Ooit wordt het beter

Het is 16.00 uur ’s middags, een groot deel van mijn leeftijdgenoten ligt in stabiele zijligging thuis op de bank films te kijken, een opgedrongen dolce far niente. Ik fiets door een postapocalyptische omgeving naar mijn werk. Bij aankomst tref ik verlaten ziekenhuisgangen: amper poliklinische patiënten, amper bezoek. Ook het aantal aanwezigen bij de overdracht is gereduceerd tot het minimumaantal noodzakelijken. Het is een stilte voor de storm.

Op de werkvloer is er een opvallende polarisatie. Op de poliklinieken heerst bijna een bore-out: alle niet-noodzakelijke afspraken zijn geannuleerd, de bomvolle spreekuren zijn veranderd in een telefonisch spreekuur met enkele uitzonderingen. Kalmte in tijden van corona. Wel wordt er fanatiek bijgedragen aan de groepsapp met gemiddeld 142 berichten per dagdeel. Op de afdelingen en Spoedeisende Hulp is het anders. Elke dag is de logistiek (soms meerdere malen) aangepast naar wat, waar, door wie gedaan wordt. Iedere patiënte op de afdeling Gynaecologie en Verloskunde met een verdenking gaat in isolatie tot de testuitslag negatief is (of niet). Het zorgt voor een praktische zorgzwaarte: nooit was ik mij zo bewust wat voor troubleshooter je als arts-assistent bent, hoeveel kamers je oploopt.

Stukje bij beetje ontdek ik nog meer dingen aan het artsenvak waar ik me tot nu toe nooit zo van bewust was. Een verlof dat wordt ingetrokken wegens landsbelang. Dat met militaire precisie wordt bepaald op welke plek je het meest nodig bent, als schaars goed, waarbij je rooster elk uur kan veranderen. Dat ik allicht ingezet ga worden voor dingen die ik niet voldoende kan, maar waar ik toch de meest geschikte beschikbare persoon voor ben. Eerlijkheidshalve, de meest basale artsenkennis is wel wat verdreven door gynaecologische kennis: voor een X-thorax, ecg of elektrolytstoornis moet ik tegenwoordig niet zelden overleggen. Het boezemt me enige angst en onzekerheid in om zonder optimale voorbereiding op een covid-19-afdeling te gaan werken. We zijn strebers, mijn collega’s en ik. Het gaat al enkele jaren niet meer om tentamencijfers, maar (kwaliteit van) leven. Het zal geen gemakkelijke opgave zijn in te springen bij de intense zorg voor covid-19-patiënten. Zover is het nog niet, want de zorgvraag van de veelal acute verloskunde is zo hoog dat met enkele zieke collega’s de rek eruit is en we niet snel uitgeleend worden.

Het is nog de stilte voor de storm. Het is het gevoel dat ik ken uit diensten op de verloskamers. Een alerte vorm van rust waarbij je afwacht tot de badkuipbradycardie, fluxus postpartum vanuit thuis of schouderdystocie plots wordt aangekondigd waarop alles verandert. Over de storm kan ik me zorgen maken, maar ook over erna. Het is niet dat we onverschillig zijn geworden om de overige, niet-covid-19-pathologie. Maar na met wikken en wegen de urgentie van zorg te triëren ontstaat er een groeiend stuwmeer aan semi-urgente zorg. De zorg, waar in de laatste jaren mijns inziens de rek uit is gegaan, kan heldendaden verrichten in tijden van nood, maar op lange termijn zal dit niet vol te houden zijn. Is er dan ook zoveel steun?

Zoals een mentor ooit zei: ‘Ook aan deze dienst komt ooit een eind.’ Jij kunt dit. We handelen allemaal met de beste intenties. Eerst wordt het erger, maar ooit wordt het beter.