Blogs & columns
Column

Overheid houdt studenten aan het lijntje

6 reacties

‘Zorgen om cokegebruik verveelde studenten’ kopte de Telegraaf afgelopen maand. Door de coronamaatregelen werd het studentenleven blijkbaar zo saai dat ze hun toevlucht zijn gaan zoeken in de witte sloper.

‘Moeders in New York verkopen hun kinderen voor een lijntje’, herinnerde ik me van hoogleraar René Kahn, die ons tijdens colleges psychiatrie wilde overtuigen hóé verslavend drugs zijn.

Student-onderzoeker Janse van de universiteit Leiden hield het afgelopen jaar een enquête onder zevenduizend studenten en concludeerde dat het gebruik van drugs onder studenten tijdens de coronacrisis sterk is toegenomen en genormaliseerd. Een schokkende uitkomst, zeker als het over cocaïne gaat.

Bij langdurig gebruik ontstaan er veranderingen in de hersenen waardoor het denken minder goed gaat en geheugen en concentratievermogen achteruitgaan. Je kunt last krijgen van paranoïde gedachten, depressie en zelfmoordneigingen en er zijn aanwijzingen dat je minder goed in staat bent om de juiste beslissingen te nemen in risicovolle situaties.

Als psychiater zag ik regelmatig geïntoxiceerde patiënten die door een politieovermacht in bedwang moesten worden gehouden omdat ze vanuit hun achterdocht en agitatie de Spoedeisende Hulp wilden verbouwen. Een levensgevaarlijke situatie omdat deze specifieke opwindingstoestand ook tot acute hartdood kan leiden. Of die hoogopgeleide ‘snelle jongens’ die steeds slechter gingen functioneren op hun werk en ontslagen werden omdat al die witte lijntjes te veel gaten in hun brein hadden geslagen.

Het waren de uitzonderingen die door hun overmatige gebruik in de problemen raakten: een moeilijke jeugd, foute vrienden, te makkelijk toegang tot deze jetsetdrugs in combinatie met te veel (crimineel) geld. Altijd weer een opluchting voor ons als hulpverleners als je zo iemand door een dichtgetimmerd verklaringsmodel op afstand kunt zetten, zodat de trieste problematiek minder raakt.

Niemand kan van tevoren inschatten hoe kwetsbaar zijn brein is voor drugs

Maar de ‘verveelde studenten’ van nu zijn onze zonen en dochters die op studentenkamers met hun pinpas de lijntjes prepareren om zichzelf op te peppen voor de volgende ronde bier. Een nieuwe groep slachtoffers die onaanvaardbare gezondheids­risico’s loopt, mede door het dubbelzinnige Nederlandse drugs­beleid. Productie, handel en bezit van drugs zijn namelijk strafbaar, maar het gebruik niet. Minister Grapperhaus doet daar nog een schepje naïviteit of opportunisme bovenop en gelooft voor de toekomst dat ‘het succes van het offensief tegen drugscriminaliteit afhangt van een mentaliteitsverandering bij mensen die gebruiken’.

Mentaliteit en verslaving: twee termen die je wat mij betreft beter niet in één discussie gebruikt, omdat ze meestal tot verhitting en rood aangelopen koppen en per definitie nooit naar een zinnige uitkomst leiden. Het fictieve poppetje van de wilskracht tegenover het altijd zuchtige beloningssysteem in ons brein, de nucleus accumbens.

Wat mij betreft is het dan ook pure gemakzucht van de overheid om de bal bij de gebruiker te leggen. Het gratuite ‘we zijn allemaal volwassen verantwoordelijke burgers’ van Rutte. Niemand kan van tevoren namelijk inschatten hoe kwetsbaar zijn brein is voor de verslavende effecten van drugs. Wat wel zeker is, is dat er onder de groep studenten van nu meer cocaïneverslaafden zullen ontstaan. Wel cynisch dat dit nou nét de mensen zijn die op termijn de verantwoordelijkheden van Grapperhaus moeten gaan over­nemen.

Meer van Esther van Fenema
studeren verslaving drugs
  • Esther van Fenema

    Esther van Fenema is psychiater met een eigen praktijk. Ze is gepromoveerd op de toepassing van richtlijnen in de ggz. Verder werkt ze bij de crisisdienst, is ze auteur, professioneel violiste en opiniemaker voor onder andere Trouw en de EO.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Viktor Blum

    sportarts n.p., Haarlem

    In die crisistijd zal het alcoholgebruik vast wel zijn afgenomen door de gestegen prijs. De toegenomen criminaliteit heeft ook een prijs, in geld en in levens. De huidige war on drugs heeft geen positieve werking als het gaat om gebruik, dat is niet ...afgenomen. Gereguleerde verkoop en goede voorlichting lijken me verre te verkiezen. Beseft u hoeveel mensen er alleen al in Midden-Amerika jaarlijks sterven als gevolg van de criminaliteit? Als je een rationele afweging maakt van war on drugs versus reguleren zoals voor alcohol, dan is de prijs in geld en levens vééél hoger van de war.

