Blogs & columns
Blog

Maken woorden het gezondheidverschil?

1 reactie

Vol verwachting toog ik gisteren naar Den Haag, waar de WRR (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) haar zevende policybrief presenteerde en overhandigde aan staatssecretaris Paul Blokhuis. Sinds vorig jaar het WRR-rapport ‘Weten is nog geen doen’ verscheen, ben ik een fan van de WRR.

Net als veel andere Nederlanders vind ik het niet te verteren dat er in ons welvarende land nog steeds grote verschillen zijn in levensverwachting (en helemaal in gezonde levensverwachting!) tussen mensen met een lage sociaaleconomische status (SES) en mensen met een hoge SES. En nog meer zit het mij en anderen dwars dat die verschillen in de laatste dertig jaar – sinds we er beleid op ingezet hebben! – niet afgenomen maar juist iets toegenomen zijn.

In haar brief ‘Van verschil naar potentieel. Een realistisch perspectief op de sociaaleconomische gezondheidsverschillen’ pleit de WRR voor een ander beleid, niet langer gericht op het terugdringen van gezondheidsverschillen, want wat we ook aan beleid hebben uitgezet (maar helaas slecht gemonitord en nog vaker slecht uitgevoerd) om gezondheidsverschillen terug te dringen, het heeft niet geholpen. We moeten ons gaan richten op het vergroten van het gezondheidspotentieel, met – dat dan weer wel –speciale aandacht voor de mensen met een lage SES. Daar zit namelijk wel een groot gezondheidspotentieel, maar daar doen zich ook flinke barrières voor, dus iedereen over een kam scheren gaat niet werken. ‘Universeel beleid als fundament ... aangevuld met specifiek beleid’ heet dat in de brief.  

Ik heb het rapport inmiddels gelezen, en ga het nog weer een keer lezen, maar het moet me van het hart dat ik niet snap wat nu het verschil moet gaan maken. Je kunt veel zeggen van dat beleid dat we tot nu toe gevoerd hebben, maar het lijkt me niet aannemelijk dat we erop uit waren de gezondheidsverschillen te verkleinen door de mensen met een hoge SES wat ongezonder te maken, nee, ook daarin focusten we op het bevorderen van de gezondheid en het terugdringen van de ziektelast van iedereen, maar speciaal ook van de mensen met een lage SES. En in het terugdringen van de ziektelast voor iedereen zijn we ook geslaagd: er wordt veel minder gerookt in alle SES-groepen, al is het wel zo dat in de lage-SES-groep er nog aanzienlijk meer gerookt wordt dan in de hoge-SES-groep. Dus wat is nu precies het verschil tussen het oude en nieuwe beleid?

De WWR analyseert in haar rapport ook waarom het beleid tot nu toe gefaald heeft: een gebrek aan continuïteit, gebrek aan monitoren of de voorgestelde maatregelen/interventies wel het gewenste effect sorteren, een te eenzijdige focus op leefstijl terwijl andere factoren (fysieke en sociale omgeving bijvoorbeeld) ook van belang zijn en een te sterke focus op de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Kortom, onze terugtredende overheid heeft in dit opzicht haar werk niet echt heel goed gedaan. De cruciale vraag nu is of dit echt anders gaat worden! Het gaat niet om woorden, maar om daden. Ik blijf met het ongemakkelijke gevoel zitten dat het wel mooi klinkt maar dat er nog steeds dezelfde barrières zijn om het probleem dat nu niet meer ‘het terugdringen van gezondheidsverschillen’ heet, maar positief geformuleerd is als ‘het vergroten van het gezondheidspotentieel, met name bij specifieke subgroepen’ op te lossen.

  • Henriëtte van der Horst

    Henriëtte van der Horst is huisarts niet praktiserend en emeritus hoogleraar huisartsgeneeskunde.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • dolf algra

    commentator, opiniemaker zorg en sociale zekerheid, rotterdam

    Stel je zelf de vraag: waarom is en/of blijft arm eigenlijk arm. En waarom is rijk eigenlijk rijk. En: is het mogelijk dat 'we' allemaal (een beetje) rijk worden ? Wellicht ligt daar de sleutel van de oplossing.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.