Blogs & columns
Blog

Vijf misverstanden over faillissement ziekenhuis

48 reacties

Het failliet van de MC Groep en daarmee van zowel MC Slotervaart als de IJsselmeerziekenhuizen is een feit. De afgelopen week heb ik zoveel desinformatie zien langskomen dat ik in deze blog de vijf meestvoorkomende op een rijtje heb gezet.

De misverstanden ontstaan ook omdat veel media vrijwel uitsluitend aandacht hebben voor de patiënten (ik denk dat ze allemaal wel geïnterviewd zijn inmiddels) en de werknemers. Nu is die aandacht uiteraard terecht (het was een schrik voor velen en de emoties zijn begrijpelijk), maar er is wel balans in de berichtgeving nodig; vooral omdat we niet alleen 17 miljoen bondscoaches maar net zoveel zorgexperts lijken te hebben. Overigens waren er ook goede uitzonderingen, dus heus geen exclusieve kommer en kwel.

1. Ziekenhuizen kunnen/mogen niet failliet gaan

Een ziekenhuis is geen bedrijf waar het gaat om koude stenen en harde pegels. Deze zin heb ik in veel gedaanten zien langskomen. Burgers, patiënten, artsen en verpleegkundigen vinden het heel moeilijk om het zakelijke van het zorginhoudelijke te scheiden. Begrijpelijk, omdat je het in de spreekkamer of op de operatietafel niet over geld wilt hebben. Maar net als een woningcorporatie of een school heeft ook een ziekenhuis een zakelijke kant. Als die kant verwaarloosd wordt, dreigt onnodig veel premie- of belastinggeld verspeeld te worden, wat ten koste gaat van andere zorg of de burgers rechtstreeks in hun portemonnee raakt.

Ziekenhuizen moeten daarom ook failliet kunnen gaan. Liever hebben we dat niet uiteraard. Een faillissement is de hardste vorm van sanering en komt alleen in beeld als zachtere vormen niet meer werken. In het geval van de MC Groep is echt heel veel geprobeerd, maar het mocht niet baten.

2. En de banken dan?

Veel mensen snappen niet dat de overheid wel banken redt, maar ziekenhuizen ‘laat barsten’. Eerst even over die banken. Het is terecht dat er veel onvrede is ontstaan omdat belastingbetalers bleken op te draaien voor de redding van banken. Er zijn wel een paar nuanceringen te maken. Ten eerste ging DSB wel degelijk failliet. Ten tweede hebben ABN en ING het geld inmiddels met rente terugbetaald. Ten derde was het resolutiesysteem niet op orde en heeft men inmiddels met een zogeheten ‘bail-in’-systeem ervoor gezorgd dat de schade bij een eventueel nieuw faillissement eerlijker verdeeld wordt over de diverse betrokken partijen. Belangrijker misschien nog is dat het omvallen van een grote bank enorm veel schade berokkent aan het financiële systeem. Of we dat nu leuk of niet leuk vinden, het is een feit en het is tevens een feit dat dit niet voor ziekenhuizen geldt, zeker niet voor het Slotervaart dat in een gebied met overcapaciteit ligt.

3. Waarom zo snel?

Een deel van de mensen had nog wel begrip voor het faillissement zelf, maar niet voor de manier waarop dat ging. Ook dat snap ik wel, al is het voor de zorgverzekeraars erg ingewikkeld. Op een moment dat een ziekenhuis uitstel van betaling aanvraagt, gaat een bewindvoerder kijken hoe de vlag erbij hangt. Men trof toen allerlei onbetaalde rekeningen aan, sommige inhuurkrachten bleken al maanden niet betaald te zijn. Leveranciers van medicijnen en hulpmiddelen kwamen hun spullen halen en vooral de zzp’ers (die van sommigen zelfs de schuld kregen, hoe gek kan het worden) kwamen niet meer opdagen. Op zo’n moment is het zorgtechnisch niet langer verantwoord een ziekenhuis open te houden, hoe vervelend dat ook voor betrokkenen is. De gifbeker moet dan zo snel mogelijk leeg, opdat de curator nog orde op zaken kan stellen en patiënten zo snel mogelijk elders terechtkunnen.

4. Patiënten en werknemers zijn de dupe

Op korte termijn is een chaotische situatie heel onplezierig voor betrokkenen. Vooral voor de goedlopende afdelingen van de ziekenhuizen moet het wrang zijn van het ene op het andere moment niet te weten waar je aan toe bent. Daar staat tegenover dat gezien de krapte op de arbeidsmarkt vrijwel alle werknemers wel een baan elders zullen vinden op korte termijn en het tevens voor de hand ligt dat naburige ziekenhuizen succesvolle afdelingen zullen overnemen. Ik wil niets afdoen aan de emoties van het moment, maar de disproportionele media-aandacht voor de ‘zielige patiënten en werknemers’ mag wel in perspectief geplaatst worden.

5. Marktwerking is mislukt!

Terwijl de medewerkers het pand verlieten met de tranen nog in de ogen, kregen de mensen al SP-foldertjes in de handen gedrukt en lastiggevallen met de anti-marktriedel. Ik vind het frappant dat dezelfde partijen die vooraan in de rij stonden om te klagen over belastinggeld dat aan banken zou worden ‘verkwist’ nu als een soort morele compensatie belasting- of premiegeld in een bodemloze put willen storten onder het mom van min maal min is plus. Ook frappant is het totale zwijgen over de misstanden bij de ziekenhuizen door dezelfde partijen. Of over schuldeisers, onder wie kwetsbare zzp’ers, die naar hun geld kunnen fluiten. De partijen kunnen hun politieke kapitaal beter investeren in het stellen van vragen zoals waarom een ziekenhuis dat ooit vanuit ideologische motieven is opgericht een bestuursvoorzitter (Willem de Boer) had die ook voor 0,75 fte op de loonlijst stond bij een ander ziekenhuis en daarmee de wettelijke beloningsnorm overtrad. En zo zijn er nog wel wat dingen te noemen. Maar het klagen over die harteloze zorgverzekeraar was kennelijk wat makkelijker. Het doet me denken aan een Volkskrant-artikel van zo’n twintig jaar geleden met de kop ‘Notaris failliet: marktwerking mislukt’. Toen dacht ik meteen: mislukt? Geslaagd!

Slotervaartziekenhuis marktwerking faillissement
  • Marcel Canoy

    Marcel Canoy is hoogleraar gezondheidseconomie en dementie aan de VU in Amsterdam, adviseur van de Autoriteit Consument en Markt, lid van de Adviescommissie Pakket van het Zorginstituut en hij schrijft columns voor www.socialevraagstukken.nl.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Van Der Zanden: Er staat in mijn reacties meer dan genoeg verbeterpunten:

    Breng de financiering van de zorg onder bij een organisatie, niet bij een commerciële instelling. Een organisatie moet veel effectiever kunnen regelen wat nu door allerlei ...organisaties wordt geregeld, terwijl ze grofweg allemaal hetzelfde doen.

    Vereenvoudig de financiering. Donder het DBC systeem in de prullenbak, al voor de introductie was gevoeglijk duidelijk dat het daar thuishoort. Lees verder de blogs van de bestuursvoorzitter van de Maartenskliniek over de ICT in ziekenhuizen en handel er naar. Richt voor mijn part een organisatie op die de ICT in de ziekenhuizen onder haar hoede neemt, en gooi de commerciële ICT bedrijven het pand uit.

