Blogs & columns
Marcel Canoy
Marcel Canoy
3 minuten leestijd
Blog

Vrije cowboykeuze

12 reacties

We moeten het even over artikel 13 hebben. Artikel 13 had als doel om ook partijen zonder contract een kans te geven actief te zijn, tegen een redelijke vergoeding. Op zichzelf een goed idee omdat het innovatie aanwakkert.

In de praktijk heeft het naast innovatie ook geleid tot zinloos volumestampen, gebrek aan level playing field en gebrek aan verantwoording van geleverde zorg. En niet te vergeten cowboygedrag. Het is kinderlijk eenvoudig voor partijen die voor het snelle geld willen gaan, zorg te leveren die wel cliënten trekt maar niet op wetenschappelijk of praktisch bewijs gebaseerd is, zoals zwemmen met dolfijnen voor verslaafden. Of, zoals bij de ggz, de relatief goedkope patiënten aan te trekken die geld opleveren. Of, zoals bijvoorbeeld met Ciran, gewoon fraude te plegen.

De lobby en het frame vrije artsenkeuze bleken in 2014 zo sterk dat de wet om het gat te repareren uiteindelijk na een ellenlange koehandel sneuvelde in de Eerste Kamer. Op 5 december aanstaande is er een rondetafel in de Tweede Kamer over dit onderwerp. Tijd om de balans op te maken.

Artikel 13 is een van de vreemdste dossiers in de zorgwereld. Met vrije artsenkeuze heeft dit artikel in ieder geval niets te maken. In de praktijk blijkt artsenkeuze overigens een farce. In de meeste gevallen kiezen patiënten niet of nauwelijks voor hun huisarts of ziekenhuis, maar krijgen ze er een aangewezen op basis van locatie of verwijzing, zonder dat dat leidt tot volksopstanden.

Zorgverzekeraars zitten al jaren in hun maag met artikel 13 en de consequenties. Het lukt verzekeraars niet om het volume te beheersen omdat de rechter besloten heeft dat er altijd vergoed moet worden als zorg geleverd wordt. In plaats van creatieve oplossingen te bedenken, zijn ze overgegaan op een koude sanering in sommige sectoren en het treiteren van ongecontracteerde aanbieders in andere sectoren, onder andere via machtigingen. Ik ken zelfs voorbeelden waarbij een verzekeraar botweg besloot mails van een bonafide aanbieder niet meer te beantwoorden noch de telefoon op te nemen.

De gevolgen van het sneuvelen van de reparatie is dat (bijna) iedereen verliest. De verzekeraars verliezen omdat ze volume en kwaliteit niet goed kunnen beoordelen en beheersen, waarmee ze hun taak niet goed kunnen uitvoeren. De bonafide aanbieders zonder contract verliezen omdat ze nodeloos getreiterd worden. De premiebetaler verliest door het volumestampen. De patiënten verliezen wanneer cowboys slechte zorg leveren. De gecontracteerde aanbieders verliezen ook omdat ze vaak met moeilijke gevallen worden opgezadeld en hun businessmodel wordt aangetast. Hun personeel verliest omdat dat is gebaat bij een mix van moeilijke en makkelijkere gevallen. Voorts wordt ook nog eens de solidariteit aangetast. Je moet het maar willen allemaal. De enige, maar dan ook enige die baat hebben bij dit systeem zijn de cowboys.

Het is zeer bijzonder te noemen dat een bonte coalitie van de SP, Jan Slagter, zbc’s en vrijgevestigde psychologen het zo eendrachtig en luid voor de cowboys opnamen onder het mom van het valse frame van vrije artsenkeuze. Het is toch koude ironie dat uitgerekend de partij die geen kans onbenut laat te fulmineren tegen marktwerking cowboys op het schild hijst.

Nu had toenmalig minister Schippers het een beetje aan zichzelf te danken dat de wet werd weggestemd omdat de beoogde reparatie verzekeraars te veel macht gaf; maar toch: het kan beter dan alles maar bij het oude te laten.

Hoe verder? Het is begrijpelijk dat het kabinet enigszins terughoudend is om zich in dit wespennest te storten gezien de historie. Maar waarom zou dit een wespennest moeten zijn? Een systeem waarin iedereen verliest en alleen partijen die je niet eens op de markt wilt spekkoper zijn moet toch anders kunnen?

