De belangrijkste ziekte
7 reactiesEr is geen artikel of onderzoeksprotocol dat niet begint met het aanprijzen van het belang van de ziekte die wordt onderzocht. De ernst en impact van de aandoening – en dus die van de onderhavige tekst – wordt met alle mogelijke krachttermen driedubbel onderstreept. De betreffende aandoening is dus altijd de grootste plaag van de mensheid, verantwoordelijk voor de meerderheid van humaan lijden en natuurlijk sterfte.
Welk specialisme kan de grootste mond opzetten?
Hart- en vaatziekten en kanker voeren al jaren een verbitterde strijd om de eerste plaats als belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld. Infecties zijn uiteraard de meest prominente reden voor een intensivecareopname en malaria en hiv zijn wereldwijd de meest frequente killers. Longaandoeningen, nierziekten en diabetes vechten fanatiek om een plekje in de subtop van de eredivisie van gewichtige ziektes. Temidden van dit tumult over al die enorm belangrijke aandoeningen, die van zichzelf vinden dat ze verreweg het meest verantwoordelijk zijn voor menselijk leed en levenseinde, is het een wonder dat de overgrote meerderheid van de mensen tegenwoordig in redelijke gezondheid de pensioenleeftijd weet te halen.
Nu we zijn begonnen de ravage van de coronacrisis op te ruimen, is de discussie wat de belangrijkste ziekte is opgelaaid als nooit tevoren. Uitgestelde kankerbehandelingen, grote hartoperaties, vervangingen van geïnfecteerde heupprothesen en neurochirurgie buitelen over elkaar heen om prioriteit te krijgen in de nog krappe behandelcapaciteit van onze ziekenhuizen. Knappe specialisten hebben zich gestort op het ontwikkelen van ingewikkelde prioriteitenschema’s en beslissingsbomen. Een fundamentele discussie over interventies en therapie waar patiënten echt iets aan hebben versus behandelingen die hun beperkte gezondheidswinst (en vaak veel ongemak) opleveren ontbreekt, zelfs in deze tijd van relatieve behandelschaarste en de noodzaak keuzes te maken. In de discussies lijkt vooral leidend welk specialisme de grootste mond kan opzetten en schijnen oordelen van verpleegkundigen, geriaters, huisartsen en ethici te ontbreken. Om over patiënten zelf maar te zwijgen.
Is het aantal gewonnen jaren met kwaliteit van leven inderdaad zo groot na een grote prostaatoperatie, thoracale aortareconstructie, na de vijfde dotterprocedure, of na chemotherapie voor longkanker ten opzichte van een cochleair implantaat bij een doof kind, een donorniertransplantatie of een darmresectie bij een jonge vrouw met de ziekte van Crohn? Behandeling van psychische aandoeningen (al dan niet verergerd door de afgelopen periode van isolatie) of invaliderende artrose bij ouderen zijn natuurlijk niet zo sexy, maar wellicht vanuit het oogpunt van een patiënt minstens zo belangrijk als bijvoorbeeld zevendelijns palliatieve chemotherapie of het plaatsen van een intracardiale defibrillator bij een patiënt met beginnende dementie.
De vraag die zich ook wel een beetje opdringt is of het wel gaat om de belangrijkste ziekte of dat het vooral gaat om wie de belangrijkste dokter is. Want hoe meer acuut levensreddend je bent, hoe belangrijker je schijnt te zijn in de pikorde van gewichtigheid in de geneeskunde. Wellicht is het tijd voor een nieuwe ordening van importantie van specialismen, meer gebaseerd op de hoeveelheid kwaliteit die je weet toe te voegen aan het leven van je patiënten en hun familie.
Jaap Bruins Slot
Arts voor arbeid en gezondheid- bedrijfsgezondheidszorg, niet praktiserend, Kampen
Glasheldere observatie. Zeker waar voor Nl, Meer nog voor USA. Nog wel benieuwd of het in Engeland, Schotland etc met een beetje anders aangestuurd zorgsysteem beter gaat. Door de blunderpolitiek in het VK is dat nu moeilijk te bezien, en een volledi...g patiënt gefinancierde NHS ( ik bedoel technocratisch via premie ipv via politieke prioritering en belastingen) Is er ook niet, maar geldt daar ook dat alle dokters gelijk zijn, maar sommige meer gelijk? Een volledig loondienstsysteem en alle zorgverzekeraars fuseren tot 1 bedrijf zonder winstdoel zouden misschien aardig begin zijn, in combi met regionalisering met een landelijke check en aansturing.
