Kleurentherapie

‘Welke kleur ben jij?’, stoot mijn collega die naast me zit me aan.
‘Euh, zo snel zie ik dat niet.’
‘Jawel, hier, een overzichtsplaatje, jij bent knaloranje man! Ik rood en groen, die kunnen vaak goed samen.’

Oké, dat hoop ik ook, want we zijn directe collega’s en vaak op elkaar aangewezen de komende tijd. We bevinden ons op een stafdag met alle artsen van het instituut, zo’n 10 jaar geleden. Er is een extern bureau ingehuurd voor een leiderschapstraject. U kent dat wel, een heidag in een hotel met goede koffie en lekkere broodjes. Vergezichten schetsen terwijl het hoofd vol zit met vandaag en gisteren. Maar dit keer is het anders. Iedereen heeft een assessment gedaan en we gaan dat vandaag met elkaar delen.

Met de billen bloot dus. Superspannend. Uiteraard moet ik hier en daar mijn in cynisme gedrenkte wetenschappelijke bril afzetten en meegaan in de stellige aannames van de trainers. Het “Wie ben jij dan wel dat jij dit zo stellig vindt” verdwijnt langzaam naar de achtergrond.

‘Oranje mensen zijn resultaatgerichte, ambitieuze mensen en op zoek naar kansen.’ Dat klopt zeker. Het assessment wordt een bevestiging van wie ik ben en hoe ik de dingen doe, naar mijn idee. Ik ben eigenlijk wel tevreden met de ‘uitslag’. Ik ben welhaast de ideale collega, al zeg ik het zelf. Oog voor de kleuren van de anderen heb ik niet echt, al concludeer ik als voorzitter van de staf dat we veel dezelfde kleuren hebben. Wellicht iets om rekening mee te houden bij het aannamebeleid voor de toekomst? Meer diversiteit lijkt geboden. Toen dus al.

Enkele jaren, werkgevers en posities later denk ik terug aan dit assessment. Had ik natuurlijk al veel eerder moeten doen. Want het helpt in de dagelijkse beslommeringen als je jezelf kent en kunt doorgronden. Ik had mezelf al wel eens een spiegel voorgehouden, maar dat was door een persoonlijke reis, en door uit te reiken naar professionals in moeilijke tijden, toen het me even niet meer lukte om het leven vanuit die oranje energie aan te vliegen, zal ik maar zeggen.

Patricia Engelaar, drijfverenexpert, ontmoet ik toevallig – naar het lijkt – op een heidag van een ziekenhuisafdeling die zij leidt en waar ik een inspiratiepraatje mag houden. Maar het is natuurlijk nooit toevallig, zeker niet als je je zoals ik in een transitiefase bevindt. Dan vind je het niet toevallig en we besluiten een ‘bakkie koffie’ te drinken. Een louterend bakkie koffie, waar ik er velen van gedronken heb het afgelopen jaar. Om mijn verhaal te delen, te toetsen, maar vooral om inzichten te vergaren en mijn horizon te verruimen. En vooruit, om gezellig samen te zijn, dat zeker ook. Koffiedrinken met de ander, het is een onderschatte bezigheid, die altijd weer leidt tot meer begrip en cohesie.

Maar goed, ik zeg haar dus ergens tussen de tweede en de derde koffie: ‘Ach die artsen, die hebben toch zo’n beetje allemaal hetzelfde kleurenprofiel?’

‘Dat is niet helemaal waar, Casper’, antwoordt ze.

‘Echt wel, zeker bij ons in de revalidatiegeneeskunde, allemaal dezelfde types. Geven allemaal als antwoord op de vraag waarom ze iedere dag op hun fiets springen naar het werk het antwoord: “Om anderen te helpen”. We zijn allemaal hetzelfde. Behalve ik, ik ben anders.’

Ze kijkt me lachend aan. ‘Dat denken er meer, en dat is dus ook zo. Want “om anderen te helpen” is niet de echte drijfveer; die zit een laag dieper. En ook bij jullie in de revalidatie is iedereen verschillend. Kijk, hier een plotje van het drijfverenonderzoek bij een niet nader te noemen revalidatie-instituut in Nederland.’

Ik kijk naar een chaos van gekleurde stipjes. Geen lijn in te ontdekken.

‘Serieus? Hmm, daar moet ik even van bijkomen’

Dus al die types waarvan ik denk dat ze met dezelfde motivatie, ambities en drijfveren om mij heen bewegen, blijken in werkelijkheid toch heel verschillend te zijn? Is dat soms waarom we elkaar vaak niet echt verstaan tijdens een vergadering, omdat we er niet met dezelfde intenties en vertrekpunten aan deelnemen? Een eyeopener dit, niet meer niet minder.

Weer moet ik mijn wereld- en zelfbeeld bijstellen. Dat moet ik wel vaker. Dat ik tot in het oneindige belastbaar ben, dat iedereen met mij kan samenwerken en dat ik welhaast de ideale collega ben. Dat komt toch altijd uit al die testjes? Maar je bent dus niet de ideale collega als je niet om je heen kijkt wie er naast je loopt, of als je ziek uitvalt. Sterker nog, dan ben je de minst ideale collega.

Gelukkig heb ik die oranje energie weer, mede geholpen door het werk in het Erasmus MC en het maken van deze podcastserie. Of werkt het andersom, en heeft die oranje energie mij hierbij geholpen?

Hoe dan ook, het al dan niet onder het genot van een kop koffie aanscherpen van ingeslepen gedachtengoed, wat zeg ik, van het ondersteboven gooien daarvan: het is om te koesteren!

Dus zeg ik: voor ieder arts die in teamverband werkt – en dat is iedereen – een teamcoach!

Podcast

Van geluk spreken met drijfveren expert Patricia Engelaar

Casper heeft een kleurprofieltest gedaan, een test die inzicht geeft in je persoonlijkheid. Het resultaat: oranje met een snufje groen. In deze aflevering van Kopcast - Van geluk spreken legt Patricia Engelaar uit waarom groen het overheersende kleurprofiel is in de zorg, welke drijfveren daarachter zitten en hoe je moet omgaan met verschillende drijfveren bij je collega's.