Uiteindelijk draait het in de politiek (te) vaak om taal en frames. Je kunt er wat van vinden, maar het is de realiteit. Ik stel daarom voor artikel 13 alsnog aan te passen, maar dan slimmer dan in 2014. Zorgverzekeraars moeten dan wel met redenen omkleed transparant maken welke aanbieders zij niet contracteren. Ik geef ze alvast een frame mee: ‘vrije cowboykeuze’. Kijken of de SP cum suis zich hieraan willen branden. Ik gok van niet.

Meer van Marcel Canoy
  • Marcel Canoy

    Marcel Canoy is hoogleraar gezondheidseconomie en dementie aan de VU in Amsterdam, adviseur van de Autoriteit Consument en Markt, lid van de Adviescommissie Pakket van het Zorginstituut.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • G.K. Mitrasing

    Huisarts, vogelvrij, Kathmandu

    De Hr. Canoy weigert de Olifant in de kamer te benoemen en de werkelijke reden om iedere zorgaanbieder te willen contracteren: zo kan de Overheid het budget bewaken! Niet-gecontracteerde zorgaanbieders laten zich immers niet maximeren. Ook al is een... verzekering een open einde regeling, zo niet in Nederland. Daar is een verzekering een ziekenfonds.
    Ziekenhuizen worden allemaal gebudgetteerd en krijgen een contract op basis van volume van aantal jaren geleden, gemiddelde omzet. Ze moeten daar wel wat voor doen, maar omdat niemand de prijzen van een ingreep werkelijk kent, is dat iets ook niet zwart/wit.
    Het MBI en de MBH worden op de achtergrond ingezet om het budget van de gecontracteerde zorgaanbieders te bewaken; overschrijding van het toegestane budget resulteert in terugvordering, bij de zorgaanbieder, van de overschrijding. Dat kan tot 3 jaar na afloop van het gecontracteerde jaar.
    Dreiging met het MBI en de MBH is ook gebruik maken van. Canoy is een van de economen die van mening is dat het MBI en de MBH nog nimmer zijn gebruik.
    Wachtlijsten zijn vorm van weigering en van budgettering van de burger zelf. Ziekenhuizen kunnen zo rustig hun omzet reguleren en afstemmen. Werkvoorraad. Laat de verplicht verzekerde maar wachten. Vandaar ook de daling in levensverwachting van 65 plussers. Men valt letterlijk tijdens het wachten om.
    De dreiging van MBI en MBH voor zorgaanbieders houdt ook in dat zij werk vooruit schuiven en onthouden. Dure geneesmiddelen worden mondjesmaat toegelaten op de NL markt en bij voorkeur in ziekenhuizen gegeven; Add on of zelfs onderdeel van het DBC; ook een vorm van budgettering. Nederland heeft dan ook de laagste omzetten van dure geneesmiddelen binnen de EU, op Bulgarije, Roemenië en Albanië na. Zo ook de breedte van het pakket. NL vergelijkt zich nu met deze landen om aan te geven dat het nog slechter kan.
    Op de achtergrond houden zorgverzekeraars en Overheid ook het “onderhanden werk” bij. Hoeveel is nog de omzet op de wachtlijst van de zorgaanbieder en dreigt er gevaar dat het budget wordt overschreden.
    Zoals eerder al gezegd; je moet in Nederland met de iPAD de spreekkamer in. Wat heb ik, wat is er mogelijk, wat kan de arts in dit ziekenhuis, wat is het budget van het ziekenhuis en waar kan het dan wel?
    De verplicht verzekerde moet inschatten of hij nog wel krijgt wat hij moet krijgen, behalve dood gaan, om te voorkomen dat hij op afroep van de Overheid en de verzekeraar voortijdig dood gaat.
    Weet waar je vandaan komt, 1815 en 1870. KP Companje moet de Hr. Canoy eens lezen. Alle 1500 pagina’s. Weet hij ook dat er een alternatief is.
    Kernvraag; is de NL Overheid een goede huisvader voor zijn burgers of is de NL Overheid een bikkelharde exploitant van plantage Nederland? Conny Helder weet het al en zegt het ook; de Overheid staat niet toe dat meer dan 1 op 6 werkenden in de zorg gaan werken en dat Nederland meer dan 14% van BNP gaat uitgeven aan zorg. Exploitanten gedrag.
    Laat Canoy daar eens antwoord op geven; huisvader of exploitant van plantage Nederland?