    Stuur alle papier, tijd, geld en energievretende accreditaties organisaties naar huis. Tot op de dag van vandaag is daarvan zelfs niet aannemelijk gemaakt dat de zorg voor patiënten zelfs maar een millimeter verbeterd. Het zijn de parasieten van de zorg en een vorm van verborgen werkloosheid. Men kan enorme bezuinigingen realiseren door deze af te schaffen. Dat hebben de Denen ook gedaan, en tot nu toe zijn er geen hordes Denen op onze ziekenhuizen afgekomen omdat de kwaliteit van hun ziekenhuizen instort.

    Als u wilt dat zorgverleners zuiniger gaan werken, schaf dan de tuchtcolleges af. Zoals een collega van mij al eens opmerkte, de mensen die ons manen zuinig te zijn met aanvullend onderzoek, zijn er nooit als je voor het hekje bij het tuchtcollege staat. En een gemiste diagnose, ook al is die nauwelijks relevant, is een garantie voor een klacht. Een collega van mij heeft als credo:"Geen patient het pand uit zonder scan". Hoe zou dat nu komen, denkt u.

    Betaal zorgverleners een fatsoenlijk salaris, gebaseerd op het aantal uren dat ze werken en koppel dit los van de productie die ze leveren. Dan hebben we waarschijnlijk meer artsen nodig dan nu.,

    Maar ik wed dat dat uitstekend betaald kan worden uit bovenstaande bezuinigingen.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Ruchti Dank u! Ik ben toch altijd nog blij als er collega's zijn die zich wel in mijn commentaar herkennen!

  • J.Ruchti

    Specialist ouderengeneeskunde, Drachten

    @collega Bonte, als ik nog op Facebook zat zou ik uw reacties een "like" geven. Bedankt voor de bewoordingen waar ik het niet anders dan mee eens kan zijn. Zelfreflectie is en blijft voor veel mensen erg moeilijk en de waarheid zeggen kan erg pijnlij...k zijn...

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    "Ik regelmatig pleit voor een economie met menselijke maat, zorg met menselijke maat."

    Zo, zo... Dat weet u dan in uw optredens en commentaren toch verdomd goed te verbergen, meneer Canoy. Volgens mij verwisselt de twee begrippen: Als ik uw commen...taren goed gelezen heb, gaan die altijd over de zorg voor mensen afgemeten aan de economische maat...

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Enes: Dat beschouw ik als compliment!

    Helaas staat in het hele dikke boek, dat nog niet geschreven is, maar wat wel bestaat en waarin alle gedragsregels van het Medisch Gilde staan, dat je je "collega's" altijd met zijden handschoentjes behandeld...

    Maar helaas, ik kom van de boerderij, wij zijn thuis opgevoed met het idee dat inhoud voor vorm gaat. Dat is in de huidige tijd een zeldzaamheid, maar nog steeds uiting van het boerengilde. En daar heb ik nu eenmaal meer mee dan met het Medisch Gilde.

    Dat de discussie op het scherpst van de snede gevoerd werd is wat Hans van Zanten blijkbaar tegen de borst stuit. Het zij zo. De inhoud gaat voor de vorm.

  • Enes

    algemeen betweter, Rotterdam

    Hans van Zanten vindt dit geen geslaagde discussie in de comments omdat nuancering ontbreekt. Wat mij betreft is het een van de beste discussies ooit op een blog van medisch contact. Zeer inhoudelijk over een moeilijk onderwerp met een argumentatie e...n rethoriek van de bovenste plank die de kern van de verschillen raakt.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @ Rinus Ouwens: Bedankt voor je toelichting. Het is me nu duidelijk.

  • W.J.Duits

    Bedrijfsarts, Houten

    Hartelijk dank voor uw reactie. De reactie op uw artikel is ingegeven juist uit respect voor mijn patiënten. Als bedrijfsarts zien wij de directe gevolgen van, reorganisaties, baanonzekerheid, knellende mantelzorg, lange wachttijden voor zorg. Wij zi...en de zorgmedewerkers die overspannen zijn geraakt door hoge werkdruk.

  • Rinus Ouwens

    Bedrijfsarts, Bemmel

    @ collega Bonte: ik bedoelde meer de opgewonden discussie in de media waar alle registers open getrokken worden. Je zou bijna denken dat patiënten moeten vluchten naar een land waar nog wel ziekenhuizen zijn.....

  • marcel canoy

    , Neoliberale kapitalistische marktideoloog

    Ik ben op dit blog veel gewend, per slot van rekening ben ik dankbaar slachtoffer van de 'drie musketiers' die hun pathetische periodieke haat op mij botvieren. Maar zelfs zij halen het niet bij de betoverende reactie van bedrijfsarts Duits, die kenn...elijk nog nooit een stuk van mij gelezen heeft en zich daarom mogelijk niet realiseert dat ik a) bekend sta als een heterodoxe econoom (b) vaak met filosofen en theologen samenwerk (c) in het politieke spectrum ook allerminst affiniteit heb met partijen die een neoliberaal gedachtegoed voorstaan en d) regelmatig pleit voor een economie met menselijke maat, zorg met menselijke maat. Ik hoop dat u uw patiënten met meer respect behandelt.

  • W.J.Duits

    Bedrijfsarts, Houten

    Economie heeft twee kanten. Een zuiver wiskundige kant en een meer menswetenschappelijke kant. Het wiskundige deel is boekhouden, winst en verliesrekeningen maken, dat zijn de wetmatige aspecten. De menswetenschappelijke kant lijkt in hoge mate op th...eologie. In de theologie is de benadering beïnvloed door de religieuze stroming waaruit de theoloog voort komt. Een theoloog van Islamitische oorsprong zal theologie anders benaderen dan een katholieke theoloog. Zo is dat ook in de Economie. Deze hoogleraar is een fervent aanhanger van het kapitalisme op neoliberale leest, dat is een overtuiging. Een econoom van meer socialistische achtergrond zal de huidige situatie heel anders uitleggen. Zo moet dit artikel ook worden gelezen, een wetenschappelijke, eenzijdige, benadering vanuit een kapitalistisch neoliberaal standpunt, niet meer en niet minder. Het is jammer dat de Nederlandse Refering zich zo eenzijdig laat adviseren.

  • Jan van der Zanden

    Interim manager, Haarlem

    @ GJ Bonte
    U reageert precies zoals Canoy het waarneemt, en wat hij zo kortzichtig vindt.
    1. Slotervaart failliet en in chaos betekent niet dat de hele zorg in Nederland een puinhoop is. En natuurlijk is het heel vreselijk wat daar in Amsterdam nu ...gebeurt. Eens. Een “zachte landing” was waarschijnlijk te prefereren, maar is natuurlijk ook zeer kostbaar. Als er echte ongelukken van komen zal de minister daarvoor wel op het matje moeten komen in de Tweede Kamer; dat is de risico-regelreflex van onze politiek. Gebeurt er geen ramp, dan loopt dit over een paar weken gewoon met een sisser af….. Die kans lijkt mij groot.
    2. Ik ben nog steeds benieuwd naar uw voorstellen ter verbetering van kwaliteit van zorg en tegelijk deugdelijke kostenbeheersing! Oftewel: wat zou u morgen gaan regelen als u Minister van VWS was?

