Blogs & columns
Blog

Zorgtaal (13): ‘Slechte patiënt’

Plaats een reactie

Dit weekend werden de eerste cijfers van Avengers: Endgame bekend. De film waarin een groep helden de strijd aangaat met een slechterik en zijn hulpjes, bracht in het openingsweekend een record van meer dan een miljard dollar wereldwijd op. Meer. Dan. Een. Miljard. In nog geen weekje. 

En nee, ik ga het nu niet hebben over die opbrengsten en of ook dokters te veel verdienen. Of over dat miljard en wat we daar in de zorg allemaal mee kunnen. Zelfs niet over de strijd aangaan, de term die patiënten ten aanzien van hun ziekte een onterecht bepalende rol toedicht, met daarin besloten ook een niet genoeg je best gedaan als zaken onwenselijk verlopen. Nee, dit stukje gaat over slecht. Van oorsprong betekende slecht: effen, vlak, glad, zoals nog blijkt uit slechten: met de grond gelijk maken en beslechten. Langzaam veranderde dat in eenvoudig (slechte luiden), onwetend, niet deugdelijk, niet gunstig, gebrekkig (slecht gezicht), om ten slotte te komen bij de tegenwoordige betekenis: zedelijk verdorven, misdadig. Woorden die iets ‘gewoons’ aanduiden – denk bijvoorbeeld ook aan gemeen – hebben wel vaker de neiging om in betekenis af te dalen.

Wie ernstig ziek is, met grote zorgen over het wel redden, kan er dus slecht bijliggen. Alleen, dat vinden zorgverleners niet bondig genoeg. In de verkortingsdrang die hun zo eigen is, wordt dit namelijk: een slechte patiënt. En dat klinkt toch een beetje raar. Alsof je, net als vroeger bij de gym, als laatste gekozen wordt. ‘Ah nee hè, die wil ik echt niet! Die bakt er he-le-maal niks van. Dan heb ik er liever nog eentje minder dan dat ik die erbij heb.’ Of: ‘Vorige week had ik echt een goeie: luisterde goed, genas een beetje snel. Lag ook leuk in bed en zo. Maar deze…’ Het maakt op de intensive care liggen, in deplorabele toestand, de familie aan het bed wakend, er niet beter op. En dan is slecht ‘handelen’ nog niet eens slecht ‘zijn’. Een eerstehulparts vertelde me dat er eens een trauma aangekondigd werd, waarbij een peuter betrokken was. Het voor andere patiënten op de Spoed hoorbare geroezemoes dat er een slecht kind aan kwam, had geleid tot de voorzichtige vraag van een van hen wat het kind dan wel niet gedaan had. I kid you not

Nu bestaan ze wel hoor. Slechte patiënten. Ik was er namelijk zelf een. Toen. Nou ja. Nog steeds eigenlijk. Iets met leefstijlaanpassingen. En stressdingetjes. Slecht hè?

meer van michael van balken

  • Michael van Balken

    Michael van Balken is uroloog in het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem, met als speciale interessegebieden zowel functionele als reconstructieve urologie.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.