ZZP en AOV, niet gezellig en niet okee
4 reactiesVan de bijna een miljoen zzp’ers loopt driekwart onverzekerd rond. Ze vinden een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) niet nodig of te duur. In het pensioenakkoord is een verplichte AOV voor zzp’ers aangekondigd. Hamvraag is de uitvoering: wordt het privaat of publiek? De commissie Borstlap broedt as-we-speak op een advies aan minister Koolmees.
Succes niet verzekerd
Henk werkt als zelfstandig arbeidsdeskundige. In commerciële uitingen geeft zijn AOV-verzekeraar hoog op over preventie. Met ronkende reclames over ondersteuning bij burn-out. Een tijdje geleden pleegde Henks’ broer zelfmoord. Henk moest die ingrijpende gebeurtenis verwerken en regelde zelf enkele gesprekken met een psycholoog. Er was geen moment dat hij dreigde om te vallen of arbeidsongeschikt te raken. So far, so good.
Als Henk zijn polis wil uitbreiden confronteert zijn verzekeraar hem met een uitsluitingsgrond. Hoezo? Het blijkt een uitsluiting te zijn voor psychische klachten. Henk belt met de service-desk, maar krijgt geen ruimte om zijn verhaal te vertellen. Hij is zo boos dat hij een klacht indient. Volgt een gesprek met een ‘adviseur’. Deze toont zich vol begrip maar moet wel ‘overleggen’ met de directie. Twee weken later een telefoontje: ‘we handhaven de uitsluiting. We moeten ons aan onze regels houden, statistisch gezien hebt u meer kans op uitval…’ Henk eist nu een gesprek met de directie.
Moraal
Zzp’ers, succes met de particuliere verzekeraars! Veel AOV’s zijn ondoorzichtige financiële producten, waar de aap uit de mouw komt als je er een beroep op moet doen.[1] Je hoeft maar een scheet in je voorgeschiedenis te hebben of er komt stront van. Zo heb je over psychische akkefietjes wat uit te leggen. Is het niet bij de acceptatie, dan bij daadwerkelijke uitval: ‘u hebt wat verzwegen’. Je hebt je persoonlijke risico weten te miniseren door zelf preventieve maatregelen te nemen? Niet relevant, de statistieken zijn ‘onze regels’. Wil je die regels genuanceerd uitgelegd zien, maak je dan op voor een heuse strijd. Maar niet iedereen is Henk.
Publiek in plaats van privaat
Een publieke verzekering dan? Die hadden we vroeger toch al? Inderdaad, de WAZ, die in 2004 is afgeschaft na eindeloos jeremieer over de verplichte premie.[2] Tot ongenoegen van veel zzp’ers moesten zij een premie ophoesten van bijna 9% van het belastbaar inkomen met een maximum van € 2196. Saillante bijkomstigheid: in 2011 schaften onze politieke intelligentsia de uitsluitingsgronden voor alle publieke arbeidsongeschiktheidsregelingen af.[3] Iedereen die één dag gewerkt heeft is volledig verzekerd voor ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid.
Lappendeken
Er is nóg een complicatie. Zzp’ers vormen helemaal geen homogene groep. Veel zelfstandigen hebben ook een prima baan in loondienst. Die hebben geen enkele behoefte aan een extra verzekering en zeker geen verplichte. Heb je als zzp’er vermogen of een goed boerende partner: dito. Verder is er de groep werklozen die in arren moede voor het zzp-schap moest kiezen. Nogal zinloos om dan je geringe inkomsten te verzekeren. Goed verdienende zzp’ers daarentegen hebben zich al lang behoorlijk verzekerd.
De betere vraag is dus: voor welk probleem van wie is hier een oplossing nodig?
Oplossing
Ik wens Borstlap en Koolmees veel wijsheid toe. Rechts om of links om: leuk gaat het niet worden. De huidige arbeidsmarkt is zo complex dat een simpele oplossing onmogelijk is. Eén ding is wel zeker: niemand wil nóg meer ingewikkelde sociale zekerheidswetgeving dan we nu al hebben…
Laat maar zitten dus. De bijstand is zo slecht nog niet.
Bronnen
TNO Zelfstandigen enquête arbeid 2019 https://www.monitorarbeid.tno.nl/dynamics/modules/SFIL0100/view.php?fil_Id=269
[1] De Autoriteit Financiële Markten constateerde dat de advieskwaliteit bij het afsluiten van AOV’s ondermaats is. Veel verzekerden betalen veel te veel premie of blijken juist slechter verzekerd dan ze dachten: Onderzoek advieskwaliteit arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor zelfstandigen (2015) https://www.aov-zzp.nl/images/advieskwaliteit-aov_-afm.pdf
[2] In 1998 werd de Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen (WAZ) ingevoerd. Daarvoor gold de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW).
[3] Dat ging onder het motto ‘iedereen aan het werk’. Men moest zich bij het accepteren van een nieuwe baan niet gehinderd voelen door de vrees geen recht te hebben op een uitkering bij uitval door ziekte.