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    https://blendle.com/i/de-volkskrant/slotervaart-van-chaos-naar-crisis/bnl-vkn-20181103-10237363?sharer=eyJ2ZXJzaW9uIjoiMSIsInVpZCI6ImphbmJvbnRlIiwiaXRlbV9pZCI6ImJubC12a24tMjAxODExMDMtMTAyMzczNjMifQ%3D%3D

    Zo... Overcapaciteit in Amsterdam, zei u to...ch, meneer Canoy? En met die zielige patiënten valt het allemaal best mee, toch? Wat een zegen, die marktwerking in de zorg!

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Rinus Ouwens:

    Ik opgewonden? Nee, hoor... Ik ben gewoon erg duidelijk. En het mooie is, ik ontleen de meeste van mijn argumenten uit de rapporten die Van Der Zanden zelf aandraagt. Goed, ik geef het toe, ik sla hem er mee om de oren.

    Het stu...kje is overigens kostelijk! Ik had het nog niet eerder gezien...

  • Rinus Ouwens

    Bedrijfsarts, Bemmel

    Bij de redelijk opgewonden discussie over failliete ziekenhuizen, marktwerking en beleid moet ik toch denken aan deze episode uit de oude serie "Yes Minister" nog steeds actueel... https://www.youtube.com/watch?v=x-5zEb1oS9A

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @ Van Der Zanden: En nog even over de zorgtoeslag:

    Dit kreeg ik toegestuurd van een goede vriendin over iemand met een WAJONG uitkering:

    Uitkering: 538 euro per maand.
    Zorgpremie, inclusief tandartsverzekering: 131,50 euro per maand
    Eigen ri...sico: 32,08 euro per maand.
    Zorgtoeslag: 83 euro per maand.

    Per saldo betaald iemand van zijn uitkering van 538 euro in het kader van een WAJONG uitkering die een chronische ziekte heeft, 80, 58 euro zelf per maand. Dat is 966, 96 per jaar, net geen tweemaal een maandinkomen van die persoon

    Kostendekkend zei u?

    Ook in dit opzicht blijkt u te kletsen uit een anatomisch deel van het hoofd-hals-gebied dat daar niet voor bedoeld is. Wellicht kunt u in het vervolg zowel de voorkant als ook de achterkant van dit bovengenoemde gebied maar beter zorgvuldig dicht houden alvorens u zelf volstrekt belachelijk te maken.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Toelichting voor diegenen die het rapport niet gelezen hebben:

    Bismarck healthcare systems: Systems based on social insurance, where there is a multitude of insurance organisations, Krankenkassen etc, who are organisationally independent of health...care providers.

    Beveridge systems: Systems where financing and provision are handled within one organisational system, i.e. financing bodies and providers are wholly or partially within one organisation, such as the NHS of the UK, counties of Nordic states etc.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Van Der Zanden:

    1. Zoals ik al gesteld heb, kwaliteit van zorg is niet zozeer moeilijk te meten, deze is vrijwel niet te meten. Lees het boek ”Bullshit Jobs” van Graeber en je snapt meteen waarom dit helemaal niet mogelijk is. Zorg, in de breeds...te zin van het woord, laat zich niet uitdrukken in economische getallen. Je kunt blijven proberen om met allerlei pseudowetenschappelijke methodieken dat toch te doen, maar het is zonde van de tijd, moeite en het geld. En wat betreft het tellen van onze zegeningen door ons als artsen, wat weet u daar eigenlijk van? Ik heb zowel in Duitsland gewerkt en samengewerkt met Belgische collega’s. Kunt u hetzelfde zeggen, of staart u zich blind op de uwes inziens prachtige Nederlandse navel?

    2.Waar baseert u uw 2e punt op? Ook op uw eigen heilige overtuiging? Ik verwijs u wederom naar het boek van David Graeber. Zie hoofdstuk vijf, figuur 5: Ik citeer: ”As we can see, even in 1990, the proportion of the workforce made up of actual waiters, barbers, salesclerks and the like was quite small. It also remained remarkably steady over time, holding for more than a century at roughly 20 percent. The vast majority of those others included in the service sector were really administrators, consultants, clerical and accounting staff, IT professionals and the like. This was also the part of the service sector that was actually increasing, and increasing quite dramatically from the 1950s onward. Komt het u bekend voor? Dat is het enorme waterhoofd waardoor ook de ziekenhuizen in de moderne tijd door geplaagd worden, het waterhoofd dat ontstaan is door de complexe financiering en de enorme registratie-, administratie- en controledwang. Het waterhoofd waar ook u blijkbaar geriefelijk in rondzwemt. Oftewel het zoveelste biggetje aan de veel te kleine trog van de Nederlandse zorg.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    3. De wal zal inderdaad het zorgschip wel keren. Zoals dat in Duitsland al gebeurd is. Waar de artsen massaal ”ausgewandert” zijn naar landen waar men de organisatie van de zorg beter op orde heeft, zoals in Oostenrijk en Zwitserland, en waar men een... stuk zuiniger is op de mensen die het werk moeten doen en ze een stuk beter betalen. En zich nu in Duitsland in veel ziekenhuizen moet behelpen met 2e-rangs artsen van dubieus allooi, zoals uit de Oostbloklanden die regelmatig niet eens aan hun patiënten uit kunnen leggen wat ze eigenlijk mankeren. En men dus bijzonder dure ”honorarärzte” in moet huren zoals ik, om de diensten gevuld te krijgen en het werk gedaan. Niet voor niets teren de ”Krankenkassen”, al enkele jaren in op hun reserves, omdat ze zich net zo, en vaak nog erger misdragen hebben dan in Nederland. Ik heb in Duitsland overigens nog niet veel interim-managers ontmoet. Ik denk dat dat een symptoom is. Die doen geen diensten, zien geen patiënten, en voegen niets toe en zorgen er niet voor dat de geldstroom blijft stromen. Dus die vliegen er als eerste uit.

    4. Waar baseert u eigenlijk uw stelling op dat in landen met een zorgsysteem waar veel staatsinmenging bestaat patiënten niet beter behandeld worden? Is dat uw eigen ervaring? Heeft u daar betrouwbare cijfers of zelfs maar een oriënterende antropologische schets over?
    Het rapport van de Euro Health Consumer Index was in dit opzicht bijzonder leerzaam. Het verschil tussen de Nederlandse en de Britse zorg wordt er perfect in uitgelegd. Daarvan had ik geen weet, dus ik ben u zelfs nog iets van dank verschuldigd.
    Ik citeer: ”Bismarck Beats Beveridge – now a permanent feature. The Netherlands example seems to be driving home the big, final nail in the coffin of Beveridge healthcare systems, and the lesson is clear: Remove politicians and other amateurs from operative decision-making in what might well be the most complex industry.

    Kijk, daar ben ik het dan wel weer helemaal mee eens!

  • Jan van der Zanden

    Interim manager, Haarlem

    4. Uit alle reacties blijkt een grote voorliefde voor een sterke staatsinmenging; u lijkt wel SP aanhangers. Ik wijs u er op, dat landen met zorg met veel staatsinmenging weliswaar goedkoper functioneren qua zorg, maar de patiënten er i.h.a. bepaald ...niet beter behandeld worden. Het artikel van Marcel Canoy is dan aan u niet besteed, want dat is duidelijk neo-liberaal getint. Maar op basis van de feiten heeft hij m.i. wel gelijk met zijn relativering van de emotionele ophef over het faillissement (behalve dan dat ABN-AMRO zijn lening met rente nog allerminst heeft afbetaald! Dit wordt vrijwel zeker een verliespost voor ons als belastingbetalers).
    5. Inkomenspolitiek is een issue dat buiten dit topic valt, dus daar ga ik niet verder op in. Feit is dat zorgtoeslag voor de laagste inkomensgroepen praktisch dekkend is voor de individuele zorgpremie. En dat de rest van de premies omgeslagen worden over alle werkenden via een heffing. Dat zorgt voor een uitstekende toegankelijkheid van de NL-zorg.

