Dit leer je niet in de schoolbanken

Op de verpleegafdeling sta ik op het punt om een patiënte een vervelende uitslag van een onderzoek te vertellen. Een derdejaarscoassistent heeft haar die ochtend opgenomen en wil dan ook graag bij dit gesprek zijn. Ze vertrouwt me toe dat ze nooit eerder bij zo’n slechtnieuwsgesprek is geweest.

De werkdag was druk en de to-dolijst in mijn hoofd lang, maar een gesprek zoals dit trekt me altijd meteen in het hier en nu. Ik hoor mezelf het slechte nieuws brengen: direct en eerlijk. Ik zie mezelf uitleg geven over verdere onderzoeken. Ik zie mijn eigen hand naar die van de patiënte in bed reiken, terwijl ik haar ervan verzeker dat wat er ook gebeurt, we goed voor haar zullen zorgen.

Ik hoor de troostende woorden van mijn moeder terug

Maar bovenal hoor ik mezelf regelmatig dezelfde woorden zeggen en gebaren gebruiken die ik ooit van collega’s oppikte. Al die gesprekken door arts-assistenten, hematologen en oncologen waar ik zelf ooit als co- of arts-assistent bij zat. Maar ook de troostende woorden die ik mijn eigen moeder hoorde spreken tegen mijn oma met vergevorderde dementie, hoor ik nu terug in mijn eigen gespreksvoering.

Met de jonge coassistent naast me ben ik me opeens nog meer bewust van al die kleine dingen die ik zelf door de jaren heen heb opgepikt. De artsen van wie ik dat leerde, hadden dat vast niet altijd door.

De geneeskundeopleiding staat inmiddels bol van de communicatietrainingen en -technieken. Toch zijn het vaak de kleine dingen die er het meest toe doen, die je niet in de schoolbanken kan leren. In plaats van de zoveelste nascholing, kunnen we daarom vooral wat beter naar elkaar leren kijken en luisteren.