  • G.K. Mitrasing

    Huisarts, vogelvrij, Kathmandu

    Als er sprake is van systeemfalen van het zorgstelsel dan wordt het weer tijd voor een rituele blog over de “vrije artsenkeuze”.
    Waarom wil Canoy dat een zorgverzekeraar kan aangeven dat deze een zorgaanbieder NIET wil contracteren? En waarom wil ...hij dat niet voor een gecontracteerde zorgaanbieder ?
    Op welke transparantie zit een verplicht verzekerde immers te wachten? Alles is nu “In Natura” geworden door de budgettering door de Overheid zélf. Bij In Natura speelt de prijs voor een verplicht verzekerde geen rol. Wel de kwaliteit en de levertijd van de verzekerde zorg. Wat is er nu mis het leveren van het gevraagde door de verplicht verzekerde?
    Immers de zorgverzekeraar zal simpelweg stellen dat de niet-gecontracteerde zorgaanbieder te duur was……., bewijs het maar.
    En natuurlijk gaat Canoy voorbij aan de Memorie van toelichting op de Zvw en op de beloften aan de Tweede Kamer; gezien het verplicht karakter van de Wet moet een verplicht verzekerde vrij kunnen kiezen en niet hoeven af te gaan op de blauwe ogen van een accountant van een zorgverzekeraar.
    Maar ja, de Overheid laat zich ook in dit dossier zich weer eens van een onbetrouwbare kant zien. Bekend en wordt steeds bekender. Maar vertrouwenwekkend is die kant niet.
    En: het is een verzekering! Een open einde regeling. Verplicht verzekerde met garantie tot de deur? Welk land is dit? Welke belangen gaan hier voor? Noem het dan een voorziening of een mutualiteit of een ziekenfonds……., wat het in feite is.
    In 1870 is het voorbeeld van Bismarck, oprichting van een kranke kassen systeem bewust niet gevolgd onder druk van ziekenhuizen en het toenmalige CDA. Ná 1945 is nationale ziekenfonds onder druk van partijen gesplitst in 3 delen. Privaat, ziekenfonds en Publiekrechtelijk. De EU eiste eind vorige eeuw een definitief stelsel; of een sociaal stelsel zoals ieder ander EU land dit heeft of een privaat stelsel. De Standaardpakket polis was immers gedwongen overdracht van middelen van rijk naar arm…….
    VVD, CDA, D66, LPF en natuurlijk SGP hebben toen dit hybride model gekozen. Met gedoogsteun van de PvdA. Die is in de oppositie zogenaamd tegen het model, zodra in de regering is zij voorstander.
    Dit alles heeft uiteindelijk te maken met het vrijwel verzwegen begrijp “Basispad”. De meeste journalisten kennen dat begrip niet eens.
    Op het Basispad blijven. Vraag het CPB de onderbouwing. Autonome groei van de Overheid zelf van 3% per jaar moet in stand blijven. Ongeacht wat dan ook. Aardgas op. Nu gaan de Pensioenen eraan. Sinds een tiental jaren is de toegevoegde waarde van de Overheid zelf negatief en dat wordt alleen maar negatiever zolang ambtenaren en politiek op het Basispad blijven. Vraag het Eduard Bomhoff. Vraag het Lex Hoogduin.
    Canoy moet eens leren hoe een Olifant eruit ziet en stoppen met systeemdenken. Als de maatschappij niet past in een systeemmodel moet de maatschappij zich niet aanpassen, maar het model……..Minder Head Bangen kan helpen.

