Advance care planning, wat doet het ertoe?
1 reactie‘Dat doet er niet toe dokter, er moet iets gebeuren!’ Ik ben met spoed door de sneeuw naar jou, mijn 84-jarige alleenstaande patiënt, toe gereden. Je ligt ziek in bed, je enige dochter zit naast je en voert het woord. Wat er precies niet toe doet is de eerder uitgesproken wens van vader om niet meer ingestuurd te worden naar het ziekenhuis.
Afgelopen maand hebben we elkaar regelmatig gezien vanwege gewichtsverlies en slikklachten. Ik vermoedde als oorzaak een kwaadaardige tumor. Vanwege je kwetsbare gezondheid gaf je aan geen verder onderzoek of behandeling te willen. Je dochter stemde in. De toekomst? Zo lang mogelijk thuis. Vandaag is de toekomst ineens daar en heb je je bedacht. Je wilt naar het ziekenhuis, en ik merk dat het me irriteert. Dit hadden we toch niet afgesproken?
Rustig bespreken we je angst om dood te gaan
Wel of niet behandelen, het lijkt zo eenvoudig. Eerder uitgesproken wensen blijken echter niet zelden te veranderen op het moment van acute achteruitgang. Maar wat is op zo’n moment de rol van de huisarts? Proberen te overtuigen van eerdere argumenten om kans op spijt te voorkomen? Of voldoen aan een (misschien wel laatste) wens zonder ingewikkelde vragen te stellen? Dergelijke beslissingen maken me als (jonge) huisarts weleens onzeker. Ik besef dat ik, om de juiste keuze te maken, jou beter zal moeten begrijpen.
Terug in je slaapkamer. Rustig bespreken we verschillende scenario’s, je angst om dood te gaan en de bezorgdheid van je dochter. Ik trek mijn conclusie en bel een ambulance. Ik zie jullie opluchting. Even later vertrek je richting ziekenhuis. Puur medisch gezien de juiste beslissing? Misschien niet. Maar zoals zijn dochter al zei: dat doet er nu niet toe.
In de auto terug is mijn eerdere irritatie gesmolten, als sneeuw voor de waterige lentezon.
De berusting dat ik vandaag de juiste keuze gemaakt heb voor jou: is dat niet de onderliggende drijfveer van ons vak, en datgene wat er echt toe doet?
Meer van Eefje Suntjens:
M.A. van Bodegom
huisarts, Utrecht
Beste Eefje,
wat een mooie collumn schrijf je. Ik heb al heel wat vlieguren in huisartsenland gemaakt (inmiddels als praktijkhouder gepensioneerd) en herken helemaal je verhaal en emotie. Ik ben vaak verbaasd over hoe groot het belang van AC-gesprek...ken wordt geacht. Iedereen was van harte welkom hierover met mij in gesprek te gaan. Een losse flodder over het levenseinde pikte ik op, besprak ik en noteerde ik. En als ik dacht dat insturen niet meer in de geest lag van wat iemand zou willen, bracht ik het zeker ter sprake. Maar met iedereen boven 75 jaar oid een AC-gesprek aangaan heeft me niet gelegen. Wel met iedereen met infauste prognose ging ik het gesprek aan over behandelwensen en optie euthanasie en wanneer een sedatie ter sprake zou kunnen komen. En eerder gedane euthanasiewensen zag ik soms als sneeuw voor de zon verdwijnen. Laten we dichtbij onze patiënten blijven en zien wat ze nodig hebben op elk moment.