Blogs & columns
Blog

Straatverpleegkundige van het jaar - Marcel Slockers

1 reactie

Een wanhoopsuïcide was het. Slecht ter been en verstandelijk beperkt had hij zich bij de nachtopvang aangemeld. Hoe wanhopig kun je worden als je dakloos raakt?

Hij was goed gehoord door Andrea, de straatverpleegkundige. Zij had gezien hoe uitgeput hij was. In slechte conditie, niet in staat meer dan honderd meter te lopen, nauwelijks opgewassen tegen het harde straatleven. Ze wist dat hij het buiten niet zou redden en dat hij een plek nodig had om op krachten te komen. Die plek was er niet.

Het is begin 2015 als zich dit afspeelt. In Havenzicht hebben we naast nachtopvang en een straatdokterspreekuur een kleine verpleegafdeling voor dak- en thuislozen, een uniek project in Rotterdam. Maar door wijzigingen in de wet- en regelgeving hebben we op dat moment te maken met zes (!) financieringsvormen. We hebben het hier niet over een groot ziekenhuis, maar over een kleinschalige afdeling met 20 bedden. Waar door allerlei wijzigingen de situatie zo onzeker is geworden, dat een patiënt pas opgenomen kan worden als de financiering rond is. Omdat anders de hele afdeling failliet kan gaan. Voor deze wanhopige man zal het moeilijk worden om een indicatie te krijgen. Ook al heeft hij een zorgverzekering, die veel van zijn lotgenoten door een afspraak tussen zorgverzekeraars en het ministerie van VWS inmiddels zijn kwijtgeraakt.

Andrea kan hem niets beloven, maar zegt toe dat ze de volgende dag haar best gaat doen. Als ze die avond naar huis gaat voelt ze zich rot. De volgende ochtend 8 uur zal hij toch weer op straat staan. En ‘s avonds maar afwachten of hij ingeloot wordt voor een plek in de nachtopvang. Terwijl de verpleegafdeling ooit is opgericht voor mensen zoals hij. En zij juist op deze afdeling werkt voor mensen zoals hij. Thuis gekomen belt ze haar collega op. ‘Morgen ga ik hem toch opnemen’, zegt ze. ‘Ook al is er geen indicatie, ook al kost het me mijn baan, dit kan zo niet.’ Hij maakte diezelfde nacht nog een eind aan zijn leven in de nachtopvang.

Het is een gruwelijk verhaal dat diep ingrijpt op alle mensen van Havenzicht en vooral op Andrea. Ze weet niet wat er gebeurd was als hij wel op de verpleegbedden terecht had gekund, maar ze weet wel dat ze niet nog een keer voor dit dilemma wil staan. Na overleg met haar echtgenoot en kinderen, besluit ze haar collega’s en werkgever te laten weten dat ze alleen blijft werken als ze vanaf dat moment de patiënten kan opnemen voor wie de bedden bedoeld zijn. Indicatie of niet, zorgverzekering of niet. Ze belt met haar collega’s en schrijft haar management een mail.

Op datzelfde moment worden onverzekerde daklozen ook elders niet of nauwelijks geholpen. Weggestuurd bij de balie voordat ze een professional spreken. Niet geholpen met hun hiv-medicatie. Niet behandeld voor hun psychiatrische klachten omdat de verzekering nog niet rond is. Of niet geopereerd na een val van zes hoog, zodat lopen er nooit meer in lijkt te zitten. Zorgverleners worden aan (financiële) regels gehouden, zodat zij niet zelden in strijd met hun beroepseed moeten handelen. Soms staat een zorgverlener hiertegen op. Zo legden de specialisten die een patiënt ondanks een medische indicatie niet opereerden, hun beslissing eerlijk uit in de ontslagbrief. Zo weigerde Andrea nog langer op de verpleegafdeling te werken als zij geen daklozen meer kon opnemen voor wie de zorg bedoeld was, ook al kostte het haar misschien haar baan.

Het vraagt veel moed om een beslissing te nemen waarmee je je eigen toekomst op het spel zet. Andrea deed het. Zowel bij haar eigen management als daarbuiten ging zij op pad om steun te krijgen zodat daklozen met medische zorgbehoefte (net als eerder) behandeld en zo nodig opgenomen konden worden. Ze ontving de wethouder en gaf de GGD een inkijkje in de problematiek op het spreekuur, zodat zij de misère konden ontwarren. Ze ploos de bezoekerscijfers uit en bracht naar voren dat de helft van onze nieuwe Nederlandse bezoekers onverzekerd was. Ze vertelde dit verhaal aan heel Nederland in een uitzending van Nieuwsuur over de medische nood van onverzekerde daklozen. Onlangs ontving ze minister Schippers op ons spreekuur om haar te laten zien wat het inhoudt om onverzekerd en dakloos te zijn met behoefte aan medische zorg.

En het had effect. Haar aangrijpende verhalen en haar stelligheid werden allereerst overgenomen door haar directie. Ze werd gesteund. Onlangs is duidelijk geworden dat de gemeente Rotterdam en de verzekeraars zorgen dat de verpleegbedden van Havenzicht ook in 2016 gesteund worden. Hulde voor Andrea en het Centrum Voor Dienstverlening en anderen die naar haar geluisterd hebben!

Dit verhaal kan misschien een voorbeeld zijn voor wie voor een dilemma komt te staan tussen zorg en bureaucratie. Tussen beroepseed, die ons ooit deed beloven de geneeskunst zo goed mogelijk uit te oefenen ten dienste van de medemens, voor zieken te zorgen en hun lijden te verlichten, en de druk van wetten en regels die soms tot gevolg hebben dat een hele groep mensen verstoken blijft van zorg. Of we nu chirurg, psychiater, apotheker of bestuurder zijn, wat onze patiënten nodig hebben moet leidend zijn, en niet de regels of de financiering. Dat vraagt veel moed. En daarom is het voor mij duidelijk. Andrea is de (straat-) verpleegkundige van het jaar 2015!

Marcel Slockers, huisarts/straatdokter

 

Meer van Marcel Slockers:
straatdokter daklozen
  • Marcel Slockers

    Marcel Slockers is niet-praktiserend huisarts en straatdokter.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.