  • Jan van der Zanden

    Interim manager, Haarlem

    1. Kwaliteit van zorg is (net als bij onderwijs) zeer moeilijk objectief te meten; geheel mee eens. Het is (voor u) heel makkelijk om bestaande onderzoeken, die ook in MC worden gepubliceerd, te diskwalificeren. Ik houd me aanbevolen voor betere meti...ngen; u komt niet met iets wat de zaak anders maakt. Vooralsnog komt de kwaliteit in NL er in alle onderzoeken goed van af. Count your blessings, beste artsen.
    2. De grote beslissingsvrijheid van arts-patiënt is mooi; maar impliceert precies ook het risico dat ik eerder meldde: vermijdbare onbeheersbaarheid van de zorgkosten. Onderzoeken indiceren dan ook helaas een aanzienlijke mate van overbehandeling en overdiagnosticeren. Lees MC! We zijn, mede daardoor, in NL een van de duurste ter wereld. Maar u wilt dus niet beknot worden in uw eigen keuzevrijheid? Dat botst. Zo zijn mede door uw opstelling de zorgkosten onbeheersbaar. Hebt u een oplossing? Hoe kan de zorg goedkoper en toch niet slechter, liefst beter? Wetenschappelijk of qua best practice onderbouwd? Ik ben echt heel geïnteresseerd en benieuwd! En “Den Haag” niet minder!!
    3. M.i. rechtvaardigt de gedeeltelijke en hardnekkige verspilling en de groei een zeer kritische opstelling van onze overheid om te bezien hoe die kosten om laag kunnen of in ieder geval niet te veel stijgen, zonder te veel af te doen aan behandelvrijheid en kwaliteit. Maar kennelijk bent u het daar niet mee eens. So be it, dream on…. De wal zal het zorgschip keren, als die kostenstijgingen niet beteugeld worden.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Van Der Zanden: Zo, zo, nou, nou… Dat zijn nog eens valide argumenten die u hier noemt met als bronvermeldingen www.zorgwijzer.nl en RTL nieuws, over het algemeen bijzonder gerespecteerde bronnen in mijn medisch bestaan.

    Ik durf verder te wedden... dat u niet de volledige rapporten heeft doorgenomen. Misschien was dat een goed idee geweest alvorens als reactie op mijn betoog hoog van de toren te blazen met zogenaamd “Bewijs” voor alle zegeningen van ons zorgstelsel. Hoogste tijd dus om er eens wat dieper in te duiken.

    De studie uit de Lancet waar men op zorgwijzer.nl naar verwijst is een studie uit 2017 die een bijzonder complexe vergelijkende maat hanteert om de kwaliteit van zorg in kaart te brengen: "The goal of this analysis is to use estimates of mortality amenable to personal health care from the Global Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors Study 2015 (GBD 2015) to approximate access to and quality of personal health care in 195 countries and territories from 1990 to 2015.”

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Misschien moet u de sectie “Methods” van de studie even doornemen. En daarna de sectie “Limitations”. Ik wed dat u er geen biet van snapt. Ik snap er ook niet bijster veel van, maar wel snap ik dat de studie gebaseerd is op veronderstelde vermijdbare... oorzaken van sterfte die beïnvloedbaar zijn door de gezondheidszorg. Dat is blijkbaar nogal een heikele onderneming zoals ik uit de “Limitations" kan opmaken. Dat dit zo is, zou ik zelf ook nog kunnen bedenken.

    Ik wijs u in dit verband ook even op een recent artikel uit Medisch Contact over het invullen van de doodsoorzaak op het B-formulier: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/doodsoorzaak-vaak-fout-ingevuld-hoe-kan-het-beter.htm. En op een artikel uit Medisch Contact uit 2015: Update van de Doodsoorzaak: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/update-van-de-doodsoorzaak.htm En zo maar een willekeurig artikeltje over misclassificatie van doodsoorzaken: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4808686/. Daarvan zijn er overigens vele… Steeds weer blijkt bij pathologische verificatie dat wij artsen niet erg goed zijn in het betrouwbaar vaststellen van een doodsoorzaak.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Als de basale meting niet deugt, zoals hierboven overtuigend wordt aangetoond, maakt het niets uit welke complexe uitkomstmaat of ingewikkelde statistiek men er op los laat. There are lies, there are damn lies, and there are statistics, nietwaar?

    ...Belangrijker is echter dat deze studie loopt van 1990 tot 2015. Een ruim deel van de studie gaat dus over de periode voordat men in Nederland de marktgestuurde zorg introduceerde. Wat een gotspe om dit aan te halen als bewijs voor de zegeningen van ons zorgstelsel. Zullen we deze verwijzing van u dus maar snel vergeten?

    Het nieuwsbericht van RTL nieuws verwijst naar het volgende rapport van het Health Consumer Powerhouse: https://healthpowerhouse.com/media/EHCI-2017/EHCI-2017-report.pdf. Even wat ontnuchterende citaten uit het rapport:

    1. Normally, the HCP takes care to state that the EHCI is limited to measuring the “consumer friendliness” of healthcare systems, i.e. does not claim to measure which European state has the best healthcare system across the board. Werkelijk? Het gaat dus helemaal niet over de kwaliteit van zorg, maar over de consumentvriendelijkheid. Dat had u wel even mogen vermelden, meneer Van Der Zanden.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    2. Also, as can be seen in Section 4.1, the NL has risen in healthcare spend to having one of the highest healthcare costs in Europe. Oeps… As can be seen from Figure 4.1, after the three “super-wealthy” countries in Europe, Luxembourg, Norway and Sw...itzerland, The Netherlands has the highest annual healthcare spend, along with Sweden and Germany. In countries with less successful healthcare systems, this has been taken as an indicator that the Dutch financing model with multiple, private payors for healthcare should in itself be a “model” which raises healthcare costs. Is het werkelijk? Kunt u daar eens op reflecteren, meneer Van Der Zanden?

    3. Here comes the speculation: one important net effect of the NL healthcare system structure would be that healthcare operative decisions are taken, to an unusually high degree, by medical professionals with patient co-participation. Financing agencies and healthcare amateurs such as politicians and bureaucrats seem farther removed from operative healthcare decisions in the NL than in almost any other European country. This could in itself be a major reason behind the NL victory in the EHCI 2008 – 2017. Kijk, dat klinkt mij dan weer als muziek in de oren, maar helaas staat dit principe ernstig onder druk. Steeds vaker gaat de ziektekostenverzekeraar op onze stoel zitten, en denkt voor ons te moeten bepalen welke behandelingen wij moeten uitvoeren en welke medicatie wij voor moeten schrijven.

    4. How to interpret the Index results? The first and most important consideration on how to treat the results is: with caution! Dat lijkt mij een bijzonder zinvol advies!

