Onlangs ben ik een experiment gestart samen met crowdfundsite Yournalism, getiteld ‘The Everyday Economist’: een mix tussen expert opinie, onderzoeksjournalistiek en reportages uit het veld. Gedurende vijf dagen verschijnt elke dag één aflevering op deze blog.

«« deel 4: De buitenwereld

De medische wereld 1.0 bestaat uit artsen die opgeleid zijn om patiënten te genezen, zelf het beste weten hoe dat moet en er niet van houden verantwoording te moeten afleggen aan patiënt, bestuur of samenleving, laat staan formulieren in te vullen die anderen gaan controleren. Intercollegiale toetsing bestaat nauwelijks in 1.0, evenmin als ondernemerschap en denken in termen van logistiek soepele trajecten ten behoeve van patiënten. De 1.0-wereld bestaat gelukkig niet meer, maar veel artsen en ook een flink deel van het management voelen de naweeën van deze wereld.

Laten we even een sprong naar de toekomst maken. In de medische wereld 3.0 bepaalt de arts samen met de patiënt wat de beste behandeling is. Kwaliteit van leven en genezing gaan hand in hand. Patiënten zijn medeverantwoordelijk voor het hele traject en hun eigen gedrag is daar een integraal onderdeel van. Het registreren is niet een frustratie opleverend dwingend proces, maar een administratieve bezigheid die de arts in staat stelt verantwoording af te leggen.

Daarmee verbeteren de kwaliteit van de dienstverlening en de communicatie met de patiënt. De zo makkelijk mogelijk gemaakte handelingen stellen immers in staat te vergelijken, te leren, de logistiek te optimaliseren en te sturen. Dit leidt tot minder fouten, kortere wachtlijsten en meer op de patiënt geënt processen en uitkomsten. En o ja, het registreren is ook handig om de rekeningen te kunnen sturen, maar dat is niet het hoofddoel.

We zitten nu in medische wereld 2.0. Het perspectief van 3.0 lonkt aan de horizon, maar de IT werkt nog niet mee, de artsen en het management willen soms wel, maar kampen ook nog te vaak met 1.0-reflexen. De verzekeraars schuiven langzaam op richting 3.0, maar lang niet allemaal en lang niet overal. En snel gaat dat ook niet. Overal waar ik deze dagen kwam, voelde ik de spanning tussen de lonkende wereld van 3.0 en de oude wereld van 1.0.

En de politiek? Die geeft er geen blijk van überhaupt gehoord te hebben van 3.0, maar klaagt wel steen en been over 2.0, met in het kielzog het hijgerige journaille. Ieder incident wordt gezien als het definitieve bewijs dat ons stelsel niet deugt. Mijn ervaringen in het ziekenhuis bieden een ander perspectief.  

Heb ik een goed beeld gekregen van het ziekenhuis? Als je twee dagen rondloopt en alle ruimte krijgt, krijg je van nature sympathie voor een bedrijf. Ook dit keer. Alle gesprekspartners waren bevlogen, open en coöperatief. Artsen mogen dan eigenwijs zijn en soms de vooruitgang vertragen, ze staan er wel voor hun patiënten en geloven in hun vak.

Tegelijk viel op dat er volop ruimte was voor kritische noten. Zijn de aangetroffen problemen uniek voor dit ziekenhuis? Ja en nee. Ieder ziekenhuis is anders en sommige problemen zijn door de recente geschiedenis bij dit ziekenhuis serieuzer dan elders. Maar op hoofdlijnen gaat het overal zo.
Heb ik mij laten verrassen of zocht ik vooral bevestiging? Soms hoorde ik dingen die ik in grote lijnen wel wist, maar nu meer in detail en met meer context. Ik vind dat winst. Soms hoorde ik dingen die ik niet wist. Gebrekkige informatie over het primaire proces, het weglekken van omzet en de enorme variatie in het gedrag van verzekeraars, dat wist ik toch niet.

Ook aan de positieve kant waren er verrassingen. De 30-minuten-evaluatiedrill aan het begin van de dag en de Acute Opname Afdeling waren fenomenen die voor mij niet bekend waren. Dat is ook winst.
Mijn ervaringen bij het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis zijn hoopgevend. Een ziekenhuis in zwaar weer met veel bestuurswisselingen en een complex fusietraject kan toch naar voren kijken. Onderhandelingen met verzekeraars gaan stroef maar minder stroef en meer op de inhoud dan vroeger. Verantwoording is onbevredigend maar een vooruitgang ten opzichte van gisteren.

De tien maanden van verscherpt toezicht van de inspectie zijn achter de rug. Informatiesystemen zijn verouderd, maar een nieuw systeem is in de maak. Het op één lijn krijgen van artsen en bestuurders is nog niet gerealiseerd, maar in 2015 gaan artsen financieel in het ziekenhuis participeren en zal het ongetwijfeld beter gaan. Het glas is halfvol.

Tot slot, ik heb voor dit stuk geen enkel document hoeven tekenen of formele toezeggingen hoeven doen dat ik geen vertrouwelijke gegevens publiceer. Alles ging op basis van vertrouwen. Aan mij de taak dit vertrouwen niet te beschamen. Ik was bereid formulieren te ondertekenen, maar zou daar toch een licht katterig gevoel aan hebben overgehouden.

Laat dat een les aan de politiek en aan toezichthouders zijn. Soms is controle goed, maar vaak is vertrouwen beter. Van vertrouwen worden mensen vrolijker en gaan ze harder lopen. Hetzelfde geldt voor artsen, want dat zijn soms net mensen.

Marcel Canoy

«« | »»