Blogs & columns
Blog

Ontkenning van dood en dakloosheid

3 reacties

Kevin was nog geen 30 jaar oud en woog amper 35 kilo. ’s Ochtends vertelde hij mij dat het heus wel weer beter met hem ging. Ik kon door hem heen kijken, zo mager was hij. Het kwam wel weer goed, zei hij, hij ging niet dood. Nog diezelfde avond overleed hij op de verpleegafdeling voor daklozen van CVD Havenzicht.

De combinatie van zijn levensstijl, zijn aidsbesmetting, de vele bizarre complicaties en zijn extreme softdrugsgebruik leidden tot zijn vroegtijdige dood. Mensen die doodgaan ontkennen die aanstaande dood soms. Ze mijden zorg en ontkennen de noodzaak van medicatie. Ontkenning is een bekend mechanisme bij terminale patiënten. Boosheid, verdriet en aanvaarding zijn andere stadia bij patiënten die doodgaan.

Ook de samenleving ontkent het liefst de harde, lelijke werkelijkheid. In 2009 hadden we 19 duizend daklozen in Nederland. In de grote steden werden tussen 2006 en 2010 totaal 10 duizend daklozen geholpen met een succesvol plan van maatschappelijke opvang. Schokkend was het nieuws enkele weken terug dat we nu 39 duizend daklozen hebben. Een verdubbeling in tien jaar!

In 2014 publiceerden we een studie dat daklozen elf tot zestien jaar eerder doodgaan. Daklozen hebben ook veel jonger veel meer ziektejaren. Stel nu (bij een misschien niet zo wetenschappelijk rekensommetje) dat die 20 duizend extra daklozen sinds 2009 tien jaar eerder doodgaan? Dan verliest Nederland 200 duizend levensjaren. Is dat veel? Dat zijn drie watersnoodrampen waarbij 1500 mensen 45 jaar eerder doodgaan. Of zeven keer het jaarlijks aantal verkeersdoden van 700 mensen die 50 jaar korter leven. Dat is veel!

Straatdokters en -verpleegkundigen hebben zich in 2016 de blaren op de tong gepraat om te zorgen dat daklozen toegang tot medische zorg kregen, nadat ze zonder adres uit de zorgverzekering waren gezet. Dat was pure ontkenning van zorgnoodzaak. Gelukkig hebben we nu meldpuntonverzekerdenzorg.nl.

Afgelopen week heeft het Leger des Heils een duidelijk signaal afgegeven dat de opvang vol zit. Zelfs de wethouders zorg uit de grote steden hebben laten weten dat ze het niet meer redden.

Een stervende patiënt mag in mijn armen ontkennen dat hij doodgaat. We zullen niet nalaten toch warme zorg te geven. De overheid is er juist voor de meest kwetsbaren in de samenleving. Voor de mensen die alles zelf kunnen regelen heb je minder overheid nodig.

Een overheid die dakloosheid niet langer wil ontkennen, moet flink aan de bak. Dat toont de film Nobody sleeps outside van de straatdokters glashelder aan. Ik denk aan een Deltaplan Dakloosheid met steun van veel ministeries. Liever zorg dan mensen onnodig in detentie. Liever schuldsanering dan de overheid als meest problematische schuldeiser. Liever opheffen van de kostendelersnorm dan dakloze jongeren. Liever huisvesting in kantoorpanden dan investeerdersbelangen.

Een dierbare van Kevin zei: Kevin ontkende de naderende dood; hij mocht rustig inslapen. Maar onze regering moet wakker geschud en wakker gehouden worden om tot een humaan zorgbeleid te komen voor deze bijzonder kwetsbare groep.

meer van marcel slockers

levenseinde daklozen
  • Marcel Slockers

    Marcel Slockers is niet-praktiserend huisarts en straatdokter.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Florien van Heest

    huisarts en huisarts consulent palliatieven zorg, Schoonoord

    Beste Marcel, ooit ging ik als jaargenoot van jou naar de tropen om daar te werken bij mensen in extreme armoede. Jij werkt hier met mensen in extreme armoede. De waarden en normen zijn veranderd de ontwikkelingen in ons land ook.
    Als je het niet r...edt dan is dat jouw eigen schuld, jammer dan. Veel mensen kijken ook zo naar zichzelf, mislukt, jammer dan. Onlangs had ik op het rustige Drentse platteland (ja hier dus ook!) een bespreking met hulpverleners en met een verslaafde vrouw van 27 jr 16 weken zwanger, dakloos... 2 kinderen uit huis geplaatst, bij de grootouders.
    De problemen voor de armere patiënten zijn enorm toegenomen. Geen fysiotherapie: te duur; medicatie zelf betalen? kan niet geen geld; iets elders halen? geen vervoer...
    Hoe kunnen we "verloren" levens weer mee laten doen in de maatschappij.. Hoe kunnen we jongeren vertrouwen geven in onze wereld zodat ze zich niet suïcideren? Hoe kunnen we ouderen het gevoel geven dat ze rustig hun leven uit mogen leven, er is wel zorg...
    Verdoving met drank en drugs en sigaretten als vlucht uit een te barre werkelijkheid, het raakt ons allemaal. Laten we blijven luisteren en na blijven denken.

  • Anthonie Taselaar

    arts, niet meer practiserend, wel actief in hulpverlening, Boekelo

    als oud rotterdammer wist en weet ik vanzelfsprekend van de noodzaak van de activiteiten in en rond de Paulus kerk. als student woonde en werkte ik in de jaren 70 in de Bronx NY, toen nog een ghetto waar in Montefiore Hospital tot in de emercency roo...m straatgeweld doordrong. in het relaas van Marcel Slockers lees ik ook geweld: een wegkijkende overheid, neoliberale financieringsmodellen die uitsluiting garanderen en andere noodzakelijke observaties en analyses waarvoor ik niet genoeg geëquipeerd ben. een onnozele aanbeveling mijnerzijds kan alleen maar zijn dat het relaas van Marcel ter kennis gebracht wordt aan ons kabinet met een simpele vraag: " kan het niet anders ?" daklozen hebben niet de middelen die de boeren en bouwvakkers tot hun beschikking hebben maar waarom is er geen generale aanpak vanuit Den Haag voor de fundamenten van deze problemen, wegkijken ...?

  • geert slock

    huisarts, sluis

    Absurd dat daklozen in een beschaafd land uit de zorgverzekering worden gezet terwijl die groep deze extra hard nodig heeft. En de overheid is inderdaad geen haar beter dan het meest aggressieve incassobedrijf, zo kreeg ik deze week nog een dwangbe...vel vd koning met 60 euro extra kosten ivm waterschap factuur van een oud kantooradres. Voor de meest kwetsbare groep is de administratieve en financiële last die de overheid oplegt een grote bron van stress en problemen.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.