Blogs & columns
Blog

L’histoire se répète

4 reacties

In het midden van de vorige eeuw werd whiplash uitgevonden, omdat mensen na een slingerletsel van de cervicale wervelkolom een merkwaardig beeld konden ontwikkelen met subjectieve geheugenstoornissen en algemeen disfunctioneren.

In Nederland kwam de eerste militante patiëntenvereniging tot bloei, waarbij het niet ging om genezing maar uitsluitend om erkenning. Inzet was de overtuiging dat er sprake was van ernstig niet-aangeboren hersenletsel, terwijl het bleek te gaan om een multidimensionaal ziektebeeld waarbij traumatische, psychologische en socioculturele factoren tot een opvallend uniform en serieus ziektebeeld leidden dat veel levensgeluk en geld heeft gekost. Het liet me niet los en ik heb daar uiteindelijk een handboekje voor patiënten over geschreven dat nog steeds aftrek vindt bij mensen die willen begrijpen wat er met hen gebeurt na een achteraanrijding. Whiplash komt nog steeds voor, hoewel de epidemische verheffing allang achter ons ligt. Ik ben drie keer gevraagd over zo’n patiënt een medisch-specialistische rapportage te schrijven. Daarna kozen medisch adviseurs toch liever een andere deskundige, want de consequenties van mijn analyse waren niet goed te verenigen met de financiële doelstellingen die verzekeringsmaatschappijen zich nu eenmaal moeten stellen.

In het internettijdperk is het voor iedereen mogelijk om zich het vocabulaire eigen te maken waarmee pathofysiologische processen worden beschreven en ik vind het nogal hilarisch om te zien hoe mensen menen te kunnen meepraten over dingen die ze door hun positie als patiënt en hun gebrek aan basale kennis niet kunnen overzien. Omdat in dit tijdsgewricht niemand, zelfs de Gezondheidsraad, meer zijn oor te luisteren legt bij medici staan we toe dat het debat over ME/CVS gegijzeld wordt door zelfverklaarde geneeskundigen die de meest onbegrijpelijke titels achter hun naam plakken en steevast benadrukken hoe geweldig zij functioneerden voordat ze zo diep zonken, blind voor de psychologische consequenties van dergelijke veranderingen en de gemene vicieuze cirkels die zich dan gaan aandienen in een mensenleven.

Zo kan het nu dus gebeuren dat ik me laat welgevallen dat ik word uitgemaakt voor rotte vis, omdat iedereen maar wat kan schrijven en de geautomatiseerde reactiemachine van ons geliefde Medisch Contact geen garanties kan geven aangaande de drijfveren en achtergronden van de emotionele vuurspuwers in wier beleving mijn gekrabbel niets te maken heeft met de reden waarom ik mijn vak heb gekozen en de compassie waarmee ik werk. De enige die daar zijn vingers aan durft te branden is collega Bonte, omdat hij minder dan u allen geremd wordt door conventionele beleefdheid en nuance. Het zij zo en ik ben hem dankbaar. Maar ik voorspel dat deze vorm van patiëntenparticipatie niet zal leiden tot een oplossing. Het ontkennen van psychosomatiek zal de genezing en erkenning van chronische vermoeidheid niet dichterbij brengen.

Whiplash, beleving en behandeling, Emile Keuter, Boom uitgevers Amsterdam 2008 | ISBN 9789085065326 | 111 blz.

Bestel bij bol.com

solk
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Rinus Ouwens

    Bedrijfsarts, zij-instromer verzekeringsgeneeskunde., Bemmel

    Karel vd Graaf’s “Heren!, heren!” klonk in mij hoofd bij menige bijdrage aan de discussie over het GR advies inzake ME/CVS. Sneren, steken al dan niet onder water, insinuaties en in de zijlijn een “twitter bombardement” lazen meer als gevecht dan di...scussie. Lijkt uniek voor dit klachtenbeeld en deed me aarzelen over verdere bijdragen.
    Echter, collegae De Bont en Keuter (die ik overigens heb leren kennen als een zeer betrokken arts) doen een fascinerende observatie die we niet mogen negeren.
    Enerzijds de praktiserend arts, behandelend of beoordelend, die moeite genoeg heeft met bijhouden van de literatuur, laat staan toekomt aan schrijven van publicaties. Overigens is een goede onderzoeker niet per definitie een prima praktiserend arts en vice versa.
    Anderzijds patiënten die, ondanks of wellicht dankzij, een klachtenbeeld een indrukwekkende lijst aan artikelen schrijven doorwrocht met verwijzingen naar andere artikelen. Welke vervolgens de praktiserend arts diens handelen voorschrijven, waarbij die arts uiteraard wél verantwoordelijk blijft. Ook dit lijkt welhaast uniek voor dit klachtenbeeld.
    Nadrukkelijk wil ik aangeven dat ik deze artikelen of de auteurs niet wil diskwalificeren. Nogmaals, hoe dan ook verkeren zij in een vervelende situatie en hun frustratie en behoefte aan erkenning kan ik me voorstellen.
    Ik deel allen deze observatie, een observatie die vragen zou moeten oproepen. Wat me wel zorgen baart is dat ik merk dat ik nu aarzel om deze observatie te delen. Het bevordert de noodzakelijke discussie en bereiken van een oplossing in elk geval niet.