Marcel Levi
internist, LONDON
Haha, quod erat demonstrandum ! Goed lezen Tjip: er staat niet dat ik dat vind maar dat de desbetreffende auteurs dat vinden. En 1000x sorry dat ik tuberculose niet heb genoemd als ook Heel Belangrijke Ziekte en jou dus als Heel Belangrijke Dokter
Tjip van der Werf
longarts, tropenarts, hgl infectieziketen, NL - Groningen
Marcel Levi zit er helaas even flink naast voor wat betreft de meest dodelijke infectieziekte: niet malaria, niet HIV/aids, maar tuberculose voert de trieste lijst van doodsoorzaken door infectieziekten aan. Niet zozeer in het VK of in Nederland, maa...r wel mondiaal . . in de afgelopen tijd heeft Covid-19 misschien 400.000 sterfgevallen veroorzaakt, maar in diezelfde tijd stierven meer mensen aan tuberculose - en op mediaan veel jongere leeftijd. . .
H.M. Gaasbeek Janzen
arts Maatschappij en Gezondheid (M+G), Maarn
In het nieuwe raamplan voor de artsenopleiding zie ik inderdaad een voorzichtige start voor die nieuwe ordening. Dit nieuwe raamplan geeft de arts een grotere rol in het bevorderen en beschermen van gezondheid en het optimaliseren van de functionalit...eit en kwaliteit van leven ondanks ziekte of beperkingen, naast de taak in het diagnosticeren en behandelen van ziekte.
Piet van Loon
Orthopeed/ houdingsdeskundige, Oosterbeek
Een prachtige, maar pijnlijke doordenker van Levy! Armpje drukken in de ziekenhuizen heeft een lange voorgeschiedenis. De marktwerking en de "DBC- sjoemelkunst", die bij dit spel het ene vak wel en een ander niet tot hogere inkomens bracht, zijn plot...s door coronacrisis even opzij geschoven entiteiten. Wereldwijd werd de oude hygiënekennis van stal gehaald uit de Gezondheidsleer om dit soort gemene infecties binnen de perken te houden: handen wassen, afstand houden, niet hoestend en proestend of met koorts naar buiten of het werk. Alleen de heel erge longproblemen bij mensen met matig gezond longweefsel ( roken, degeneratie) of een matige longfunctie zonder restcapaciteit (obesitas, kromme, stijve ruggen vanuit een zittend bestaan ) konden in het Walhalla van de volledig getechnologiseerde oplossingsgerichte Ziekteleer nog hulp verwachten, door aan de beademing te komen. Daar moet dus nu vast meer geld naar toe. Maar de kern, waarom dit virus juist diegenen treft, die van jongs af aan niet of nauwelijks van de hygiënekennis uit de Gezondheidsleer genoten hebben, wordt over het hoofd gezien. Hierdoor worden de grote pandemieën van aan ( b.v. sedentaire) leefstijl gebonden aandoeningen ( vlg. RIVM 2018: DM bij niet dikke kinderen, hart en vaatziekten, vooral ritmestoornis, en de veel voorkomende kankers van mamma en prostaat) om maar te zwijgen van de 2 miljoen rugklachten, de steeds vroegere artrose , de osteoporose etc. maar te zwijgen, nooit meer afgestopt. En komen die verschillende specialismen, maar ook de bestuurders en de ZV er niet meer uit. Het wordt er niet fijner op in de ziekenhuizen. Wie brengt de Gezondheidsleer weer terug in de common sense?
Anita Kaemingk
psycholoog, docent Skillslab, patiënt, blogger, Maastricht
Helemaal waar. De huidige zorg heeft een enorm waterhoofd: veel te veel inzet van middelen op een te verwachten patiënt uit lang vervlogen tijden. Met enig gebrul verdedigd. Terwijl de huidige patiënt doorgaans heel andere zorg nodig heeft. De profes...sionals die dit zien en hier hun werk van maken (de overgrote meerderheid), schreeuwen beduidend minder, óf worden minder serieus genomen.
Aanbevolen lectuur: het nieuwe Raamplan 2025 van de NFU ("De meeste artsen werken buiten het ziekenhuis, zonder ‘witte jas’”). https://www.nfu.nl/onderwijs-en-opleiding/opleiding-geneeskunde/
Met nieuwe lichtingen artsen zal hopelijk kwaliteit van leven steeds ‘sexier' worden.
Dolf Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Belangwekkende observatie. Dank daarvoor. Dat het debat daarover vandaag al moge starten.... De zorg moet dan geheel anders worden aangevlogen, en dat vraagt om 'omdenken'. En dat is een nogal schaars goedje in de zorg.