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Verder is lezen sowieso niet uw sterkste punt. Ik heb nergens betoogt dat ik een aanhanger ben van het Engelse systeem. Integendeel. Over waar de ellende in de MC ziekenhuizen primair aan te wijten was, zijn we het ook eens. Het bestuur en niet de ...zorgverleners! Over de zorgtoeslag: daarvoor mag men niet meer verdienen dan € 28.720 als alleenstaande. Dat is niet heel veel geld, en ik wed dat u iets meer verdiend als interim manager. Het is een vrij klassiek voorbeeld van witte-boorden arrogantie om te stellen dat mensen die de zorg niet kunnen betalen dit aan zich zelf te wijten hebben. Ook in dit opzicht stelt u mij niet teleur.

    In een ding heeft u gelijk. In het tijdperk van het ziekenfonds en particuliier verzekerenden was er een tweedeling die we nu niet meer hebben. De wachtlijsten waren er vooral voor de ziekenfondsverzekerden, niet voor de particulier verzekerden. Nu wachten we met zijn allen. Dat is weliswaar niet beter, maar wel eerlijker. Maar het eigen risico was nog niet uitgevonden en de tandarts zat nog in het pakket.

    U bent echt het product van uw tijd. Rapportje hier, rapportje daar, hier en daar een kop lezen en alleen de conclusies die in de kraam van pas komen. En op grond hiervan waant zich opeens “deskundige” en denkt mee te kunnen praten over de toekomst van de zorg.

    Maar waar zou die klepel nu toch hangen?

  • Anton Maes

    huisarts, Dieren

    Is de discussie wel een publiek of privaat stelsel? Solidariteit impliceert gewoon meer een sociaal stelsel dan het nu is. Als de politiek dat wil, kan daar vandaag al mee begonnen worden: minder polissen dan 51, minder verzekeraars dan 24, afsch...af alle collectiviteiten, afschaf vrijwillig eigen risico, net zo vaak kunnen wisselen van verzekeraar als van aanbieder etc, maar ook integraal toezicht (slechts 1 toezichthouder), verhoging plafond van de inkomensafhankelijke bijdrage (financiële solidariteit) etc. Publiek betekent voor mij meer publiek toezicht en veel meer overheidsregie. Want is dat niet wat er heeft ontbroken bij het onderwerp van deze blog...? De minister weet het te laat, de NZa komt pas eind oktober met 3 stukjes op
    hun website, van ACM lees ik niets...

  • G K Mitrasing

    Vogelvrije Huisarts, Amsteerdam

    @van der Zanden: U verwijst met uw link naar het EHCI-onzin rapport. Gaat U zich maar eens beter verdiepen.... door het onderzoek zélf en de commentaren er op te lezen.

  • Jan van der Zanden

    Interim manager, Haarlem

    6. In de Ziekenfondsperiode was er in Nederland een duidelijke tweedeling. Punt. Die is weg. De betaalbaarheid en toegankelijkheid is in NL nu super. Zie bovenstaande rapporten. De zorgtoeslag is voor echte minima praktisch gelijk aan de premie. Wie ...de premie niet kan betalen heeft dat echt aan zichzelf te danken c.q. is qua financiën sowieso niet zelfredzaam en behoeft hulp of mogelijk zelfs onder curatele stelling.
    7. Uw “Argumentum ad hominem” zal ik maar als compliment opvatten; i.h.a. impliceert dit dat de schrijver een gebrek aan inhoudelijke argumenten heeft…..

  • Jan van der Zanden

    Interim manager, Haarlem

    @ GJ Bonte
    1. Nederland heeft in Europa al jaren veruit de beste zorg (februari 2018). Lees https://www.zorgwijzer.nl/zorgverzekering-2019/zorgstelsel-nederland-nummer-1-europa Ook met een andere bril op scoort Nederland goed: https://www.rtlnieuws....nl/gezondheid/artikel/81161/gezondheidszorg-nederland-top-10-wereldwijd
    2. We zijn zeker niet de goedkoopste, voor beter betaal je ook meer. Maar er zijn 4 Europese landen die nog duurder zijn en toch slechter presteren. Zie https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/kosten-van-de-zorg.htm Conclusie is: Nederland heeft een goede kwaliteit/prijs verhouding. Dit artikel in ons vakblad geeft overigens exact het dilemma weer dat ik aansnijd.
    3. Het Engelse, nationale systeem, uw favoriet?, scoort bar slecht.
    4. Meer bureaucratie, meer controle, meer administratie en registratie leiden niet tot betere en goedkopere zorg. Helemaal mee eens. Dat stelde ik ook niet. Er is een slimmere besturing nodig. En zolang we die niet hebben, is fine tunen en misstanden aanpakken de enige optie.
    5. Leest u het Besluit van de Inspectie eens. Zie https://www.igz.nl/zoeken/document.aspx?doc=MC+IJsselmeerziekenhuizen+Lelystad+verscherpt+toezicht+augustus+2018&docid=13651 Dan ziet u dat de zorg wel degelijk ter discussie stond in MCIJ (enorm verloop, disfunctioneren van leden binnen vakgroepen etc.). Maar boven alles was er in augustus jl. al de donkere financiële wolk. Ik ben met u eens dat dit niet (alle) zorgprofessionals is aan te rekenen, maar primair de bestuurders, RvC en de aandeelhouders. De zorgprofs hebben ondanks het bestuurlijke wanbeleid de boel zo goed en kwaad als het ging draaiende gehouden (zie artikel deze editie van MC). U vergist zich danig in mijn perceptie over en waardering voor zorgprofs….
    6. In de Ziekenfondsperiode was er in Nederland een duidelijke tweedeling. Punt. Die is weg. De betaalbaarheid en toegankelijkheid is in NL nu super. Zie bovenstaande rapporten. De zorgtoeslag is voor echte minima pra

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Van Der Zanden: Zoals van iemand in uw positie verwacht mag worden heeft u blijkbaar geen idee, en wordt u prettig ongehinderd door enige kennis van de geschiedenis. Helaas hebben vooroordelen soms een goede reden:

    Dat een ziekenhuis onder versch...erpt toezicht staat zegt helemaal niets over de prestaties van de verschillende zorgverleners en wenig over de kwaliteit van zorg. De oorzaak van dit verscherpte toezicht voor de MC-Groep was als volgt: "De inspectie heeft geconstateerd dat de kwaliteit en veiligheid van zorg zou kunnen lijden onder bestuurlijke en organisatorische onrust binnen het ziekenhuis.” Dat lijkt me bij uitstek het terrein waar u en uw collega’s voor verantwoordelijk zijn, en niet de zorgverleners op de werkvloer. Tot zover dit punt. Wie de schoen past…

    U stelt het volgende: "Maar het Nederlands zorgstelsel heeft volgens internationaal onderzoek wel de beste gelijke toegang voor rijk en arm en een financieel en gezondheidskundig relatief uitstekende prestatie en reputatie”. Ook op dit punt blijkt u niet goed op de hoogte te zijn. De gelijke toegang voor rijk en arm dateert al van een datum ver voor de invoering van marktgestuurde zorg. Bovendien zijn er de laatste jaren steeds meer aanwijzingen dat de groep mensen die de kosten voor de zorg niet meer kunnen betalen en afzien van diagnostiek en behandeling, de zogenaamde “zorgmijders”, sterk groeit. De gelijkheid voor rijk en arm staat onder druk, een rechtstreeks uitvloeisel van de marktgestuurde zorg.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Van een reputatie kun je niet eten. Over de prestaties kun je discussiëren. Het stuk van Gijs van Loef is een vingerwijzing dat het met de kwaliteit van zorg in Nederland niet de goede kant op gaat, en dat de kosten exponentieel stijgen. Er is dus ee...n duidelijke discrepantie tussen de gedane investeringen, en het geleverde resultaat, voorzover zich dat al betrouwbaar laat meten. Dus waar is uw onderbouwing dat ons publieke stelsel slechter functioneerde dan het huidige? Het vergelijken van zorgstelsels van de verschillende landen is “fraught with difficulties”, en laten vrijwel nooit harde conclusies toe.

