Schreeuw naar de psychiatrie

‘Ik zou de psychiatrie toe willen schreeuwen: “Alsjeblieft, gun dit de patiënten voor wie geen toekomst meer is en gun het hun naasten!” Met die zin eindigt een verhaal van Heleen Weber, een moeder die haar dochter heeft verloren. Deze dochter was een jonge vrouw, die na zestien jaar lijden ten gevolge van psychische aandoeningen uiteindelijk euthanasie heeft gekregen. Het is een aangrijpend verhaal, gepubliceerd door de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie (NVVE). Ik wil echt dringend aanraden het te lezen. Ik heb zoveel respect voor de liefde voor de dochter die eruit spreekt. Een liefde zo groot, dat ze haar dochter kan toestaan alles los te laten.

De oproep die ze aan het eind doet wil ik dan ook graag doorgeven. Ik vind dat wij als psychiaters ons dat moeten aantrekken. Patiënten die euthanasie vragen vanwege ondraaglijk en uitzichtloos lijden door psychische aandoeningen kunnen over het algemeen niet terecht bij hun eigen psychiater. Van de 68 patiënten aan wie in 2019 vanwege een psychische aandoening euthanasie werd verleend, gebeurde dat bij 52 van hen door een arts verbonden aan wat toen nog Levenseindekliniek heette en nu Expertisecentrum Euthanasie (EE). Dat is ruim 75 procent.

Psychiaters van het EE kunnen een euthanasieverzoek niet helemaal zelf afhandelen. Een onderdeel van het onderzoekstraject is een second opinion door een onafhankelijke tweede psychiater. Het is vaak nog een hele toer psychiaters te vinden die dáártoe bereid zijn. Veel grote instellingen hebben geen beleid ten aanzien van euthanasieverzoeken of second opinions – of het beleid bestaat erin dat ze er niet aan meewerken. Een en ander heeft ertoe geleid dat de wachttijden bij de EE voor mensen met psychische aandoeningen zijn opgelopen tot twee jaar.

Veel psychiaters willen niet aan een euthanasieverzoek meewerken. Dat is hun goed recht. Maar er zijn er genoeg die dat wel willen, vooral jonge psychiaters en die hebben de toekomst. Laat instellingen zorgen voor een beleid waarin deze psychiaters worden gefaciliteerd.

Wat meespeelt is dat een psychiater er niet vaak mee te maken krijgt. Hij voelt zich niet bekwaam hierin. Daarom is goede ondersteuning vanuit de instelling belangrijk. Daarnaast is het Expertisecentrum Euthanasie altijd van harte bereid die te geven.

We moeten als beroepsgroep gehoor geven aan de oproep van Heleen Weber.

Laten instellingen komen met een beter beleid, laat de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie hierin stimulerend optreden.

Ondertussen zou het ook helpen als psychiaters zich melden bij het EE om één dag per week daar te komen werken. En laten we ervoor zorgen dat de psychiaters van de EE niet eindeloos hoeven te leuren voor een second opinion.

Het gaat om minder dan honderd mensen. Met een beetje goede wil is dit snel op te lossen.

‘Waarom meld je jezelf niet aan bij het EE?’, is een terechte vraag die bij je op kan komen. Nou, dat had ik een paar maanden geleden in een impuls gedaan, maar ik heb dat de volgende dag weer ingetrokken. Daar zijn twee redenen voor. Ik doe nu vaak second opinions en dat is ook nodig. En ik heb een andere missie, namelijk de kennis over en hulp bij een dwangstoornis te verbeteren. Aan dat laatste geef ik vooralsnog voorrang, maar ik sluit niet uit dat ik dat over een tijdje wel kan combineren met werken bij het EE. De toekomst zal het leren.

Bij Mirjam, over wie de drie vorige blogs gingen, heb ik gezien hoe waardevol de mogelijkheid van euthanasie is, ook voor de familie. Ik kreeg ook mails van mensen die aangaven hoe graag ze hun geliefde dit ook hadden gegund, in plaats van de suïcide waartoe ze nu waren overgegaan.

Twee jaar wachttijd. Dat moet echt anders!

P.S. Als je als psychiater vrijblijvend meer informatie wilt over werken bij de EE of over het geven van second opinions, dan kun je contact opnemen met de EE. Je mag mij ook mailen menno@dwang.eu of bellen 06-20708160.

Denk je aan zelfdoding en wil je nu contact? Bel of chat anoniem met 0800-0113 of 113.nl. Ze zijn 24/7 open.