  • Ronald van Vollenhoven

    Reumatoloog, Amsterdam

    Graag reageer ik ook op collega Blum's reactie. De drooglegging in de V.S. wordt vaak genoemd als een afschrikwekkend voorbeeld, maar historische data laten zien dat alcoholgerelateerde morbiditeit en mortaliteit afnamen in die periode.
    Inderdaad f...loreerde de georganiseerde misdaad en werd het experiment beëindigd, maar het beoogde doel op zich werd dus wel bereikt.
    Ik ben zeker geen voorstander van een drooglegging, maar deze data leveren nog eens het bewijs dat overheidsbeleid grote invloed heeft op gedrag en de daaruit voortvloeiende consequenties voor de gezondheid.

  • Ronald van Vollenhoven

    Reumatoloog, Amsterdam

    Heel blij ben ik met deze bijdrage van Esther van Fenema. De realiteit van verslaving lijkt in de politiek steeds weer te worden onderschat. Het liberale alcohol- en drugsbeleid in Nederland heeft zijn keerzijden. Er wordt verwezen naar de eigen vera...ntwoordelijkheid van het individu, maar niemand leeft bij eigen keuzes alleen: wat de maatschappij om ons heen aanprijst en wat deze ontmoedigt speelt een doorslaggevende rol bij "keuzes", met name bij jongeren.

  • Rogier Kersseboom

    Arts voor Verstandelijk Gehandicapten en Klinisch Geneticus, Essen

    Sorry hoor, maar dit is wat mij betreft te kort door de bocht. Geen enkele verantwoordelijkheid bij de gebruikers leggen?
    Je moet in feite onderscheid maken tussen verslaafden en de recreationeel gebruikende persoon. In het stuk wordt met name gere...fereerd aan de eerste groep. Hier kan je weinig verantwoordelijkheid meer leggen. Voor de tweede groep geldt dat ze wel degelijk verantwoordelijkheid hebben.
    Deze groep beseft wat mij betreft onvoldoende welk effect hun gebruik heeft op normalisatie van uitproberen van drugs, verslaving van anderen, toegankelijkheid van drugs en dat zij in feite criminaliteit stimuleren. Ook stellen we als maatschappij daarmee teveel kwetsbare mensen, zoals mensen met LVB, bloot aan de verleidingen van drugs. Het getuigt in feite van goed burgerschap om dit radicaal als maatschappij en persoon af te wijzen. Net zoiets als dat we het ‘not done’ meer vinden om roken te promoten.

  • Viktor Blum

    sportarts n.p., Haarlem

    Als je beweert dat drugsproblemen verminderd kunnen worden door meer nadruk op verbieden moet je de blik toch even verruimen. De VS hebben de wereld opgezadeld met de War on Drugs. Ze hadden weinig geleerd van de “drooglegging”, 50 jaar eerder. Het n...etto effect van die oorlog is een gigantische toename van gebruik en van criminele inkomsten. Politie en Justitie hebben het er heel druk mee, maar bereiken netto heel weinig.

    Er bestaan inderdaad schadelijke stoffen zoals cocaïne, en sommige mensen raken er aan verslaafd, maar verbieden helpt klaarblijkelijk niet. Je zou de negatieve effecten kunnen verminderen door als overheid te zorgen voor controle van de kwaliteit en prijs. Daarnaast kun je voorlichting geven zoals ook over tabak en alcohol. Dat is een realistische aanpak, waarbij de schade op allerlei vlakken beperkt wordt.

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam

    Interessante observaties. Of het gebruik bij studenten echt is toegenomeb kan ik niet overzien, maar ik deel de visie van van Fenema dat het Nederlandse drugs- gedoog beleid aan structurele herijking toe is.

    Het is namelijk niet navolgbaar en uitl...egbaar - en dus heel Nederlands ? Het is vooral wegkijken en slappe knieën gedrag.

    De opmerking cq verwachting van de minister van Justitie Grapperhaus dat - ‘het succes van het offensief tegen drugscriminaliteit afhangt van een mentaliteitsverandering bij mensen die gebruiken’ - is even lachwekkend naïef als suf, als de problematiek niet zo ernstig zou zijn.

    De beschikbaarheid maakt de dief - om het het maar even anders te stellen. Dus hoe meer op straat en in de parken gedeald kan worden- hoe meer verslaving.

    Voor hen die denken dat het wel meevalt verwijs ik naar de legendarische serie The Wire - anno nu geheel actueel voor situatie in mijn Rotterdam. Geeft naturel inzicht hoe het 'op de werkvloer uitpakt' . Live te volgen bij mij in de wijk en in de grote stadsparken

    Of lees:
    - de Achterkant van Nederland van Pieter Tops en Jan Tromp - aanrader !
    - Of Nederland drugsland van hetzelfde duo.
    Ook goed: De Drugsmaffia regeert - van Gerlof Leistra . Met erg actueel inkijkje

    Als je de overstroming wil tegen gaan, moet je
    a. de kranen dicht draaien
    b. aan installatie techniek doen : kortom - het hele drugs- gedoog beleid reorganiseren

    Maar ja: dat zit er waarschijnlijk niet in. Aangezien D66 (mogelijk aankomende regeer partij) de drugs nog verder willen liberaliseren en vrij geven. Dus die zetten de kranen dus juist wijd open ! Handig !!!
    https://nos.nl/artikel/2319438-d66-zwengelt-discussie-over-legalisering-drugs-aan

    Medische professionals zouden een aanzwengelende en agenderende rol kunnen spelen. In het politieke discours. Ik verwijs in dit verband naar huisarts Jos van Bemmel die de oxycodon problematiek op de politieke agenda wist te krijgen. Kortom: er is werk aan de winkel !

    Wie trapt af ?


 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.