met de woorden dat er nog wat te verbeteren valt aan de palliatieve zorg door de orthopedisch chirurgen.
Ik vraag mij af waarom patiënte niet eerder heropgenomen is in haar eigen verpleeghuis. Ze is dan weer in haar vertrouwde omgeving, herkent misschien weer wat mensen en spullen, de kans op delier neemt iets af en het personeel is veel beter geschoold in palliatieve zorg.
Omgekeerd, wanneer een specialist ouderengeneeskunde een kophalsprothese zou moeten plaatsen, zou hij er ongetwijfeld op zijn beurt een rommeltje van maken. Schoenmaker, houd je bij de leest!
Frank W. Gorter van Wagtendonk, specialist ouderengeneeskunde, Castricum