lees ook
Monique Tolsma-Piegza
Verzekeringsarts/RGA, zelfstandig ondernemer, Eindhoven
Het is nu eenmaal het voorrecht van een zelfstandig ondernemer om zelf te beslissen welke risico's hij/zij wenst te verzekeren en wanneer. Persoonlijk hou ik van zekerheid en betaal daar een reële prijs voor, maar ik ken ook voldoende collegae die er...voor kiezen om dit risico net te verzekeren. Daarbij zal het duidelijk zijn dat de premie hoger zal zijn naarmate het risico hoger is, bij een all risk autoverzekering betaal je immers ook meer dan bij een WA verzekering. Tevens als de risicospreiding over een korter periode plaatsvindt, hetgeen gebeurt als men op relatief oudere leeftijd past besluit een verzekering af te sluiten, niet zelden als de eerste pijntjes zich manifesteren. Overigens is het niet altijd even duidelijk, maar in verhouding met de verplichte publieke verzekering zijn de premies meer dan in verhouding met wat je krijgt, immers een vooraf bekend bedrag waarbij je zelf invloed hebt op de voorwaarden en ook niet afhankelijk bent van de grillen van de regering, zoals nu. Het moge duidelijk zijn dat ik helemaal niets voel voor opnieuw een van bovenaf opgelegde verplichting voor een groep waarvan het niet eens helder is hoe deze eruit ziet. In dit opzicht ben ik het met collega Faas eens: een duidelijk overzicht van de groep ZZP'ers die geen AOV hebben is er niet omdat er geen verschil wordt gemaakt tussen een ZZP'er die volledig ondernemer is en een ZZP'er die daarnaast een vast dienstverband heeft.
Helaas krijgen de verzekeraars wederom een sneer, terwijl de verzekerbaarheid van zelfstandigen nu juist hun speerpunt is. Echter, om deze betaalbaar te houden voor alle verzekerden, is enige selectie nu eenmaal noodzakelijk. Helaas is de onbekendheid met de private sector nog steeds groot, ook onder onze collegae. Ik zou hen van harte aanraden om zich eens te verdiepen in de achtergronden, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor hun patiënten: https://www.verzekeraars.nl/verzekeringsthemas/inkomen/medische-acceptatie
Irene Groenewegen
huisarts, Utrecht
Beste Jim,
Ook ik worstelde erg met mijn AOV, de kosten stegen per jaar met 1700 euro, onaangekondigd werd de rekening hoger en hoger. Daarbij is een uitkering niet zeker.
Reden om me te verdiepen in een alternatief, wat ik vond in het Broodfond...s: "Het Broodfonds is een collectieve voorziening voor arbeidsongeschiktheid, ontwikkeld dóór en vóór ondernemers. Vaak wordt dit type voorziening ook wel aangeduid als ‘schenkkring’."
Na een jaar inspanning was 1 april 2018 ons Broodfonds Beter Utrecht, voor en door zorgondernemers uit de stad Utrecht, een feit. Maandelijks leggen onze 50 leden een bedrag in, wat op hun eigen broodfondsrekening wordt gestort. Deze rekening wordt gebruikt in geval van ziekte. Net als bij een gewone AOV, wordt pas na de eerste maand ziekte geschonken. Deze schenkingen hoeft geen belasting over betaald te worden en zijn dus een netto bedrag, van maximaal drieduizend euro per maand. Het broodfonds schenkt maximaal twee jaar bij ziekte.
Buiten ons Broodfonds heb ik nog een goedkope AOV afgesloten, met een eigen risico van twee jaar. Op jaarbasis scheelt mij dit zo'n 8000 EUR indien er geen zieken zijn en 7000 EUR als er wel zieken zijn. Deze manier van AOV wordt door het pensioenfonds geaccepteerd en dus wordt de pensioenpremie bij langdurige ziekte overgenomen door het pensioenfonds.
Als bijkomend voordeel hebben we inspirerende ALV's twee maal per jaar. We zijn verbonden in dit fijne netwerk, waar sexuologen, psychologen, fysiotherapeuten, verloskundigen, verpleegkundigen en huisartsen deel van uitmaken. Toelating en schenking bij ziekte gebeurt op basis van vertrouwen. We controleren niet bij ziekte, er is geen bedrijfsarts. We vertrouwen erop dat de zieke niets liever wil dan weer beter worden. Het ontvangen van 50 kleine bedragjes per maand van je collega's is daarin helpend.
Met vriendelijke groeten, Irene Groenewegen, huisarts-praktijkhouder
Oprichter en voorzitter Broodfonds Beter Utrecht
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
Ook eens geprobeerd om een AOV af te sluiten bij èèn van deze door de overheid gelegaliseerde criminele organisaties. Voor een premie van bijna 50.000 euro per jaar kon ik een AO-verzekering krijgen, met uitsluiting van "Alle aan obesitas gerelateerd...e aandoeningen", en "alle psychische aandoeningen".
Ik kon me nog net bedwingen deze verzekeringsadviseur niet horizontaal uit mijn woning te verwijderen. Laat ik het zo zeggen, hij had in ieder geval geen tijd meer om zijn koffie op te drinken.
Rest mij alleen nog om niet ziek te worden. Doodgaan is lucratiever, dan krijgen mijn vrouw en kinderen in ieder geval nog de uitkering van de overlijdensrisicoverzekering. Tot mijn 60e levensjaar, dat wel natuurlijk...
Dus ik rij tegenwoordig zo hard dat als ik van de weg af raak, ik het in ieder geval niet overleef. Da's financieel een stuk aantrekkelijker voor mijn familie.
Dolf Algra
commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Verhelderend en to the point ! Inderdaad lijkt er geen sluitende oplossing in zicht. Het is een stuurloos gebeuren. Met beetje wijsheid valt hier dan ook niet uit te komen.
Het huidige voorstel is een verplichte aov voor zpp-ers af te sluiten in e...en private verzekeringsmarkt, die erop uit is alle risico' s uit te sluiten. De grote verzekeraars lachen zich suf. Met dank aan de polder. De zzp-ers betalen straks verplicht een hoge premie voor een niet sluitend en niet transparant verzekeringsproduct.
Al eerder bekritiseerde de AFM de verzekeraars al ernstig over de AOV markt: ' zwaar onder de maat'
https://www.amweb.nl/financiele-planning/nieuws/2015/04/afm-rapporteert-aov-advies-voor-zzpers-is-zwaar-onder-de-maat-1016262