  • A.A.C.M. Maes

    huisarts np, Dieren

    Er zijn weinig redenen om niet-gecontracteerde zorg anders te waarderen dan gecontracteerde zorg. Ook deze zorgverleners zonder contract geven veelal zorg uit de basisverzekering, aan burgers die voor deze basiszorg ook verplicht verzekerd zijn en da...arvoor een nominale premie betalen. Voorwaarde voor bekostiging zou moeten zijn dat bij individuele contractering de zorgverlener gecertificeerd/geregistreerd is in het beroepsregister, dan wel dat de zorginstelling een vergunning heeft in het kader van de Wet toelating zorginstellingen.
    Zowel voor inkopende verzekeraars als leverende zorgaanbieders geldt binnen de Zorgverzekeringswet een contracteervrijheid. Verzekeraars hebben een inkoopplicht, zorgverleners hebben, contract of geen contract, een beroepscode.
    Dat er niet-gecontracteerde zorg bestaat, kan te maken hebben met gebrekkige inkoop, zowel kwantitatief als kwalitatief. Maar kan ook te maken hebben met het niet akkoord gaan met de gestelde eisen van een zorgverzekeraar. Niet gecontracteerde zorg kan een bewuste keuze zijn van de zorgverlener, dan wel een logische consequentie van het feit dat verzekeraars met niet inzichtelijke omzetplafonds of aanneemsommen niet (meer) wensen te contracteren.
    Dat verzekeraars streven naar een hoge contracteergraad is hun goed recht, dat zorgverleners met deze verzekeraar alvorens te tekenen in gesprek willen over de voorwaarden, is ook niet meer dan logisch.
    Niet gecontracteerde zorg vormt zo een flexibele schil, als burgers voor noodzakelijke zorg uit de basisverzekering met keuzevrijheid bewust zelf een professional/zorgverlener kiezen.
    Het is dan ook spijtig dat niet-gecontracteerde zorg de laatste jaren in het verdomhoekje terecht is gekomen. Het zou te duur zijn, ondermaats van kwaliteit zijn met grote kans op versnippering en fragmentatie.
    Allemaal argumenten die makkelijk te weerleggen zijn. Niet gecontracteerde zorgverleners krijgen meestal niet het gangbare volledige tarief, meestal ongeveer slechts 75%. Dus juist goedkoper! Een eigen beroepscode waakt over kwaliteit, nascholingseisen en beschrijft wat innovatie is. Het is de professional die in samenspraak met de burger binnen de basisverzekering invulling geeft aan passende persoonsgerichte zorg en beleid. Bij mogelijk relatief veel cliënten met complexere zorg.
    Daarnaast hebben verzekeraars nu al voldoende middelen om (materiële) controle uit te oefenen.
    Canoy bewijst de zorgafhankelijke burger met deze blog een slechte dienst. 5 december behalve verjaardag Sinterklaas, ook (weer) een debat in Tweede Kamer over Artikel 13. Het zoveelste debat...

  • Oud huisarts, Eefde

    We moeten het even hebben over het koud saneren door treiteren, botweg negeren, met machtigingen werken, restitutiepolissen geruisloos laten verdwijnen, gezamenlijk afspreken ongecontracteerde minder te betalen door de zorgverzekeraars. Ze hebben nu... 16 jaar de tijd gehad volume en prijs te beheersen. Maar inderdaad, ze kunnen het niet behalve door bovengenoemde treitertactieken. Wat de wet en de rechter zeggen trekken we ons niks van aan. We gaan nogmaals de wet proberen te veranderen. De pestkop in de klas die zijn zin niet krijgt en vraagt of de regels veranderd kunnen worden. Het is toch zeer byzonder te noemen dat een hoogleraar onfatsoenlijk en onwettig gedrag wil legitimeren door de wet te veranderen. Artikel 13 is er niet voor niets.
    En zorgcowboys? Populistische prietpraat. Zie ook https://www.dropbox.com/s/z3ds77wmhjv5ik9/zorgcowboys.txt?dl=0

  • mezelf, Amsterdam

    Beste meneer of mevrouw Gerbrandy. Het moet toch mogelijk zijn kaf van koren te scheiden. Alleen mag dat nu niet van de rechter Als u een bonafide bedrijf runt en daar ga ik vanuit staat niets in de weg voor of (liefst) een contract of een ongecontr...acteerde vergoeding, als het aan mij ligt.

    • (oud) huisarts, Eefde

      Kaf van het koren scheiden is dus een taak van de zorgverzekeraars. En zoals je al opmerkt, dat kunnen ze niet. Nog steeds zijn ze niet in staat hun regisseur schap zoals door de politiek gevraagd en graag in opdracht aanvaard, te vervullen. Misschie...n tijd voor een andere regisseur. Zeker in de eerste lijn. Ik heb gehoord dat huisartsen ook niet zo tevreden zijn..

  • S.J.F. Gerbrandy

    Niet- gecontracteerde oogarts, Amsterdam

    Ik begrijp eigenlijk niet goed wat je eindconclusie is. Je bent van mening dat niet-gecontracteerde zorg door cowboys niet meer vergoed moet worden. Prima maar wat bepaalt of een zorgaanbieder een cowboy is?
    Ik lever niet-gecontracteerde zorg omda...t ik te laat begon (2015) om voor een contract in aanmerking te komen. Wij doen niet aan hoog-volume en zijn geen cowboys.
    Wij krijgen wekelijks meerdere tertiaire verwijzingen.
    Het zou voor ons fijn zijn als we gecontracteerd zouden worden en een doodsteek als niet-gecontracteerde zorg niet meer vergoed wordt. Gezien de wachttijden lijkt het me een goed idee om meer partijen te contracteren.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.