De Pest
15 reactiesIk las La Peste van Albert Camus in de humaniora, als leesopdracht voor Frans. Niets kweekt beter anarchisten en atheïsten dan een jezuïetencollege. Dokter Rieux, Camus’ hoofdpersonage, zette me op het spoor van de geneeskunde. Onvergetelijk is de gruwelijke doodsstrijd van een kind dat sterft aan de Pest en de gewetensstrijd van een pater jezuïet bij dat doodsbed.
Diens naïeve godsgeloof werd er even meedogenloos afgemaakt als het mijne. Geschreven in een kraakhelder Frans zonder enige pathos of tierelantijn laat Camus geen vluchtweg. Je kunt niet erover, niet erlangs, niet eronder. Wat heeft dit jonge kind misdaan, dat het deze gruwel moet beleven. Je kunt de absurditeit van zijn lijden enkel negeren of ontkennen, een misdaad die een mens zijn menselijkheid ontneemt. Het leven is zinloos, maar dat is nooit een excuus voor berusting. Dokter Rieux verzet zich met alles wat hij kan tegen de Pest. Niet omdat dat verzet zin heeft. Camus gruwelt van idealisme. Maar verzet maakt het leven de moeite waard geleefd te worden.
In de moderne opvattingen over ziekte en gezondheid heeft ziekte een oorzaak. Wie ziek wordt, heeft dat aan zichzelf te wijten. Hij heeft niet geleefd volgens de moderne inzichten over gezond leven en heeft onvoldoende preventie geconsumeerd. Als het niet aan de slechte levenswijze ligt, dan aan de genen. Die gaan we binnenkort behandelen.
Het is bedrog. Mensen worden ziek omdat ze pech hebben of oud worden. Rijk is beter beschermd en langer gezond dan arm, maar evenmin bestand tegen de tand des tijds. Veroudering is pech, opgestapeld in het genoom over miljoenen generaties. De natuur geeft geen zier om ons overleven. Lijden heeft geen zin of oorzaak. Als dokter Rieux verzorg ik mensen, omdat het een aangenaam tijdverdrijf is en omdat zorgen voor mensen met pech ons menselijk maakt. Mijn bestaan is zinloos: zorgen en bezorgd zijn om de ander schenkt het waarde.
Ik was nooit geïnteresseerd in geld. Dan was ik wel kwakzalver geworden. Met mijn radde tong en vlotte praatjes heb ik een fortuin laten staan. Ik ben ooit hoogleraar willen worden, om les te geven aan jonge mensen. Hoe naïef. Ik ontdekte te laat dat hoogleraren geen les meer geven maar geld binnenhalen voor onderzoek naar datgene waarvoor geld is binnen te halen. In mijn vakgebied waren dat nieuwe rondjes in de tredmolen van de populaire illusie van maakbaarheid. De terreur van academische pedagogen met radde tong, vlotte praatjes en nul evidence over wat ze uitkramen wekte voldoende weerzin om weg te blijven uit dat onderwijs. Zo leverden deze columns een dankbare uitweg. Ik schreef vrij over de dingen die me interesseerden aan de lezers die dat interesseerde.
Ik krijg vaak te horen dat ik een roepende in de woestijn ben
Ik krijg vaak te horen dat ik een roepende in de woestijn ben. Ik krijg gelijk, en dan gaan we over tot de medisch-academische orde van de dag: geld verdienen aan goedgelovige mensen. Maar ik ben cynischer dan dokter Rieux. Ik verzet me, omdat het plezierig is. Het streelt mijn anarchistische inborst om te tonen dat de medische keizers van academie en ambtenarij ordinaire bedriegers zonder kleren zijn. Zij schreven waardeloze onderzoeksvoorstellen, ik zinloze columns: ik had het plezier. Na zestien jaar werd het tijd voor wat anders: dit is de laatste. Ik heb gezegd.
Ik dank jullie voor jullie aandacht.
alex van der male,
kaderarts palliatieve zorg, arts Hospice, Helenaveen
Beste Luc,
Ook mijn dank voor de relativering. Het zal ook fijn zijn als je patiënt bent om jou aan het bed te krijgen.Over beslissingen wordt goed nagedacht en daar gaat het om.
GPMolhoek
oud cardioloog, Lonneker
Je moge een roepende in de woestijn zijn geweest, maar dan wel de meest boeiende roepende. Zeer veel dank.