    Ja, we worden ouder, en ja, er kan steeds meer, en ja, we zullen moeilijke keuzes moeten maken omdat we ons niet alles kunnen veroorloven. En qua zinvolle zorg valt er nog veel te winnen, en daar kan ik echt over meepraten. Maar ook in dit opzicht bent u weinig onderlegd. Zorg kost niet alleen maar geld, maar levert heel veel partijen ook geld op. Het investeren in meer bureaucratie, meer controle, meer administratie en registratie leidt alleen tot meer “empty suits”. Daarvan is in ieder geval nog nooit hard gemaakt dat dit ook maar iets beter maakt aan de kwaliteit van zorg.

    En ik kan me niet helemaal aan de indruk onttrekken dat u ook tot dit steeds maar uitdijende leger behoort, gezien de kwaliteit van uw argumenten.

  • Jan van der Zanden

    Interim manager, Haarlem

    @ GJ Bonte & Algra

    Ons stelsel is zeker niet perfect. Maar het heeft volgens internationaal onderzoek wel de beste gelijke toegang voor rijk en arm en een financieel en gezondheidkundig relatief uitstekende prestatie en reputatie. Dat noopt tot p...rudentie voordat je aan dit stelsel fundamenteel gaat sleutelen. Uw pleidooi voor terugkeer naar een publiek stelsel is daarom erg kortzichtig, omdat dat type stelsel ook bij ons zeker niet beter functioneerde.

    De grootste opgave in de zorgbesturing is de kosten in de hand houden, terwijl “we” steeds ouder worden en de zorgtechnologie, ook voor o.a. “zeldzame” ziektes, steeds verder gaat. We kunnen niet 50% van ons nationaal inkomen aan zorg gaan besteden. Budgetteren, en dus wachtlijsten, is een vreselijk lelijk paardenmiddel om het doel van kostenbeheersing te bereiken. Maar vele ministers en wetenschappers hebben hiervoor nog geen betere instrumenten weten te bedenken. Als u daar een betere werkbare oplossing met minder bureaucratie voor heeft, moet u zich direct in Den Haag bij onze minister melden! Ons streven moet er op gericht zijn deze kostenbeheersing te fine tunen, naast natuurlijk de gewone zorginhoudelijke continue verbeteringen.

    N.B. Als een ziekenhuis onder verscherpt toezicht staat, lijkt me niet dat dit ziekenhuis goed functioneert….

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Algra: Dat siert u zonder meer!

    En evenmin als u heb ik het ei van Columbus. En hoewel ik daar minder goed in ben om dat te zeggen, zie ik ook wel de goede punten in het betoog van Canoy. Maar dit waren echt geen "slechte ziekenhuizen" of "slecht...e zorgverleners". Dat vind ik niet fair ten opzichte van de mensen die er werkten. En dat is wel erg makkelijk oorzaken aanwijzen zoals Canoy doet.

    En dan de scoringsdrift van de politieke partijen, die wel erg gemakkelijk de "schuldigen" aanwijzen. Maar ik vrees met u dat de gevestigde partijen zoals NZa en ziektekostenverzekeraars hun positie niet vrijwillig zullen opgeven. Dat is in de geschiedenis nog nooit voorgekomen. En vertrouwen in de kennis en kunde van onze politici, in dit geval Bruins, is tot een absoluut nulpunt gedaald.

    Het boek van Graeber is erg goed! Ik ga "Minimal Management" aanschaffen. Ik zal er vast niet dommer van worden. Ik heb wel een aantal boeken over deze materie in de digitale boekenkast staan, maar het voelt als een beetje als "zonde van de tijd" om dit te lezen. Misschien is dat niet terecht en moet ik maar eens door de zure appel heen bijten.

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam

    Pm: dat boek Bullshit Jobs van Graeber heb ik wel in de boekhandel zien liggen, maar nog niet gelezen. Dank voor de aanbeveling ! Dat wordt iets voor in het weekend dus.

    Overigens: gelijk oversteken ? Ook ik heb een aanrader - als tegengif voor d...e ongecontroleerde regeldrift: Minimal management van Paul Verburgt. Meer door minder. Kan niet waar zijn ! Interessante invalshoek.

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam

    @ collega Bonte. Laat ik beginnen om het woord bombastisch terug te trekken. Die was inderdaad wat te gemakkelijk. Doet ook onvoldoende recht aan uw betoog. En de nadere toelichting. Touché dus.

    Wat ik het prettige aan deze column van Marcel Cano...y vindt, is dat hij met een aantal – naar mijn overtuiging - steekhoudende argumenten/duidingen/observaties komt als toelichting op de gebeurtenissen.

    Juist nu de publiek opinie bedolven wordt onder - het mij te gemakkelijke - grote gelijk van de ‘het ligt aan de markt’ en ‘zie je wel, we hebben dit altijd al gezegd’ -adepten.

    Mijn commentaar op de vijf misverstanden van Marcel Canoy
    1.Ziekenhuizen kunnen/mogen niet failliet gaan: slechte ziekenhuizen moeten we niet willen hebben.

    2. En de banken dan? Interessant is om te weten wat precies onder een systeemziekenhuis wordt verstaan. En welke ziekenhuizen zijn dat dan ? Graag naam en rugnummer. Dat praat makkelijker

    3. Waarom zo snel? Ik ben bang dat het financieel allemaal nog veel erger is/was, dan we nu(pas) weten.Vandaar wellicht de ongecontroleerde downfall. Ben dus erg benieuwd naar rapport van de curator.

    4. Patiënten en werknemers zijn de dupe. Bij een slecht ziekenhuis is dat inderdaad het geval.

    5. Marktwerking is mislukt ! Vooralsnog lijkt er geen beter en realistisch alternatief voor handen, dus zal het vooral van verbetering/door ontwikkelen van het bestaande stelsel moeten komen. Wie heeft ideeen ?

    Ik heb het ei van Columbus ook niet, maar hoop met Hans van Santen – ik verwijs naar zijn laatste hoofdredactioneel – ‘Een nieuwe kijk door het bankroet ‘ - op een grondige analyse van dit debacle. Dan valt er nog wat uit te leren.

    Ik ben bang dat van Santen overigens gelijk heeft met zijn observatie dat’ de belangen van de gevestigde orde’ groot zijn. Wellicht te groot om een transformatie van de zorg in te zetten.

    Tja en dat laat ons weer achter met de vraag: wie zijn deze gevestigde machten in zorgland ?

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Algra: Ik begrijp niet precies wat er bombastisch is aan mijn betoog, maar dat terzijde. Dat woord ziet er natuurlijk fantastisch uit, maar dat moet u me toch eens uitleggen.

    “Professional in the lead”, is niet waar ik voor pleit. Daar heeft u e...en sterk punt. Artsen zijn ook maar gewone mensen en niet per definitie betere bestuurders. Verder is ook hebzucht artsen zeker niet vreemd, zie ook het door uzelf aangevoerde artikel uit het NRC. Ook enkele medici vraten schaamteloos mee uit de ruif van de noodlijdende ziekenhuizen van de MC-groep.

