Mindf*ck - Emile Keuter
5 reactiesJe zit in de trein. Die stopt bij een perron. Mensen stappen in en uit. Naast je staat nog een trein, bij zijn eigen perron. Die trein naast je begint te rijden en je registreert dat in je ooghoeken. Je voelt dat je in beweging komt. Totdat je erachter komt dat je nog stilstaat. Je hersenen hebben de visuele waarneming omgezet in de totale beleving van het optrekken van de trein waarin je zit. In dit geval nodigt de beschreven situatie uit tot een lichte trance en natuurlijk is de één gevoeliger voor suggestie dan de ander, maar ik vermoed dat veel lezers de ervaring herkennen. Het is niet moeilijk te begrijpen hoe dat komt. Via de zintuigen binnenkomende informatie geeft in de multimodale cortexgebieden in onze pariëtale kwabben in principe altijd aanleiding tot activatie van een driedimensionale hersenkaart waaraan op allerlei plaatsen gelokaliseerde gegevens bijdragen. Het maakt niet uit in welke modaliteit de informatie binnenkomt. Als het netwerk geactiveerd is, is de hele beleving een feit.
Als zij de juiste personen selecteren kunnen hypnose-artiesten op die manier mensen op hun podium een ongeschilde sinaasappel laten eten in de overtuiging dat het een perzik is. Door dat soort hypnose te combineren met illusionisme (goochelen), technische ingrepen en selectief uitzenden krijg je een programma als Mindf*ck, dat bedoeld is om mensen te verbazen. Ik heb een hekel aan die dingen omdat ze hypnose een magische connotatie geven. Wat ik wil zeggen is dat tranceverschijnselen en suggestie onderdeel zijn van ons normale hersenfunctioneren. Je moet daar niet moeilijk over doen, maar juist gemakkelijk.
Zelf moet ik vaak aan hypnose denken bij patiënten met somatisch onvoldoende te behandelen pijn. Vooral bij neurologisch gegenereerde pijnklachten zoals een ischialgie die persisteert na een hernia-operatie, causalgie na zenuwletsel of de afgrijselijke centrale pijn bij beschadigingen van het ruggenmerg. U zult ze wel kennen, de mensen voor wie de huisarts, de neuroloog, de neurochirurg, de pijnbestrijder, de revalidatiearts en de psycholoog niets wezenlijks kunnen doen. Als zelfs de neurochirurgen en orthopeden in België er geen brood meer in zien, alle medicamenten tot ridicule doseringen zijn uitgeprobeerd en moeizaam weer zijn afgebouwd, krijg ik de neiging multidimensionale hersennetwerken te gaan onderzoeken en beïnvloeden. In de regio waar ik werk heeft een programma als mindf*ck een bescheiden adherentie en is men wars van hypnose en andere hekserij, maar een kat in het nauw maakt rare sprongen. De meeste pijnpatiënten die ik uitleg waarom ik op dit moment hypnotherapie aan het leren ben, zien direct de meerwaarde.
Wanneer ik ga beginnen? Ik verwacht dat dat in 2016 zal zijn.
Emile Keuter
E.J.W. Keuter
neuroloog, FLUITENBERG Nederland
dit was voorlopig mijn laatste stukje voor medisch contact. het blijkt onmogelijk om te voorkomen dat de redactie mijn blogcolumns `verbetert`. vaak staat er niet (precies) wat ik heb geschreven en zo vind ik het niet leuk. ik kan ook niet verantwoor...delijk worden geacht voor woordjes die iemand anders verandert. dank voor de aandacht, emile
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
Geachte collega, wat jammer dat u stopt met schrijven van uw blog, het geeft juist eens een ander geluid in onze doorgeslagen evidence based medicine, waardoor zelfs de grootste idioot het vak kan uitvoeren, als hij maar het protocol volgt. "Er is me...er tussen Hemel en Aarde dan uw ratio kan verklaren" is een instelling die we meer moeten hebben, we moeten juist niet stilstaan bij ingesleten patronen, het is goed om een kritische geest te houden.
W. van der Pol
Ziekenhuisapotheker, Delft
Change the name, and do the same.
Lineke Tak
Psychiater, DEVENTER, Nederland
Helemaal met deze column eens. Het zou mooi zijn als hypnotherapie zijn rastirostelli-stigma helemaal kwijtraakt. Recente wetenschappelijke publicaties op dit terrein (bijv. bij conversiestoornis en prikkelbare darm syndroom) zijn veelbelovend. Een t...ijdje geleden schreven Mertens e.a. ook al in Medisch Contact over het belang van het gebruik van suggestieve technieken in de dagelijkse medische praktijk. Zou een andere naam verzinnen nog werken? Hypnose heeft namelijk vrij weinig met slaap te maken. Suggestibiliteitoefeningen? Gefocuste aandachttherapie?
GJ Bonte
Neuroloog., Dalfsen Nederland
Beste Emiel,
Inmiddels loop ik lang genoeg mee in de geneeskunde om de grote beperkingen van de "Evidence Based Medicine" in te zien. Yvo Smulders maakte dit op het NtvG Podium nog eens pijnlijk duidelijk met zijn voordracht met als titel: "Het Evid...ence Beest", een voordracht die ik iedereen kan aanraden. En de hypnotherapie valt natuurlijk ook niet onder de EBM. En ja, ook artsen zijn in het verleden uitermate succesvol geweest met het vullen van de portemonnee zonder enig voordeel voor patiënten met onbehandelbare pijn, en dit is nog steeds in veel verschillende landen een uitermate lucratieve bezigheid. En ook is pijn geen gemakkelijk kwantificeerbare ervaring, in tegenstelling tot wat sommigen ons willen doen geloven, met middelen als de Visual Analog Scale en de Numeric Rating Scale. Iedere neuroloog kent het verschil tussen de patiënt die fris en fruitig in bed zit en zijn hoofdpijn een 10 op de NRS geeft, en de patiënt die zwetend en bleek in bed ligt van de pijn bij een radiculair syndroom of plexusingroei bij een maligniteit en toch de pijn maar een mager zesje geeft. Tot zover niets nieuws...
Maar gaat hypnotherapie daar iets aan veranderen? Is het krachtig genoeg om de veranderde netwerken in de pariëtale hersenschors, maar ook in de thalamus, periaquaductal gray en zelfs de achterhoorn te veranderen? Ziet de onbehandelbare pijnpatiënt niet in elke nieuwe therapie meerwaarde, evidence-based, niet evidence-based, of regelrechte kwakzalverij... Als ik zo door de nieuwe Melzack blader heb ik mijn twijfels. Helaas heb ik ook weinig beters in de aanbieding dan een luisterend oor, mijn langzaam groeiende observatievermogen en de gebruikelijke pijnstillers. Van mij zal de oplossing dus ook niet komen. Ik wens je oprecht veel succes en een sterke rug, want de kritieken zullen zeer waarschijnlijk niet mals zijn.