Verdwaald in het leven

Op mijn vrije zondagmiddag ben ik met mijn dochtertje aan het wandelen. Ze kan net lopen en wijdbeens hobbelt ze stap na stap voort. Ze bedenkt niet waar ze heen gaat, er is geen richting. Ons pad kruist dat van een oude man. Hij loopt op zijn sloffen en heeft geen jas aan. Hij kijkt verdwaasd uit zijn ogen en ik vraag of ik hem kan helpen. ‘Ze zitten me achterna, ze willen me vermoorden!’ Op zijn voorhoofd parelt het angstzweet en zijn handen trillen. Ik neem aan dat hij afkomstig is uit het nabijgelegen verpleeghuis en is ‘weggelopen’.

Ik neem hem mee naar mijn huis om daar het tehuis te bellen en na een kopje koffie komt hij tot rust. Uit flarden van zijn verhaal maak ik op dat hij in het verzet heeft gezeten tijdens de Tweede Wereldoorlog en dat de nazi’s hem (nog steeds) achternazitten. Ik zie hem voor me in zijn jongere jaren: een sterke, moedige man met idealen en dezelfde stralend blauwe ogen die hij nog steeds heeft.

‘Ze willen me vermoorden!’

Zo lag op mijn afdeling een 85-jarige dementerende vrouw die was opgenomen op sociale indicatie: het ging thuis niet meer. Ze vergat het gasfornuis uit te zetten en vormde zo een gevaar voor zichzelf. Het duurde twee maanden voordat ze een plek kon krijgen op een psychogeriatrische afdeling.

In 2014 was het aantal mensen met dementie in Nederland naar schatting 260 duizend. De komende jaren wordt dit met de vergrijzende bevolking een steeds groter probleem. Ik wilde zeggen ‘een steeds groter aantal’ want waar gaan deze mensen wonen en nog sterker: wie gaat er voor ze zorgen?

Van alle ziektes die je kunt hebben, vind ik dementie en in het bijzonder alzheimer, de meest schrijnende. Te bedenken hoe je alles wat je ooit bekend en vertrouwd was vergeet, van kleine dingen zoals een kopje thee zetten tot het gezicht van je dierbaren. Om uiteindelijk te eindigen in een staat van leven, zonder enige vorm van bewustzijn, zoals een foetus maar dan zonder de bescherming van een moeder.