Niet alleen de jas van de dokter is wit in Nederland
Black doctors matter
10 reactiesIn veel landen raakt het coronavirus niet-blanke patiënten veel harder dan de witte bevolking. Uit Engelse cijfers blijkt dat ruim 25 procent van de intensivecarepatiënten en 30 procent van de sterfgevallen een niet-blanke achtergrond heeft terwijl het aandeel van deze groep in de totale bevolking circa 15 procent bedraagt. In veel Amerikaanse staten is meer dan 70 procent van de overledenen Afro-Amerikaans. De reden voor deze ongelijkheid is niet helemaal duidelijk maar economische factoren, sociale verschillen en genetica spelen waarschijnlijk allemaal een rol.
Nederland is vrijwel het enige land in de wereld waar aan deze ongelijkheid nauwelijks aandacht wordt besteed. Niet omdat het hier niet zou bestaan, maar vooral omdat we het niet registreren. Om idiote privacyredenen mag in Nederland de etnische achtergrond van patiënten niet worden bijgehouden. Het is nauwelijks te geloven dat iets wat je met het blote oog kunt zien – een donkere huid – niet in een database mag worden geregistreerd. En daarmee lopen we belangrijke informatie mis, die gebruikt zou kunnen worden om specifiek kwetsbare groepen te identificeren en te behoeden voor onheil. Heel ironisch dat regeltjes die bedoeld zijn om mensen te beschermen hun vooral schade toebrengen.
Om dezelfde reden weten we ook niet precies hoeveel niet-blanke dokters er in Nederland zijn. Op de medische faculteiten heeft 10 tot 25 procent van de studenten een ‘niet-Westerse migratieachtergrond’. De decentrale selectie zet dit percentage onder druk, want de witte jongens en meisjes (en vooral hun ouders en medisch netwerk) zijn daar beter in dan niet-blanke aspirant-studenten. Minder dan 10 procent van hen stroomt vervolgens door naar de specialisten- en huisartsenopleiding. Kennelijk zit daar dus een volgende zeef die niet in het voordeel werkt van een donkere huid.
Het aantal ‘gekleurde’ praktiserende huisartsen en specialisten in Nederland ligt ver onder de 10 procent, bij een bevolking die bijvoorbeeld in de grote steden uit minstens 30 procent niet-blanke mensen bestaat. Niet zo best als je gelooft dat artsen een afspiegeling zouden moeten zijn van de samenleving om verschillen in achtergrond, wensen en gebruiken bij diverse bevolkingsgroepen te begrijpen en hen daardoor beter te kunnen helpen.
In de besturen van de ziekenhuizen zijn de getallen trouwens helemaal verbijsterend. In ruim zeventig ziekenhuisbesturen van Nederland zitten 190 bestuurders en slechts één van hen heeft een niet-witte huidskleur. In de raden van toezicht van onze ziekenhuizen is het beeld niet beter.
Het is duidelijk dat in de Nederlandse gezondheidszorg niet alleen de jas van de dokter wit is. Ik vraag me af wat erger is: ofwel deze schokkende ondervertegenwoordiging ofwel dat we hier nauwelijks aandacht aan besteden en dat dit in het publieke debat nergens een issue van betekenis lijkt te zijn. Een eerlijke registratie en openbare erkenning van deze ongelijkheid alsmede een diepgaand debat over de vraag waarom onze getalenteerde en goed opgeleide niet-witte collega’s kennelijk nauwelijks doorstoten naar topfuncties heeft de hoogste prioriteit.
Meer van Marcel Levi
