Gedeelde wanhoop

Ik denk na over mijn rol als dokter in situaties als deze, uiteindelijk niet een uitzonderlijke. Doodgaan is een essentieel onderdeel van het leven, en ik heb het altijd heel bijzonder gevonden hoe je als dokter er voor mensen kan zijn in zo’n onwerkelijk, pijnlijk en confronterend moment. En ik denk aan iets wat John Cassel, medisch antropoloog, ooit schreef: ‘[Dat] de mens, niet het menselijk lichaam, lijdt.’ Soms ligt genezing op plekken waar niet de ziekte, maar het lijden plaatsvindt. Plekken waar je patiënt en familie ontmoet, als alle medische behandelopties zijn uitgeput en richtlijnen geen troost bieden, een plek waar de mens, niet de ziekte, verlichting behoeft. Een uitnodiging van dokter naar patiënt en, indien geaccepteerd, een voorrecht.

En op dat moment stel ik me voor hoe het zou zijn geweest als we dit gesprek face to face hadden gevoerd. Misschien geen hand op hand, of hand op schouder, maar wellicht had ze ook wanhoop, haar wanhoop, in mijn ogen kunnen zien, en gezien dat ik bereid was om die met haar te dragen.

Ik antwoord. ‘Onmenselijk is het zeker. En ik vind het verschrikkelijk om dit van jullie te moeten vragen.’ Stilte. ‘Maar ik ben hier voor jullie. En laat me weten of ik hierin iets voor jullie kan betekenen.’

Ik klink net zo wanhopig als zij. Zij klinkt opgelucht, bijna sterk. ‘Dank je.’

Gedeelde wanhoop. Heel menselijk. Een voorrecht.

Sara van Vliet, huisarts in opleiding