Zwerven door de zorg - Marcel Slockers

Hij zit voor me. Nu heeft hij voor de derde dag niet gegeten. Hij kan amper meer drinken. Uitdroging dreigt. Op zijn gehemelte zie ik een abces van 2 centimeter doorsnee. Kaakchirurgisch ingrijpen is noodzakelijk. Anders dreigt dehydratie, sepsis en andere ellende.

Ik kende deze dakloze van het straatdokterspreekuur. Hij had al jaren geen vast adres. Hij sliep bij vrienden en familie, vaak op de bank. Hij had geen inkomen. Het spoor was doodgelopen. Hij voldeed  niet aan de tsunami van voorwaarden waar je aan moet voldoen om bij de sociale dienst een uitkering te krijgen. Niet dat het niet kan, een uitkering aanvragen, maar de boeteclausules en voorwaarden zijn zo ingewikkeld dat je een registeraccountant nodig hebt om je erdoorheen te loodsen.

Het ingeschreven zijn bij iemand voor een postadres is geen mantelzorg meer. De mantelzorger wordt gestraft met verlies van huursubsidie, huurcontract of uitkering.

Dan maar stiekem op de bank zonder postadres? Helaas hebben we ons verzekeringsrecht gekoppeld  aan een postadres. Is dit om te zorgen dat verzekeraars hun premie kunnen innen? Daklozeninstellingen bieden postadresmogelijkheden, maar zijn gebonden aan afspraken met gemeenten, waardoor het postadres vaak zeer tijdelijk is.

Afgelopen jaar is er een verdubbeling van het aantal onverzekerden op ons spreekuur. Ik heb het niet over illegalen of onverzekerde Roemenen. Ik heb het over Rotterdammers die niet de gave hebben om een postadres en verzekering te regelen.

Goed contact met GGD-medewerkers voor spoedaanvragen levert druppelsgewijs een oplossing. De verdubbeling van onverzekerde contacten (nu meer dan 50%) vraagt creativiteit die er niet meer is.
Ziekenhuizen in Rotterdam hebben in 2014 in een overleg met GGD en straatdokters besloten eerst te willen afrekenen in plaats van te helpen. Het scheelt hun anders te veel geld voor hun formatie.

Zonder postadres weigeren verzekeraars te verzekeren. Alsof het bsn-nummer niet uniek genoeg is? De Inspectie voor de Gezondheidszorg heb ik de verdubbeling van onverzekerden op ons  spreekuur gemeld. Ze beraden zich. Jaren geleden meldde ik de inspectie dat ik illegaal medicatie uitdeel. Ik ben geen geregistreerde apotheker! Hoe moet ik anders helpen? Het antwoord dat ik kreeg was dat ik  iets deed wat niet toelaatbaar was, maar dat ze me gedogen en bij fouten weten te vinden. Ik ga rustig door met semistiekem verkregen medicatie weer uitdelen aan mensen die dat nodig hebben.
Laf is Nederland. Daklozen zijn de bevolkingsgroep met het hoogste sterfterisico. Juist voor hun lijken maatregelen verzonnen die het zorgverleners onmogelijk maken om te helpen.

Na veel uren overleg met de GGD en verpleegkundigen van de opvang, en na mijn persoonlijke garantiestelling voor vergoeding is betrokkene geholpen door de kaakchirurg. Daarna is hij niet naar de ic maar naar de nachtopvang gegaan.

Uiteindelijk heb ik de rekening  ingediend bij de GGD, waarmee ik een goede samenwerkingsrelatie heb. Echter dit kan niet standaard en het blijft modderen met de zorg.

Het recept van de straatdokter is: het verzekeringsrecht koppelen aan een bsn-nummer en niet aan een postadres. Kamer en verzekeraar, regel dat even! Anders blijven straatdokter én dakloze  zwerven door de zorg.

Marcel Slockers 

Lees ook: Kamervragen na column straatdokter (22 juni 2015)