Blogs & columns
Blog

Suïcide besmettelijk?

7 reacties

In een interview in Medisch Contact met Andrea Walraven-Thissen (expert) werd afgelopen week gesproken over de mogelijke besmettelijkheid van suïcide. In 2010 stond in Medisch Contact al eerder een bericht over een meta-analyse waarin de relatieve risico’s van suïcide onder mannelijke en vrouwelijke artsen werden genoemd: ‘Een bescheiden, maar significant verhoogd suïciderisico voor mannelijke artsen (1,41) en voor vrouwelijke artsen een fors verhoogd risico (2,27)’.

Ik ben momenteel werkzaam als huisarts in opleiding binnen de psychiatrie. Suïcide-inschattingen en -preventie behoren tot de dagelijkse kost. Maar vooral ook het bespreekbaar maken van suïcide. Dat bespreekbaar maken zet ik nu graag voort. Ik loop nog niet heel lang rond in de medische wereld, maar helaas heb ik in mijn jonge artsenjaren toch ook collega’s (onverwacht) bewust zien kiezen voor de dood middels zelfdoding. Als ik op enige wijze mijn steentje kan bijdragen aan het voorkomen van een volgende, teken ik nu meteen.

Dat neemt niet weg dat de woorden van Andrea Walraven-Thissen me aan het denken zetten en ergens zelfs choqueren. Waren deze collega’s besmet met het ‘suïcidevirus’? Zien en horen ze te veel ellende? Is er onvoldoende vangnet en denken ze na enige tijd dat die ene patiënt de oplossing had voor alle problemen? Werkt suïcide als een soort griep? Daar zien we, met name in de winterperiode, tal van patiënten mee. Meestal komen we goed weg en raken we zelf niet van de leg. Een enkele keer raken we zelf ook besmet en liggen we net zo goed gestrekt. Waar dat door komt? Lage weerstand. Chronisch slaapgebrek. Slechte zelfzorg. Geen griepvaccinatie. Pech. Joost, mag het exact weten, maar feit is dat we de dans niet altijd ontspringen. De griep ligt voor de dokter op de loer, ook al ziet degene net zoals diens omgeving dit niet (altijd) aankomen. Totdat hij/zij zich genoodzaakt voelt de praktijk te bellen om zich ziek te melden. Gelukkig dartelt men na een griep meestal een goede week later wel weer rond.

Werkt dit bij suïcide net zo? Het kan jarenlang goed gaan en dan ineens is de maat vol? Lage weerstand. Chronisch slaapgebrek. Geen preventie. Een omgeving die het niet ziet aankomen. Totdat de telefoon gaat en niet de collega zelf, maar een familielid belt met verschrikkelijk nieuws. Degene zal er nooit meer zijn.

Gelukkig is er steeds meer aandacht voor het bespreekbaar maken van mentale problemen en suïcidepreventie, maar ik vraag me af of het alle doelgroepen bereikt. De slechtste patiënten zijn immers artsen. Een beetje gechargeerd, maar voor medisch advies luisteren we al niet naar een collega of onszelf. Laat staan naar publiekelijke medische preventiecampagnes. Ik ben geen onderzoeker of uitvinder. De suïcidevaccinatie zal dan ook niet door mij worden uitgevonden. Maar er is geen onderwerp onbespreekbaar binnen of buiten mijn spreekkamer. Ook daar treft men overigens amper artsen. Dan maar een blog eraan wijden?

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • A Brunet

    Arts Maatschappij en Gezondheid, Utrecht

    Het juiste telefoonnummer is 0900 0113 of https://www.113.nl/

  • J.H. van den Berg

    Bioloog, Vleuten

    Ik vraag me soms wat dingen af over dit onderwerp. Leeft het besef voldoende dat de overledene in ieder geval niet meer lijdt? In de politiek lijkt dat vaak niet het geval te zijn, en bij sommige partijen wordt zelfs gepraat over de 'beschermwaardigh...eid' van het leven. Dat lijkt dan een poging om de eigen levensovertuiging hoger te achten dan autonomie van de mens in kwestie.
    Verder is het voor mij de vraag wat mensen die weerhouden zijn om zich het leven te benemen, nog rest. Ik vermoed en hoop dat daar genoeg aandacht voor is. Maar ik ben er niet helemaal zeker van. Bij de discussie over euthanasie, die natuurlijk raakpunten heeft met deze kwestie, lijkt dat toch vaak een probleem. Het principe dat mensen in leven moeten worden gehouden, simpel gezegd, doemt vaak op. Ik word daar wel eens bang van. De ellende van het leven is soms dusdanig dat het niet past om de term 'uitzichtloos' te gebruiken om tot een beslissing. Dat wordt dan een doekje voor het bloeden, een poging tot zelfbescherming, begrijpelijk maar niet in dienst van de patiënt, van de mens die lijdt.

