Blogs & columns
Column

Gendernepstudies

2 reacties

In 1996 publiceerde Alan Sokal, een natuurkundeprofessor, een goedgeschreven maar volslagen idioot artikel in het academisch tijdschrift Social Text. De redacteurs trapten in de val van natuurkundig jargon en hoogdravende citaten die feitelijke nonsens waren.

Later schrijven Sokal en de Belg Jean Bricmont, een theoretisch fysicus, hierover een boek. Hun doelwit is het postmoderne antiwetenschappelijke gezwets dat begrippen aan de natuurkunde ontleent maar geen benul heeft van wat ze betekenen. Sokal en Bricmont larderen hun boek overvloedig met lange citaten uit academische tijdschriften. Het ene is nog gestoorder dan het andere. Ze tonen meesterlijk hoe de schijnbare diepzinnigheid niet meer is dan opgeblazen en opzettelijk vertroebelde taal.

Het nieuwste experiment in dezen komt van een drietal: een filosoof, een wiskundige en een letterkundige. Ze publiceren bizarre claims in grapartikelen. Hun gekste artikel, ‘Human reactions to rape culture and queer performativity in urban dog parks in Portland, Oregon’, wordt gepubliceerd in een belangrijk academisch tijdschrift voor ‘genderstudies’. Het wordt er hooggeprezen als ‘een belangrijke bijdrage aan de feministische dierlijke geografie’. De denkbeeldige Helen Wilson beschrijft hondenlosloopgebieden als ‘onderdrukkende parken die, door zowel mensen als dieren in hegemoniale patronen van genderconformiteit op te sluiten, zich effectief verzetten tegen iedere aanzet tot emancipatoire verandering’. ‘Hondenparken zijn petrischalen voor een hondse “verkrachtingscultuur”.’ Elders beweren de auteurs dat door zichzelf vaker anaal te penetreren met seksspeeltjes, mannen ‘hun transfobie doen afnemen’ en ‘hun feministische waarden toenemen’. Sceptische wetenschappers en journalisten lachen zich een kriek, om vervolgens vast te stellen dat de hele Helen Wilson en haar instituut niet lijken te bestaan. Dat dwingt de auteurs zichzelf bekend te maken.

Nep is wetenschap en wetenschap is nep

De hilariteit is groot. Onderzoekers in de genderstudies zien er nochtans de grap niet van in. Ze vermoeden een complot van ‘nieuw rechts’ en suggereren dat de grappenmakers zijn betaald door rechtse partijen om genderstudies in diskrediet te brengen. Hun complottheorie bevestigt wat de auteurs van de grapstudies beogen: dat een type ‘genderonderzoek’ niets onderzoekt maar alles interpreteert vanuit een enge ideologie. De grappenmakers beschrijven deze als ‘grievance studies’, ‘aanklaagstudies’. Alle denkbare en ondenkbare elementen van de (vooral) westerse cultuur worden geproblematiseerd om aan te klagen hoe die bijdragen aan de onderdrukking van mensen op basis van hun geslacht, huidskleur, seksuele voorkeur of eender wat. Alle bevindingen worden geprangd in de ideologie van onderdrukking. De grapauteurs vinden dat er belangrijk onderzoek is te doen naar geslachtsverschillen en dat er niets mis is met feministisch activisme. Maar het doel van wetenschap is betrouwbare kennis verwerven, geen drogredeneringen ontwikkelen in dienst van een ideologie.

Genderstudies zijn een gemakkelijk doelwit. Google ‘ridiculous gender studies’. Daar kan geen satire tegenop. Maar ze zijn symptomatisch voor een academie die niet meer op zoek is naar kennis, maar zichzelf bedient. Nepstudies zetten op voorhand bekende resultaten in de markt. Deze moeten dienen om onderzoekslijnen en daarop gebouwde carrières in stand te houden. Ook al zijn die onderzoekslijnen allang overleden of waren ze altijd al nep of hype. Jonge mensen zwemmen in de fuik en leren dat nep wetenschap is en wetenschap nep. Ze halen een nepproefschrift en worden gevangen in de logica van nepwetenschap: het reproduceren van meer neponderzoek om de kop boven financieel water te houden. Het is een ramp.

Download deze column (pdf)
gender
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Hans de Graaf

    kinderreumatoloog, onderzoeker NIHR Clinical Research Facility Southampton,

    Columnist Luc Bonneux suggereert dat wetenschap nep is (MC 45/2018: 13). In de laatste alinea van zijn column concludeert hij dat de academie een ramp is en dat jonge mensen gevangen worden in de logica van nepwetenschap. Met name deze alinea stuit m...ij tegen de borst.
    Van de 2,5 miljoen wetenschappelijke artikelen die jaarlijks worden gepubliceerd, zullen er ongetwijfeld een aantal niet goed zijn. In discussies en meta-analyses komt dit meestal aan het licht, een proces dat gefaciliteerd wordt doordat publicaties en data openbaar beschikbaar zijn. Ik heb er geen meta-analyse naar gedaan, maar het is geen rocket science dat Bonneux gebruikmaakt van selectiebias en dat zijn conclusie op zijn minst discutabel is. Maar eigenlijk is zijn column onwaar, niet wetenschappelijk en alles behalve constructief. Het is gewoon lekker stoken en commentaar geven op een artikel over seks.
    Er zijn veel mensen – met name jonge mensen – die zich enthousiast en vol overgave inzetten voor slecht betaald, maar door nieuwsgierigheid gedreven wetenschap. Door te stellen dat wetenschap nep is en dat jonge mensen worden belazerd, ondermijn je niet alleen hun idealisme, maar ook de wetenschappelijke ontwikkeling waaraan zij meebouwen en waar de mensheid veel aan te danken heeft.
    Het is te makkelijk en onjuist om de wetenschap zo te portretteren. Laten we liever kijken of we op een constructieve manier iets kunnen bijdragen aan wetenschappelijke vooruitgang, ook in niet-wetenschappelijke tijdschriften zoals Medisch Contact. Hopelijk is deze column van Bonneux slechts een uitzondering, na een heleboel goede columns van zijn hand.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Waarvan akte! Zie hier de treurige status van de wetenschap...

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.