Vechtende straatdokters

Klaas heeft pech in zijn leven. Hij kreeg als jongvolwassene een ongeval en lag maanden in coma. Het niet-aangeboren hersenletsel zorgde ervoor dat mensen gemakkelijk misbruik maakten van Klaas. Klaas kon ook snel boos worden wat vooral pech voor Klaas was, want Klaas won het niet altijd.

Wat te bizar voor woorden is: Klaas heeft ook nog eens jarenlang onterecht in de gevangenis gezeten. Veertig procent van de mensen in detentie heeft een verstandelijke beperking en met een verstandelijke beperking word je ook nog eens makkelijker onterecht veroordeeld.

Klaas zwierf en liep zijn hele leven vaak weg uit instellingen. Een geriater constateerde een ernstige cognitieve stoornis, wat werd bevestigd door psychologische testen en waarnemingen. Op de gemaakte MRI-scan werd een grote leegte in de frontaalkwab van de hersenen gezien. Ook een arts voor verstandelijk gehandicapten oordeelde dat Klaas een beschermde woonplek nodig had.

Klaas wil niet naar een verpleeghuis. Hij gaat nog liever buiten liggen en zoekt wel ‘gewoon’ een eigen huis. De rechter heeft voor Klaas daarom de aangevraagde rechterlijke machtiging bekrachtigd. Dat betekent dat Klaas binnen vier weken een beschermde PG-plek moest krijgen.* Een cliëntondersteuner werd ingeschakeld, naast de zorgcoördinatoren van de plek waar Klaas verbleef, om de doorstroming te laten plaatsvinden.

Er werden zes verschillende grote zorgorganisaties in de regio met nog veel meer verschillende locaties benaderd. Bij het merendeel van de instellingen is Klaas organisatiebreed afgewezen. Bij andere werd hij op een, voor Klaas te lange, wachtlijst geplaatst. Voor Klaas was geen zorgplaats, ondanks de rechterlijke machtiging. Klaas vonden ze te moeilijk voor hun instellingen.

Weer een dakloze die niet geholpen wordt. Zijn er te weinig plekken overheid, zijn er te weinig spoedplekken of ligt het aan de organisatie van de zorginstellingen?

Straatdokters reageren bij gevaar net als alle andere mensen. De fight-flight-freezereactie is een bijna automatische reactie bij gevaar of bij stress. Wegvluchten bij het verhaal van Klaas met het idee dat Klaas het op straat best wel redden gaat, is niets voor mij. Ik ga ook niet bevriezen; doen alsof ik niets hoef te doen.

Ik ben wel boos. Ik ben boos op dokters en managers van zorginstellingen die nee zeggen tegen Klaas. Ik ben boos op alle regeltjes die maken dat Klaas niet kan doorstromen naar een veilige woon-zorgplek. Klaas kan op straat voor heel veel overlast zorgen en zeer veel ambulances en SEH-plekken bezet houden als we geen veilige plek hebben. Daarom kies ik voor vechten, namelijk door dit verhaal te publiceren. Ik schreeuw om aandacht voor deze tegenstrijdigheden. Mensen die een rechterlijke machtiging krijgen hebben passende zorg nodig, maar de passende zorg is ver te zoeken (of niet te vinden, of niet op tijd).

In andere verhalen en blogs herken ik vaak boosheid door wéér een verloren gevecht met een SVB, GGD, VGZ, CIZ of andere megaorganisaties van drie letters die van alles beloven, maar waarbij dak- en thuislozen niet passen in de bedachte regels van de organisaties. Ik ben wetenschappelijke artikelen gaan schrijven, colleges gaan geven en congressen gaan organiseren om met mijn gevecht om te gaan.

Mijn idee? Luister naar vechtende straatdokters. Straatdokters willen toegankelijke zorg voor daklozen. U vindt uitstekend schrijvende straatdokters bij LinkedIn en andere media. Die straatdokters zijn de woordvoerders van grote groepen mensen die worden uitgesloten van zorg.

Mijn advies als u te maken hebt met een vechtende straatdokter? Luister en probeer samen te achterhalen wat er niet goed gaat. Help de straatdokter minder te laten vechten!

* Artikel 39 lid 7 WZD schrijft voor dat tenuitvoerlegging van de rechterlijke machtiging niet meer mogelijk is wanneer meer dan vier weken na dagtekening zijn verlopen.