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, Rotterdam

    Trieste up date - donderdag 17 okt 2019 - Verwarring over nummer hulplijn: weer dode na vergeefse poging om 113 te bellen

    Voor de tweede keer in een paar maanden tijd blijkt dat iemand in psychische nood tevergeefs 113 heeft gebeld om korte tijd ...later een eind aan zijn leven te maken. Het maakt duidelijk hoe groot de verwarring over de crisislijn is: het nummer 113 bestaat niet. Ook onder hulpverleners circuleert het verkeerde nummer.

    bron: https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/verwarring-over-nummer-hulplijn-weer-dode-na-vergeefse-poging-om-113-te-bellen~b24a4f52/

  • M Kamphuis

    psychiater, Utrecht

    Stel de vraag. Luister naar het antwoord. Maak suicidaliteit bespreekbaar. Kijk niet weg. Schuif het niet onder het vloerkleed. Doe niet alsof het er niet kan zijn, want daarmee geef je de boodschap dat het er niet mag zijn. Dokter-zijn beschermt jou... en je naasten en collega’s niet tegen suïcide. En sponsor projecten die psychische aandoeningen en suicidaliteit bespreekbaar maken: www.socialrun.nl
    Er is nog een wereld en heel veel leven te winnen.

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam

    Suïcide preventie kan helft zelfdodingen voorkomen. Heldere boodschap en artikel in Parool - interview Ad Kerkhof . Aanrader om te lezen

    Als extra input voor de overdenkingen in de goede column van Arianne Beckers

    https://www.parool.nl/nederla...nd/hoogleraar-suicidepreventie-kan-helft-zelfdodingen-voorkomen~b4100fd80/

  • Dolf Algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam

    Suïcide laat een spoor van vernielingen achter. In de directe en indirecte nabijheid/omgeving. Is helaas mijn - persoonlijke dus niet professionele - ervaring.

    Ik heb het iets teveel meegemaakt- zou je kunnen stellen. Meer dan > 5 keer in mijn ei...gen directe persoonlijke omgeving. En dat laat (diepe) littekens achter.

    Terecht wordt hier nu weer aandacht voor gevraagd. Zoals ook in deze mooie column van Arianne Beckers. Maar ook in de recente petitie van Ad Kerkhof - hoogleraar suïcide preventie - voor meer opleiding, preventie en nazorg. Juist ook bij professionals. Het onbegrip is nog te hoog. Klopt voor 120%

    Het erover praten is überhaupt moeilijk – voor mezelf, maar zeker ook voor mijn directe omgeving/vrienden/kennissen. Want het appelleert - in de kern - aan een diep gevoel van onmacht, onbegrip, onkunde, … . Dus wordt er weggekeken, over gezwegen, want het is zo moeilijk bevatbaar en hanteerbaar.

    Het heeft zeker een ‘besmettelijke kant’ in zich. Is ook mijn ervaring. Natuurlijk niet volgens volgens de klassieke besmettings/infectie beelden. Het ligt ingewikkelder. Veel ingewikkelder. Te complex om hier even kort bestek uit de doeken te doen.

    Mijn oproep en advies is simpel. Let goed op - je intuïtie verraad je niet - luister vooral en loop niet weg. Maak het bespreekbaar. Ik verwijs ook naar de 113 aanpak. Er is meer te halen en te bereiken dan gedacht.

    Lees het interview met Ad Kerkhof in de Volkskrant en vraag jezelf af- wat kan ik zelf doen in mijn praktijk/setting ?

    Want het gebeurt allemaal recht onder onze eigen neus.

    https://www.volkskrant.nl/mensen/oud-hoogleraar-suicidepreventie-ad-kerkhof-er-zijn-nogal-wat-artsen-verpleegkundigen-en-psychologen-die-van-zelfdoding-helemaal-niets-begrijpen~bb297669/

    Of bekijk: Waarom willen mensen dood ? Kerkhof legt uit.
    https://www.youtube.com/watch?v=9BrOlNUMIrw

    Waarom onderzoek doen naar suicide ? En wat valt er nog te halen ?
    https://www.youtube.com/watch?v=mOslLPUqbik

  • nabestaande suïcide

    , huisarts

    Wat een mooi blog. Ik denk dat suïcide niet 'besmettelijk' is, zoals bijvoorbeeld een griepvirus dat is. Maar een suïcide van nabij meemaken maakt wel heel erg kwetsbaar voor ook zelf suïcide plegen, dat is bekend. Wat ik vanuit mijn ervaring als hui...sarts (en ook AGNIOS psychiatrie eerder) en nabestaande na suïcide denk, is dat het 'zwijgen van de omgeving' heel erg schadelijk is. Niet vragen aan ouders, broers, zussen, kinderen hoe het met ze gaat. Niet actief informeren naar de aanwezigheid van schuldgevoelens (die er eigenlijk altijd zijn). En verder de (onuitgesproken) gedachte dat suïcide een soort motie van onvermogen is. Terwijl echt goede suïcidepreventie juist is; zonder oordeel luisteren naar mensen. Ik heb als nabestaande inderdaad geen enkele aandacht van hulpverleners gehad. En als AGNIOS psychiatrie de harde grappen meegemaakt, over suïcidale mensen, of over suïcide. Dat helpt ook niet echt om open te zijn over je eigen achtergrond. Dus ik denk dat er nog een wereld te winnen is hierin! Expres anonieme reactie.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.