Langer thuis

‘Welkom bij het congres “Langer thuis” van Studio GRZ, we hebben er lang op moeten wachten!’, opent de dagvoorzitter. Niets ironischer dan het leven zelf natuurlijk. Heb ik me sinds een hele tijd weer eens ingeschreven voor een jaarcongres – ditmaal van de geriatrische revalidatie ‘Onderweg naar duurzaam thuis’ – blijkt de ondertitel ‘Langer thuis’ te zijn! En het is volledig online!

Nét nu ik juist niet langer thuis wil zijn, na een forse herstel- en contemplatieperiode rondom huis. En vraag het ook niet aan mijn vrouw. Aanvankelijk mompelend om me niet te kwetsen, maar toch al snel hardop uitsprekend: ‘Cas, ik vind je leuker als je aan het werk bent!’ En gelijk heeft ze, als altijd.

Fris gestart met een nieuwe job in het overweldigende Erasmus MC bevind ik mij dus als revalidatiearts op een onlinecongres van de ‘concurrent’: de geriatrische revalidatie. Omdat ik het strikte onderscheid tussen medisch-specialistische revalidatie en geriatrische revalidatie met de dag ridiculer vind, maar zelf vast ook veel schotten in en om me heen heb, probeer ik onbekend minder onbemind te maken, zogezegd. Een congres is daarvoor het ideale middel natuurlijk. Althans in de oldskoolgedachte dat we elkaar live treffen ergens in een groot hip gebouw met gelijkgestemden met de geur van koffie, quiche en soep. Maar die vermaledijde covid gooit weer roet in het eten. De hele dag op je krent zitten en naar specialisten op deelgebieden luisteren. Hoe energiek en knap ook, het kán niet gezond zijn. Mijn hemel, wat hunker ik hier op mijn bureaustoeltje naar het geroezemoes van een volle zaal, de rij voor de koffie, de praatjes op het toilet voor mijn part. ‘Hé, hallo, lang niet gezien, hoe is’t met jou?’ ‘Goh, nu ik je toch spreek…’ Heerlijk, heerlijk, heerlijk.

Ik weet dat veel collega’s en onderzoekers wel varen bij deze onlineversies. Sterker, mijn eigen hoofd voer er een tijd wel bij. Want het is natuurlijk ook aanlokkelijk: wat langer uitslapen, rustig tussendoor bakkie doen en naar het toilet als je het wilt, onderwijl een wasje draaien en je socials bijwerken. Maar wat een sociale armoede! Ik wil in de pauze over die ene voordracht nababbelen, even dat heikele discussiepunt van zoëven nadiscussiëren met een nog onbekende collega op weg naar een volgende sessie. Het maakt je scherper, het geeft reuring, er gaan dingen leven. Dingen die ergens in je brein landen en straks nieuwe ideeën voortbrengen. Altijd kwam ik geïnspireerd en opgeladen terug van een congres. Nu niet dan? Toch wel, toch wel. Niet in de laatste plaats door de prima dagvoorzitter, de omlijsting met muziek, die toch wat lichtheid in de zaak brengt. Dat is van niet te onderschatten belang want de inhoud is eigenlijk al zwaar genoeg.

Thema’s die voorbijkomen: digitalisering, robotisering, domotisering en hoe dit in te zetten om langer rondom huis te functioneren. ‘Langer thuis’ dus. Het past in het straatje van het liberale landelijke beleid: houd je eigen broek op en blijf zo lang mogelijk zelfstandig. Je hoort het Mark Rutte met een toppiejoppie-glimlach zeggen. Zuiver om de kosten te beheersen natuurlijk. Maar het is ook de tendens bij de generatie van mijn (schoon)ouders, leert een rondgang: ‘Ik ga hier pas weg tussen zes planken’, zegt mijn moeder, een zeer krasse 80-er die in een fraaie jaren ‘30 eengezinswoning woont. Zo’n type dat bij de lockdown even door de straat loopt en hier en daar aanbelt om te vragen aan ‘die arme jonge gezinnen die maar opgesloten zitten’ of er boodschappen gedaan moeten worden.

Maar het is niet voor iedereen weggelegd, dat wegvoeren uit het eigen huis tussen zes planken, dat weet mijn moeder ook. Zo stond ik gister nog aan het bed van een al even krasse 80-er die in een paar dagen de diagnose uitgezaaide wekedelentumor èn een bovenbeenamputatie te verwerken kreeg. ‘Ze zeggen dat ik palliatief ben.’ Dát en het feit dat hij dus níet meer terug kan naar zijn sfeervolle, maar voor een minder mobiele patiënt zeer onhandige historische pand aan de gracht in een klein dorp.

Maar met goede wil én het omarmen van de do-re-mi-fa-so-la-ti-botica zijn er toch veel mogelijkheden, leert mij dit congres. Dat biedt hoop. Sterker er zit dus muziek in. En zo wordt het toch een mooie dag, in mijn uppie vanachter mijn pc op onze zolderkamer. En toch. ‘Langer thuis’ is een mooie streven, maar, alsjeblief, mogen ze weer live die congressen, en niet langer thuis? Want ik lijd aan koffierijbabbelhonger.