  • Bert Wiechers

    arts niet-praktiserend, Zwolle

    M.b.t. CVS: geheel eens met Geelen. Om van ‘ziekte’ te kunnen spreken moet er toch iets wijzen op de mogelijkheid van een nosologische eenheid. Maar nog geen idee van een oorzaak, pathogenese onbekend, symptomatologie een warboel! CVS noemen we niet ...voor niets een syndroom! En ME? Myalgie is bij deze patiënten lang niet altijd aanwezig (en indien wel, krijgen ze nog al eens het etiket ‘fibromyalgie’ opgeplakt) en een encefalomyelitis is nooit aangetoond. Het is teleurstellend dat de Gezondheidsraad van ‘ziekte’ spreekt en onaanvaardbaar dat ze de term ME gebruikt. Waarom toch? Om de patiënten de erkenning te geven waarom ze (terecht!) vragen? De GR gaat hier een dwaalweg op die de patiënten uiteindelijk niet zal helpen.

  • Kees Geelen

    Bedrijfsarts en Adviseur, Heerenveen

    Tja Emile, ik begrijp het. Ik vrees dat deze stukken toch polariseren. Ik vind het ook uitermate onverstandig om een complex van klachten, waarbij de voorwaarde is dat je geen afwijkingen vindt, als ziekte te bestempelen. Aan de andere kant hebben de... mensen de klachten. Het is geen toneelspel. Daar moet geen discussie over zijn. Deze mensen hebben klachten, alleen het label ziekte er aan hangen suggereert dat er ook een medicijn gevonden kan worden. Dat is geheel niet zeker. Ik zou pleiten om iets dan maar liever "klachtencomplex" te noemen zonder dat wij de oorzaak kennen, want dat is het ook. Vervolgens is het, aan ons als artsen (en samenleving) om er verstandig mee om te gaan. enfin, een wijze commissie heeft anders geoordeeld...... Dit zal extra werk opleveren.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Keuter: Graag gedaan! Soms ben ik echter best aardig, zoals ook vele van mijn patiënten en zelfs ook sommige collega's kunnen bevestigen... En soms, als ik heel erg veel goede zin heb, ben ik ook best genuanceerd...

    Maar ik pas niet zo goed in de... huidige wereld waarin iedereen lief en aardig moet zijn voor iedereen, en zijn stinkende best doet om vooral maar de lieve vrede te bewaren, en daarmee sommige dingen maar liever onbenoemd laten. Ik ben nogal, eh..., direct. Is dat het juiste woord?

    Sommige dingen in deze wereld zijn niet mooi, niet echt, en bepaald niet gespeend van eigenbelang. Men hoeft niet ver in de geschiedenis terug te gaan om te zien dat mensen niet altijd het beste met anderen voor hebben, en dat mensen over het algemeen donders goed in de gaten hebben hoe ze goed voor zichzelf moeten zorgen. Ik ben daar overigens geen uitzondering op...

    En verder is het zo dat in een maatschappij waarin de geneeskunde zo'n prominente plaats inneemt, dat gelukkig de meeste mensen daar verstandig mee om leren gaan, maar helaas sommige mensen niet, en weer andere mensen er een slaatje uit proberen te slaan. Die laatste twee patiëntencategorieën kennen we als artsen allemaal, maar in het debat rondom CVS/ME wordt deze mogelijkheid angstvallig verzwegen.

    Sommige "patiënten" bewijs je nu eenmaal de grootste dienst door ze niet als medisch probleem te behandelen. Zoals in het verleden de "railway spine", de "whiplash", en wellicht nu de patiënten met CVS/ME.

    Simply can't save them all... En anders kunnen ze nog altijd naar Pim van Gool, hoogleraar neurologie. Die kan ons dan mooi laten zien hoe wij deze patiënten "erg serieus" moeten nemen. Zodra het zover is, ben ik van de partij om er genuanceerd en beleefd van te leren...

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.