You are good

Samos, Griekenland

‘No good! No good!’ Ik sta in onze miniapotheek om medicijnen aan te vullen als ik een luid geroep uit de wachtkamer hoor komen. Als ik mijn hoofd om de hoek steek, zie ik hoe onze receptioniste een Afrikaanse man probeert te kalmeren.

‘Gaat het goed?’ vraag ik het Nederlandse meisje, ze kijkt me nogal paniekerig aan, dus ik neem het gesprek van haar over. Inmiddels heb ik al zoveel patiënten in paniek hier gezien dat ik er niet echt meer van in de stress schiet. Ik probeer de man te vragen wat er aan de hand is ‘Beat, beat, cut, cut, no good! No good!’ Vooral de laatste twee woorden hebben een akelig wanhopige toon en blijven hangen. Ik vertel hem dat hij hier veilig is, dat ik een dokter ben en dat ik hem ga proberen te helpen, maar dat hij dan wel rustig met me moet praten. Ik vraag zijn naam, zijn geboorteland en zijn leeftijd. Maar ik krijg geen enkel antwoord.

Ik besluit de patiënt mee te nemen naar een spreekkamer. We moeten via de achterdeur naar onze extension en ik merk dat de man twijfelt om met mij mee te lopen. Als ik hem de spreekkamer wijs waar we rustig kunnen zitten, blijft hij even stilstaan, maar gaat uiteindelijk toch naar binnen. Opnieuw probeer ik hem te vertellen dat hij veilig is en dat hij kan vertellen wat er speelt, maar hij blijft zijn mantra maar herhalen: ‘Beat, beat, cut, cut, no good, no good!’ Ik vraag hem opnieuw naar zijn naam en geboorteland. Hij blijft even stil en roept dan: ‘Ghana!’ Het ijs is gebroken. Maar hoe erg ik ook mijn best doe, veel meer dan dat wil hij niet vertellen. Als ik hem eten en drinken aanbied zegt hij: ‘Food no good, drink no good!’ Van alle paniekerige en depressieve patiënten die ik heb gezien, was er niemand zo gedesoriënteerd en in de war als deze man. Ik wil hem iets geven om te kalmeren, maar wij mogen van de Griekse overheid geen psychofarmaca voorschrijven, dus ik zit compleet vast.

Ondertussen heb ik de politie- en dokterspapieren van de man weten te bemachtigen, hij is hier pas een paar weken, maar heeft wél een verwijzing voor een psychiater gekregen van de dokter in het kamp. Iets wat hier heel zeldzaam is en betekent dat ook de kamparts dit een serieus psychiatrisch probleem vindt. Ik neem de papieren mee naar de directrice van de ngo. ‘Is there anything we can do for this man?’ Ze zegt dat we hem alleen mogen insturen als hij acuut gevaar vormt voor zichzelf of anderen en dat er verder niks is wat we kunnen doen. Wel stuurt ze de Griekse verwijsbrief door naar een vriendin die voor ons vertaalt: beide ouders van de jongeman zijn vermoord voor zijn ogen en sindsdien is hij de weg kwijt.

Ik haal Atarax (= antihistaminicum met een milde anxiolytische werking) uit de apotheek en geef dit aan de man met een glaasje water. Hij neemt de medicatie aan en lijkt alles bij elkaar toch iets te kalmeren. ‘I want to go,’ zegt hij. Ik vertel hem dat het oké is, geef hem twee tabletten Atarax voor het slapen mee en vraag hem de volgende ochtend terug te komen voor meer tabletten en om even te praten. Hij knikt.

De volgende ochtend ben ik pas net in de kliniek als de receptioniste me roept, ‘Stephanie, je patiënt is er weer, kun je snel komen, want het gaat niet goed.’ Ik haal de Atarax uit de apotheek en vul een glas water. De man zit voor de kliniek op het stoepje. ‘How are you today?’ vraag ik. Hij knikt en mompelt een ‘okay’. ‘Did you sleep last night?’ ‘Sleep good!’ antwoordt hij. Ik vertel hem dat het goed is dat hij is gekomen, dat ik trots op hem ben en dat hij dapper is. Ik probeer hem wat moed in te praten, maar zie dat hij emotioneel wordt en begint te trillen. Dan draait hij zich naar mij toe en kijkt me kort aan: ‘You are good!’ – mijn hart breekt. ‘I come back tomorrow,’ zegt hij en hij staat op en vertrekt. Ik vermoed dat hij morgen weer op het stoepje zit. En dat is goed.