Marcus de Wolf
Psychiater, Rotterdam
Dank voor afgelopen jaren! T waren altijd columns zoals columns bedoeld zijn: actueel, scherp, kritisch, intelligent, controversieel, tot-nadenken-stemmend en met humor doorspekt. Ik ga ze missen..
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
De oproep om alle blogs van Luc Bonneux te bundelen ondersteun ik van harte! Ik heb het eerste deel al in de kast staan. Maar dat zijn ze niet allemaal...
En inderdaad, het zijn stuk voor stuk troost voor de ziel!
Robert van Es
MKA-chirurg, Bilthoven
Waarde Luc
Een diepe buiging voor al uw columns. Er zaten parels tussen, zowel inhoudelijk als qua taalkunst. Ik heb ze met genoegen verslonden. Epidemiologica is altijd relevant in de geneeskunde. Juist ook in de chirurgie en de opleiding van onze... AIOS. Het ga u goed.
Collegialiter
van der Rijt
Radioloog, Breda
Heel veel dank voor uw scherpe observaties en analyses van de (medische) wereld om ons heen. Steeds weer een troost te zien dat er meer in de woestijn roepen. Moge er navolging komen, wie neemt het zwaard op? Misschien iemand met een heldere kijk op ...de soms vreemde wijze waarop onze gezondheidszorg wordt beïnvloed door beleidsmakers en bestuurders, veelal niet gehinderd door medische kennis.
We gaan uw columns missen, het enige stukje Medisch Contact dat frequent aan de keukentafel werd voorgelezen.... Dank!
Tineke Bronzwaer
, psychiater
Luc bedankt voor al die mooie kritische columns Ik ga je tegengeluid missen.
Maarten Vasbinder
Médico familiar e comunitario, Ubon Ratchathani
Beste Luc,
Bedankt voor al het moois dat en elke relativering die je ons hebt geschonken.
Door jou bereikte Medisch Contact soms een hoogtepunt.
Nu zullen we we het verder met middelmatigheid moeten doen tot er weer iemand als jij opstaat. Geluk...kig echter wordt er ook in het midden wel eens een goed stuk opgeleverd. Bij jou wisten we altijd zeker, dat het goed was.
Het ga je goed.
Raymond Mookhram
Huisarts, Vlissingen
Dank. Bundel de colums, maak ze verplicht leesvoer voor de kuddes die nu opgeleid worden en wellicht zullen er meer stemmen in de woestijn klinken.
Dolf Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid - oud bedrijfsarts, Rotterdam
Columns en blogs moeten ongezouten worden opgediend. Er is al laf spul genoeg. Het was een waar genoegen je overdenkingen te mogen lezen. Ook deze laatste is weer prachtig.
Het wordt nog druk in die woestijn. Maar de karavaan trekt verder
Kortom:... briljante columnist zwaait af. Dat is een groot gemis.
Els van Veen
huisarts, Dalfsen
Dank voor uw zeer zinvolle columns.
Ik heb ze met plezier gelezen. En als ik ergens geheel mee instem, reageer ik niet. Ik denk dat dat voor velen geldt; het is heel erg fijn dat iemand als u het precies goed verwoordt. Het geeft de academie smaak.... Hopelijk gaat u nu niet voorgoed zwijgen.
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
Wat zal het oorverdovend stil worden nu Luc Bonneux gestopt is met zijn scherpe, niet zelden vileine schetsen van de geneeskunde. Bedankt!
Steven J.A. Verbeek
Bedrijfsarts, Coullons, Frankrijk
Dank, confrère Luc. Voor je analytische blik, je meedogenloze commentaren en je m'enfoutisme wat betreft de instituties. Ik keek steeds naar je stukken uit en ga je missen.
Rob Kok
verzekeringarts/voorzitter NVVG, Rotterdam
Beste Luc,
Ontzettend bedankt voor al je rake columns met veel humor en vaak filosofische inslag. Weet In ieder geval dat het in de praktijk van verzekeringsartsen veel weerklank vond, je werd dus gehoord. Heb zelfs collega’s die jouw columns ophan...gen. Je vat het nu nog eenmaal mooi samen. Ik wens je alle goeds en hopelijk gaan we op een andere wijze nog veel van je horen.
Hora est.
Ruitenberg Edmond
Huisarts np., Den Haag
Hartelijk dank voor de vele kreten vanuit de woestijn. Het was een leerzaam genoegen ze te horen en te gebruiken. Wij zullen je gezonde kritische kijk missen. Maar de boodschap is duidelijk geweest.
Leerstof voor velen!