    De ervaring leert dat het niet automatisch tot een beter functionerende organisatie leidt als de Raad van Bestuur uit artsen bestaat. Ik heb dat recent nog aan den lijve ondervonden. Ook Levi liet zich als medicus niet leiden door het streven naar een beter functionerende organisatie maar door het streven naar meer macht, meer aanzien en meer prestige op wetenschappelijk gebied. Toch zijn er wel aanwijzingen dat als medici nauw betrokken worden bij het leiden van de organisatie dat dit het functioneren van de organisatie verbetert. Ik zie dat in Duitsland regelmatig terug door een geneesheer-directeur die de klappen van de zweep kent en weet wat er onder zijn collega’s leeft.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Dat gereguleerde marktwerking niets van haar beloftes niet heeft waargemaakt, behoeft mijns inziens nauwelijks een betoog. De zorg is niet beter geworden, is niet goedkoper geworden en de wachttijden lopen op. De huisartsenzorg kraakt in haar voegen ...en begeeft het zo hier en daar, zie de perikelen rondom de huisartsenpost Amsterdam. De effecten hiervan zijn zoals altijd het eerst merkbaar op de werkvloer. Zie ook de vele praktijkperikelen die de afgelopen jaren zijn verschenen in Medisch Contact, maar ook het fantastische artikel van Willem Oerlemans, dat laat zien hoe het neo-liberalistisch denken de essentie mist van wat gezondheidszorg zou moeten inhouden. https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/zorg-is-geen-product.htm
    Zolangzamerhand begint dit ook door te dringen tot analytici en beleidsmakers die op grotere afstand van de werkvloer staan: Zie ook het artikel van Gijs van Loef over de staat van de Nederlandse gezondheidszorg: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/nederlandse-zorg-valt-van-haar-voetstuk.htm. Daar kan men van alles op afdingen, maar het is een duidelijk signaal.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Is een terugkeer naar een publiek stelsel het panacee voor al deze ellende? Niet vanzelfsprekend. Zie het debacle rondom de National Health System in Groot-Brittannië. Een publiek stelsel waar de problemen minstens even groot zijn als in de Nederland...se zorg. Maar iedere euro die uitgegeven wordt aan “concurrentie" tussen ziektekostenverzekeraars, die feitelijk helemaal geen concurrentie is, is weggegooid geld. Datzelfde geldt voor het geld dat elk jaar wordt uitgegeven voor reclame om vooral over te stappen naar een andere ziektekostenverzekeraar, hetgeen maar een klein deel doet. Vier directies van ziektekostenverzekeraars die alleen aan salaris al enkele miljoenen per jaar opsouperen, dat kan beter en goedkoper. Zoals Graeber in zijn boek “Bullshit Jobs” prachtig verwoordt is het volgende van toepassing: Zolang men de pot geld die voor de zorg is bedoeld beschouwd als buit, zullen diegenen die gaan over de verdeling van de buit, allereerst er voor zorgen dat zij zelf er zo veel als maar enigszins mogelijk is aan zichzelf toebedelen. En dat doen ze dan ook. Verder bewijs voor deze stelling? We zijn de affaire met Arthur Gotlieb en de NZa nu nog niet vergeten, mag ik toch hopen? Dit alles is voor mij reden genoeg om terug te gaan naar een publiek stelsel.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen


    Mijns inziens is het grootste probleem de controledwang van overheid en zorgverzekeraars, die hiervoor grote hoeveelheden data vragen om datgene te kunnen controleren wat zich op deze manier helemaal niet laat controleren.nDat is de essentie. Maak... de zorg zo eenvoudig mogelijk. Betaal zorgverleners een passende beloning, onafhankelijk van het aantal verrichtingen of het aantal patiënten dat ze zien. Gaan ze dan minder patiënten zien? Waarschijnlijk wel? Is dat slecht? Ik denk het niet. Laat de invulling van de zorg en hoe deze gegeven moet worden over aan de mensen op de werkvloer. Vergeet de illusie dat de kwaliteit hiervan controleerbaar en stuurbaar is door het inzetten van een enorm registratie- en administratiemonster met als gevolg de generatie van een enorme hoeveelheid bullshit jobs, zonder dat de kwaliteit van de zorg ook maar een millimeter beter wordt. Probeer de kwaliteit te verbeteren door de medici en verpleegkundigen regelmatig even van plaats te wisselen. Ik heb ontzettend veel geleerd door bij anderen in de keuken te kijken. Waarom kunnen we dat niet structureel organiseren?

    Ik daag u verder uit om het boek van Graeber te lezen. Die draagt namelijk een aantal oplossingen aan, die zowel onconventioneel als eenvoudig zijn. Ik vond het een bijzonder inspirerend boek. Maar wellicht vindt u het een beetje bombastisch. Ik hoor van u!

  • menno oosterhoff

    psychiater, Thesinge

    Dat zorg geld kost en dat geld niet oneindig beschikbaar is dus zo goed mogelijk moet worden besteed snap ik. Dus met veel punten van je betoog kan ik wel instemmen. Wat ik niet kan beoordelen is of het kennelijke financiele wanbeleid van de ziekenhu...izen ook te maken heeft met de marktwerking.
    Het hele idee dat je zoveel geld kunt verdienen door een ziekenhuis te beheren staat me niet aan. Of dat beter is in een zorg als overheidsvoorziening weet ik niet.
    Ik vind wat coll. Bonte zegt ook wel hout snijden.
    Tja, ik weet er te weinig van om het helemaal te doorgronden dus.

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam

    @ Collega Bonte. Helder betoog, maar er is wel het nodige op af te dingen en belangrijker nog: het biedt naar mijn opinie geen zicht op realistische alternatief/oplossing.

    Inderdaad is de zorg geen vrije markt. Het heet dan ook officieel een gereg...uleerde markt, waarbij de rollen verdeeld zijn en de overheid als regie voerder op treed. Tot zover de theorie.

    Het blijkt ook een verre van perfecte 'markt' - of zullen we het gewoon maar het 'huidige stelsel ' noemen te zijn; anders vervallen we weer zo snel in 'voor en tegenstanders discussie, die volledig gepolariseerd is en wordt door politieke partijen als SP en PVV, die vooral voor eigen parochie preken.

    Kortom: het huidige stelsel werkt niet afdoend. Daar heeft Bonte een heel dik punt. Dat blijkt/bleek ook uit eerdere evaluaties van de ZVW bv. Toch is de analyse van Bonte - het ligt aan de marktwerking - mij te simplistisch en vooral ook te bombastisch.

    Het tegenkamp roept dan al snel: professional in the lead. Dat moet de oplossing zijn voor al deze ellende. Zie ook de oproep van Marcel Levi in zijn Domus rede vorig jaar.

    Maar ik heb mijn (grote) twijfels daarover. Op basis van > 35 jaar in allerlei soorten organisaties - veel zorg ook - te hebben vertoefd. Veel professionals en ook dokters hebben nauwelijks oog voor de context, waarin ze zelf werken. Daar begint het al.

    Terug naar het begin. Ik daag collega Bonte uit om met beter en realistisch alternatief te komen. Ik begrijp dat Bonte aanpassingen in het huidige stelsel niet ziet zitten. Klopt ? Ok: als deze gereguleerde marktwerking het structureel niet is, wat dan wel ?

    Ben erg benieuwd.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Canoy draait heel handig om de hete brij heen en "vergeet" gemakshalve een aantal zaken die hem minder goed uitkomen.

