Blogs & columns
Column

Op weg naar Jericho, maar dan met covid

6 reacties

Van alle parabels van Jezus is die van de barmhartige Samaritaan misschien wel de bekendste: een Joodse reiziger wordt op de weg naar Jericho beroofd en zwaargewond achtergelaten. Twee priesters passeren zonder hem te helpen. Een Samaritaan redt de reiziger wel.

De uitleg van de parabel is vaak dat mensen die onder elkaar leven elkaars naasten zijn, ongeacht hun afkomst. Dat is een mooie boodschap, maar vast niet de oorspronkelijke. Die twee priesters liepen namelijk niet zomaar door; ze dachten dat de reiziger weleens dood zou kunnen zijn en als Joodse priesters in contact komen met een dode worden ze ‘onrein’. Jezus zal dus vooral de volgende moraal in gedachten hebben gehad: soms moet je regels opzijzetten om een leven te kunnen redden, en ‘rein’ of ‘onrein’ telt dan niet.

Een vergelijkbaar onreinheidsdilemma doet zich nu voor bij een kleine groep Nederlandse protestanten. Wat doe je als jouw covidvaccinatie een leven kan redden – dat van jou of dat van jouw naaste – terwijl de lokale ouderlingen hebben besloten dat vaccinatie haram is? Dat is lastig en in zulke situaties gaan mensen dikwijls op zoek naar het oordeel van een hoger gezag. Religieuze leiders bestaan in dit geval niet echt, maar SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij is er voor politiek leiderschap.

Of wat voor leiderschap moet doorgaan.

Wat als de lokale ouderlingen hebben besloten dat vaccinatie haram is?

Journalisten die Van der Staaij vragen naar het ‘vaccineren of niet’ krijgen te horen dat iedere Nederlander zijn eigen afweging moet maken. Die eigen afweging is het enige wat telt; het is in feite een verplíchting om je eigen afweging te maken. Hij weigert iets te adviseren en durft niet eens te vertellen of hij zelf is gevaccineerd. Zo’n liberale inslag is opmerkelijk, want doorgaans probeert de SGP juist haar nauwe interpretatie van de Bijbel om te zetten in nationale wetgeving.

De vrijheid van niet-vaccineren ‘…daar zijn we ongeveer voor opgericht…’, volgens Van der Staaij in een interview met het AD. Opgericht om kinderen te behoeden voor een leven zonder pokken – zouden er politieke partijen bestaan met een nobeler oorsprong?

Het probleem ligt natuurlijk bij de journalisten. Ze begrijpen er niks van en ze stellen Van der Staaij vragen buiten een voor hem vertrouwde context. Dat moet anders, bijvoorbeeld zo: ‘Geachte meneer Van der Staaij, de priesters die de stervende reiziger op de weg naar Jericho lieten liggen uit angst om onrein te worden – deden die er goed aan hun eigen afweging te maken?’

Meer van Miquel Ekkelenkamp
  • Miquel Ekkelenkamp

    Miquel Ekkelenkamp werkt als arts-microbioloog in het UMC Utrecht. Onder de naam Miquel Bulnes schreef hij al verscheidene romans. Ekkelenkamp was al eerder (2011-2012) columnist voor Medisch Contact.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • W.J. Kleijbergen

    Huisarts in opleiding, Utrecht

    Zelden dat ik de toegevoegde waarde mis van een column in Medisch Contact, maar bij het lezen van deze column bekroop me toch het gevoel dat een bepaalde groep protestanten onnodig in een hoek gezet wordt. Voegt dit toe in een medisch tijdschrift? He...t lijkt me namelijk juist verstandig van politiek leider van der Staaij om geen uitspraken te doen over maatschappelijke vraagstukken waarin een weloverwogen persoonlijk standpunt een essentiële rol speelt, zeker als dit gegrond is op basis van een geloofsovertuiging. Laat staan dat we hierover uitspraken moeten doen als medici. Laten we ons liever richten op de essentie van zorg en een efficiënte samenwerking!

