Blogs & columns
Column

Covid-19 en de onzinexperts

17 reacties

Kennelijk doen we iets fout bij het immunologieonderwijs op de medische faculteiten. Misschien leggen we het allemaal niet goed uit of maken we het veel te ingewikkeld voor de studenten. Hoe dan ook, bij veel artsen, zelfs bij vooraanstaande hoogleraren, is de kennis over B- en T-lymfocyten, immunoglobulines en plasmacellen, evenals de cellulaire en moleculaire regulatie van de immuunrespons, kennelijk diep weggezakt.

Of domweg volledig zoekgeraakt. En dat is niet handig in een tijdperk dat wordt gedomineerd door een viruspandemie, waarbij een goed begrip van de menselijke afweer cruciaal is om niet alleen de ziekte goed te snappen maar ook zinvolle uitspraken te doen over virusantistoffen of vaccinatie.

Zonder blikken of blozen orakelen virusexperts in de media dat een covid-19-infectie weliswaar een antistofrespons genereert, maar dat die antistoffen na enkele maanden weer verdwijnen. Die kennis lijkt gebaseerd op een handjevol longitudinale studies, maar als je die artikelen gewoon eens leest, dan lijkt vooral de anticorona-IgM-respons te dalen. Zoals IgM inderdaad altijd daalt na een initiële immuunrespons. De daling van anticorona-IgG is daarentegen na vele maanden minder indrukwekkend en biologisch twijfelachtig relevant.

Als het al zo zou zijn dat de antistoffen na een covid-19-infectie significant zouden dalen, dan zijn er ook nog memory-T-cellen en tot plasmacellen gedifferentieerde B-cellen die bij een eventuele nieuwe confrontatie met het virus snel en effectief de specifieke afweer kunnen herstellen. Helaas was dat de mediadeskundologen even ontschoten.

Bij veel artsen is de kennis over immunologie blijkbaar diep weggezakt

Toch voelen onze experts zich niet geremd om de bevolking de stuipen op het lijf te jagen met verhalen dat een kortdurende immuunrespons ertoe kan leiden dat patiënten voor een tweede maal een coronavirusinfectie doormaken. Dat is zegge en schrijve bij ongeveer twintig mensen in de wereld vastgesteld, terwijl inmiddels 50 miljoen mensen geïnfecteerd zijn geweest met SARS-CoV-2, velen meer dan tien maanden geleden. Als ik twintig probeer te delen door 50 miljoen, zijn dat eindeloos veel nullen achter de komma. En de beschreven twintig casussen zijn misschien wel terug te voeren op foutpositieve testuitslagen of nog ongediagnosticeerde immuundeficiënties.

Ook over de komst van SARS-CoV-2-vaccinaties wordt door zelfverklaarde specialisten de grootst mogelijke onzin uitgekraamd. We moeten immers niet denken dat die vaccins er zomaar kunnen zijn, want bij het hiv-virus is het ook nog niet gelukt. Echt briljant om een vaccin tegen een tamelijk stabiel coronavirus te vergelijken met een vaccin tegen een snel muterend retrovirus, dat een chronische infectie met een enorm latent virusreservoir in lymfoïde weefsels veroorzaakt.

Behalve dat het tamelijk onbenullig overkomt als hoogleraren en andere deskundigen fake-immunonieuws presenteren op tv, is het niet onwaarschijnlijk dat dit tevens onterechte angst bij een lekenpubliek veroorzaakt. Er zijn altijd wel pulpmedia die bereid zijn de onzinuitspraken van experts te bevestigen met verhalen van patiënten die de afgelopen tien jaar al vijfmaal covid-19 hebben doorgemaakt.

Het is moeilijk te begrijpen dat onze experts niet doorhebben dat media altijd op zoek zijn naar somber nieuws en angst zaaiende sensatie en dat ze zich laten gebruiken om slecht geïnformeerde onzin uit te kramen. Om over verlies in het vertrouwen van medische en wetenschappelijke autoriteit maar te zwijgen. 

Meer van Marcel Levi
  • Marcel Levi

    Marcel Levi is internist, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam.  

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.