    1. Er is helemaal geen marktwerking in de zorg. In een vrije markteconomie mogen bedrijven meer klanten aan proberen te trekken ...en de omzet te verhogen. Dat is het enige dat een economie op de been houdt: Groei. Dat mag niet in de ziekenhuizen. Het enige dat ziekenhuizen mogen (en kunnen) is in de kosten snijden. Dat is geen marktwerking maar het systematisch uitwringen van de zorg. De regering bepaald hoeveel geld er naar de zorg mag en de ziektekostenverzekeraar verdeelt dit geld. Waar het systeem toe geleid heeft is een enorme schaalvergroting bij zowel ziektekostenverzekeraars en als gevolg ook een enorme schaalvergroting bij de zorgverleners. Allemaal om maar zo veel mogelijk macht (en daarmee) geld naar zich toe te trekken. Het is al lang duidelijk dat de grote ziekenhuizen niet goedkoper werken als de kleinere, maar eerder het omgekeerde. Dat is ook niet zo vreemd, aangezien de “overhead” in dergelijke ziekenhuizen veel groter is. Lees “Bullshit Jobs” van Peter Graeber die dit fenomeen bijzonder helder uitlegt. Daarin wordt ook feilloos uitgelegd dat marktwerking helemaal niet leidt tot meer efficiëntie, en dat het aantal “bullshit jobs” in de private sector minstens even groot is.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    2. Wat Marcel Canoy gemakshalve helemaal vergeet is dat een dergelijke schimmige constructie zoals Winter en De Boer die geschapen hadden in de MC-Groep alleen maar mogelijk is in deze schijnvertoning van een markt gestuurde zorg, waarin zogenaamde “...investeerders” als Winter en De Boer ongehinderd hun gang konden gaan. Die hebben als doel winst maken, maar dat kan helemaal niet in dit systeem. Dus roven ze de ruif van het ziekenhuis zoveel mogelijk leeg. Dergelijke gedrag hebben we al eerder gezien in het onderwijs. Zie de affaire Amarantis waarbij de top zich schaamteloos verrijkte ten koste van de scholengemeenschap. Dergelijk wangedrag werd in de zorg nog niet eerder vertoont en is mijns inziens de ultieme uiting van de zogenaamde “marktwerking” in de zorg.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    3. De zogenaamde overcapaciteit aan bedden in Amsterdam waar Canoy het over heeft betreft alleen de ziekenhuisbedden. Zoals bekend mag worden verondersteld is de klinische zorg slechts een klein van het dagelijks werk en vormt het poliklinische werk ...het overgrote deel. In het Slotervaart betreft het 70.000 consulten per jaar, en in Lelystad en omstreken naar schatting naar 90.000 consulten. Men hoeft de wachttijden in de omliggende ziekenhuizen maar te aanschouwen om tot de conclusie te komen dat er helemaal geen sprake is van overcapaciteit. Bovendien worden er in het Slotervaart 24 geriatrische bedden gesloten, die in Amsterdam heel hard nodig zijn.

    Deze ziekenhuizen hoefden niet failliet te gaan. Het doel van Zilveren Kruis was om Winter en De Boer hun lucratieve handeltje af te pakken. Dat is op zich een goede zaak en hopelijk is de rol van deze twee in de zorg nu uitgespeeld. Maar zoals gewoonlijk is de patiënt weer de dupe.

    Hier en daar zal er nog wel een klein ziekenhuisje omvallen of uitgekleed worden door een naburig ziekenhuis. Zie het debacle rondom de Treant Groep. Maar daarna worden de ziekenhuizen “too big to fail”, hoe inefficiënt ze ook werken, hoeveel geld ze ook kosten en ongeacht de kwaliteit die ze leveren. Met dank aan het gedachtengoed van de marktwerking in de zorg.

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam

    Goeie en heldere column ! Noodzakelijk tegengeluid voor de overmatig huilerige berichtgeving. Waarom zou je slechte ziekenhuizen willen blijven behouden ? Krankjorum toch ? 'wij'willen toch goede zorg ? En geen slechte !

    In de publieke opinie wor...den bij het Zwarte Pieten (oeps) al gauw de volgende drie usual suspects genoemd.
    1. de zorgverzekeraars
    2. de marktwerking
    3. de overheid.

    Let maar op in het debat in de Tweede Kamer vandaag. Met name de PVV en de SP zullen vol op dit orgel gaan !

    Ter verdere informatie: waarom de stekker er zo plotseling uit ging ? Interessant in dit verband is de verklaring van vandaag - 30 oktober- daarover van Georgette Fijneman - directeur Zilveren Kruis: zorggeld werd gebruikt voor andere gaten.

    https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/29/zorggeld-werd-gebruikt-voor-andere-gaten-a2753203

    Lees ook het bericht daarover van MC"s Simone Paauw:
    Faillissement is einde lijdensweg

    https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/faillissement-is-einde-van-lijdensweg.htm

    Het faillissement van het Slotervaart komt niet zomaar uit de lucht vallen. Bekijk de interessante analyse, uitleg en commentaar journalist Bas Soetenhorst (Parool), die samen met Jeroen Wester eerder het boek: de Kraak - over het Slotervaart schreef . In slechts 6 min 31 bent U helemaal bij gepraat. 'Iemand moest een keer de stekker er uittrekken'

    https://www.youtube.com/watch?v=Jnb9JoMHAb0

    Minister Bruno Bruins zei 'verrast' te zijn. Dan hebben ze bij VWS toch echt niet goed lopen opletten. Volgens het laatste BDO rapport zijn er nog minimaal 12 ziekenhuizen die als financieel zwak zijn te kwalificeren. "Men' haastte zich om te vertellen dat er na verwachting geen volgende in de rij staan om 'om te vallen'

    Daar ben ik niet van overtuigd en adviseer toch maar eens beter 'onder de mat' gaan kijken. Anders blijf je achter de verrassingen/feiten aan lopen.

    Als dit geen wake up call is weet ik het niet meer.

  • G K Mitrasing

    Vogelvrije Huisarts, Amsterdam

    Een beetje econoom kan U al uitleggen dat er geen marktwerking is.... wat er niet is kan dan ook niet slagen.

  • Enes

    algemeen betweter, Rotterdam

    De heer Canoy haalt 5 punten aan waarop de meningen zijn verdeeld en geen misverstanden. De kern van dit stuk is medisch versus financieel.
    Verder is het is een kritiekloos stuk over de poicedure. Een doorstart of overname waarbij de zorg gehandhaaf...d blijft, worden niet besproken en de rol van overheid blijft ook onbelicht. Het precedent dat hier wordt geschept en de gevolgen ervan worden ook achterwege gelaten. De asymmetrie van macht en betere onderhandelingspositie van de verzekeraars ten opzichte van ziekenhuizen in de toekomst is de grote winst. De financiele overwegingen spelen een steeds grotere rol bij medische beslissingen gesteund door het "de zorg is te duur"-axioom. Waag het eens hier aan te twijfelen. De zorgverzekeraars hebben niet alleen de edelmoedige taak de kosten te drukken (wie wordt daar niet blij van?) maar ook de kwaliteit van zorg te bewaken. Gaan zij falliet als ze hierin falen? Hoe lossen zij hun financiele tekorten op? En maar strooien met de vrije markt-argumenten. Laat ons zorgmodel eens los op de manier hoe we brood kopen. Vrije markt?
    Je kan dit goed vinden maar niemand met een beetje empathie en verstand van de zorg kan de procedure goed praten.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.