  • H. van der Pol

    psychiater, Heerenveen

    Een bijzondere exegese van De Barmhartige Samaritaan.
    Zoals ik het altijd heb begrepen stonden Samaritanen niet in hoog aanzien, ze vormden een apart volkje. De priesters daarentegen vormden de elite. Deze elite gaat hier voorbij aan een mens in noo...d, de verachtelijke Samaritaan doet wat juist is: hij help de zwaargewonde.
    Of rein of onrein hier een rol in speelt heb ik nooit vernomen, het doet aan de moraal niet af: je helpt iemand die jouw hulp nodig heeft. Dat is voor mij de les van De Barmhartige Samaritaan.
    Dan de draai naar de strenggelovigen van nu:
    'Wat doe je als jouw covidvaccinatie een leven kan redden – dat van jou of dat van jouw naaste – terwijl de lokale ouderlingen hebben besloten dat vaccinatie haram is?'
    Voor mij valt dit niet meer te linken aan deze gelijkenis die gaat over wat je individueel moet doen als een mens in nood is: helpen dus.
    Het is daarnaast maar zeer de vraag of jouw covidvaccinatie je leven zal redden. Mogelijk wel als je oud en kwetsbaar bent, maar in verreweg de meeste gevallen neem je de prik voor niks en kun je het virus op eigen kracht prima de baas worden. En iemand anders zal door jouw vaccinatie naar alle waarschijnlijkheid niet gered worden.
    De afweging om je al dan niet te laten vaccineren, onder welke invloed dan ook (ouderling, regering, omt), heeft niets met deze gelijkenis te maken lijkt mij. Van der Staaij heeft het gelijk geheel aan zijn zijde: het is een individuele afweging.
    Verder ben ik het met Petschow hieronder eens: degene aan wie deze gelijkenis wordt toegeschreven zou zich van een QR-code niets aantrekken!

  • M. Petschow

    co-assistent, Almelo

    Ik heb weinig verstand van de bijbel, maar als we het over dit thema i.c.m. corona hebben:

    Wat zou Jezus eigenlijk van de QR-samenleving en het uitsluiten van mensen uit de samenleving gebaseerd op het vaccinatiestatus vinden?

    Voor al de (hob...by-)theologen, ik ben benieuwd op een antwoord.

    • J.W. van Leeuwen

      Bedrijfsarts, Tynaarlo

      De Samaritaan: kennelijk de verpersoonlijking van gewoon gezond verstand en burgerplicht. De Joodse priesters bleven gevangen in hun web van bedachte wetten en hypotheses. Zoals ook de assumptie dat de huidige mRNA-vaccinatie een leven zal redden een... dubieuze is. Nil nocere immers?

  • E. Hajdarbegovic

    algemeen betweter, Rotterdam

    Ik vond het gebruik van het woord "haram" geniaal! Wat een mooie contemporaire twist. Ik moest even in mijn narratieve binnenspiegel kijken. En de "inception" van parabel in een parabel is een hele mooie om hypocrisie aan de kaak te stellen

  • N. van der Schaaf

    Arts verstandelijk gehandicapten., Zwolle

    De schrijver stelt een boeiende theologische vraag. Ik raakte even in de war van de term haram die bij mijn weten niet in de protestantse theologie wordt gebruikt maar een term uit de islam is.
    In de conservatieve protestante kringen zijn er zeker ...kerkelijk leiders die preken of wat de juiste manier van leven is volgens de kerkleer. Hoewel ik die stroming zelf niet aan hang, kan ik me goed voorstellen dat van der Staaij geen oordeel geeft. De vraag is of je als politicus je achterban moet vertegenwoordigen (in zijn geval dat mensen hun leven volgens de morele regels van hun godsdienstelijke stroming, met alle variaties die er bestaan) of dat je je achterban een advies moet geven. Ik denk dat de taak van een volksvertegenwoordiger de eerste is.
    En hoewel ik zo ook mijn eigen ruimzinnige inspiratie en conclusies bij het verhaal van de barmhartige Samaritaan heb, laat ik de meer geschiedkundige en theologische interpretatie graag over aan degenen die daarvoor hebben gestudeerd. Misschien een idee om een geestelijk verzorger hier op te laten reageren om zo meer inzicht en begrip te krijgen voor de overwegingen van de conservatieve protestanten die vaccinatie weigeren.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.