Blogs & columns
Blog

Leren van Noord-Korea

Plaats een reactie

Op 11 oktober 2021 gebeurt er iets buitengewoons. De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un meldt dat hij zijn ambtenaren heeft opgedragen om zich volledig te richten op de bevolking. Die lijdt onder een ‘ongekend grimmige economische situatie’. Het is ongekend dat de Noord-Koreaanse leider zich negatief uitlaat over zijn land. De Grote Leider wil nu de leefomstandigheden en voedselvoorziening verbeteren met een nationaal vijfjarenplan. Kim Jong-un evalueert. Hij blikt terug. Hij ziet dat het niet goed gaat. En hij gaat er wat aan doen. In de praktijk komt dit neer op het aanwijzen en terechtstellen van de schuldigen.

Het maken van vijfjarenplannen lijkt voorbehouden aan totalitaire regimes. De voormalige Sovjet-Unie is ermee begonnen, en China en Noord-Korea doen het nog steeds. In Noord-Korea is zoiets een top-downproces: een klein groepje vertrouwelingen van Kim stelt het plan op, en een zaal vol volgelingen bekrachtigt het onder langdurig applaus. Er is geen discussie. Kritiek op een vijfjarenplan leidt onherroepelijk tot verbanning naar een strafkamp.

Een paar weken later word ik verrast door een kant-en-klaar vijfjarenplan. Mijn beroepsvereniging NVAB heeft een ei gelegd. De Missie Visie & Strategie 2021-2025. Die staat bol van de goede voornemens. Niet voor één maar voor vijf jaar. Het plan is in nauwe samenspraak met de leden tot stand gekomen. Daarna heeft de ledenvergadering het met enkele kanttekeningen aangenomen. Maar er zijn nog meer verschillen met Noord-Korea. Elke terugblik ontbreekt. Er wordt niet geëvalueerd en dus ook niet geleerd van het gevoerde beleid. Er worden geen schuldigen aangewezen van de puinhoop die het bestuur ervan gemaakt heeft. Er rollen geen koppen. Het is meteen volle kracht vooruit, we gaan er met zijn allen tegenaan. Het openingsstatement luidt: ‘Niemand mag ziek worden door werk.’ Complete zero tolerance voor het ontstaan van beroepsziekten en arbeidsongeschiktheid door werk. Wie durft daartegen te zijn? Het bekt lekker. Een leus om mee weg te lopen. En niet om te kijken! Niemand zal erover zeuren dat die leus niet waargemaakt kan worden. Behalve ik.

Over vijf jaar zijn er nog steeds mensen die uitvallen door hun werk. Misschien wel meer dan nu, als de pandemie voortduurt, de ene variant na de andere de kop opsteekt, en het inderhaast opgeleide zorgpersoneel van jaar tot jaar sneller uitvalt. Geen woord daarover in het plan. Wel over de hobby’s van de bestuursleden: roken en alcohol op het werk terugdringen, en een nieuw stokpaardje: ‘het exposoom’: de verzamelnaam voor alle onheil van buiten, van het coronavirus tot de opwarming van de aarde. Alsof je al dat onheil beter kunt aanpakken als je het allemaal op één hoop gooit! Alsof de werkende mens alleen maar klappen incasseert, en niet vanuit zijn verstand, zijn hart en zijn milieu intérieur actief reageert op al die prikkels van buiten. Alleen al de immunologie vertelt ons een heel ander verhaal.

Kortom, het is een ambitieus brevet van onvermogen dat voor me ligt. Het gaat niet over de echte problemen: het gebrek aan professionele onafhankelijkheid, de schimmige constructies waarin bedrijfsartsen soms moeten werken (zie de tuchtzaak in de laatste MC: nummer 48, pagina 30 e.v.), de falende taakdelegatie, en het gebrek aan kennis over hoe ze in het buitenland de zorg voor werknemers organiseren. Het plan mist ieder moreel besef. Wat maakt het leven van een bedrijfsarts zinvol? Waar zijn zijn kernwaarden gebleven? Waar wil hij voor gaan? Toch alleen maar die dikke portemonnee en die vrije avonden en weekends?

Ik merk dat ik steeds knorriger word. Het is een verloren zaak. In de woorden van Kim Jong-un: ‘een ongekend grimmige situatie’. Ik stop ermee. Ik leg mijn pen neer. Beroepsvereniging NVAB, beschouw dit maar als mijn zwanenzang. Doe het verder zonder mij. En ik durf te voorspellen: ze zullen me missen. Als kiespijn.

 

Meer van André Weel

  • André Weel

    André Weel is bedrijfsarts-niet-praktiserend en epidemioloog; werkzaam als curator bij het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk.'  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.