Blogs & columns
Blog

Integriteit

1 reactie

In het tweede jaar van mijn coschappen was het zover: mijn eerste zelfstandig uit te voeren rectaal toucher. Na het lichamelijke onderzoek te hebben geoefend op een lotus en het informatiegesprek op een acteur, werd ik los gelaten op de poli.

Er was weinig bijzonders aan die ‘eerste keer’ behalve het gevoel van schaamte, zowel voor wat ik moest doen als voor de kleur die ik moet hebben gehad toen ik voor het eerst de genoodzaakte procedure aan echte patiënten uitlegde.

Inmiddels behoort het zo’n beetje tot de routine. Ik heb van alles gezien, van aambeien tot overtollig vet, alleen het kwartet corpora aliena heb ik nog niet compleet. Ik stel patiënten dan ook altijd gerust met de woorden dat een dokter nergens meer van opkijkt, als hij maar ruiterlijk toegeeft dat hij zich geneert en zich er ongemakkelijk bij voelt. Opgelucht stemmen ze er daarna mee in dat de coassistent meekijkt.

Maar is dat wel zo? Laten deze dingen ons als professional onberoerd? Verschillende voorvallen getuigen van een andere realiteit. ‘Trekt hij zichzelf nooit af? Hij heeft in ieder geval geen seksleven!’ zijn opmerkingen over een onder narcose gebrachte, bejaarde man met gebrekkige hygiëne die ik nooit zal vergeten uit mijn studietijd. Ook het bespreken van iemands lid of omvang is niet ongewoon. Om het maar niet te hebben over het medisch personeel dat begint te roddelen zodra ze de patiëntkamer uitlopen. Autonomie is een heilig woord binnen de geneeskunde maar zou dat ook niet moeten gelden voor integriteit?

Ik had er toentertijd graag iets van gezegd maar ik wist niet hoe. Eerlijk gezegd durfde ik het ook niet. Ik durf te beweren dat ik daarin niet de enige ben. Hoe moeilijk is het om iemand aan te spreken op zijn of haar gedrag? Zeker als je een nieuweling of gast bent. Zwijg je dan maar? En als je de moed hebt, wat zeg je dan? Ga je er fel tegenin? Een collega had een briljante vinding, slechts twee woorden: ‘Nou nou…’ Geen verwijt maar een subtiele opmerking waaruit blijkt dat je het er niet mee eens bent.

Er iets van zeggen is één ding, primaire preventie is een tweede. Er kan nog veel worden bereikt in de opleiding en op het gebied van professionele ontwikkeling. De nadruk in ons vak ligt zodanig op de lichamelijke component van de patiënt (en sinds een paar jaar ook de autonomie) dat we maar beperkt oog en oor hebben voor de rest. Coassistenten worden op verloskamers gezet om urenlang naar de schaamstreek van een vrouw te kijken en als buitenstaander aanwezig te zijn bij het meest intieme moment uit iemands leven zonder dat het hen echt interesseert, of in ieder geval, zonder dat ze er, in de meeste gevallen, ooit iets mee zullen doen. Daarmee doen wij tekort aan de patiënt die instemt met het schenden van zijn integriteit om zijn veelal belangrijkste beweegreden: zij moeten het ook leren.

De politie dient zich tegenover verdachten aan allerlei gedragscodes te houden en de arrestant te wijzen op zijn rechten. Terwijl er bij een (vrijwillige) medische behandeling geen informed consent is over het schenden van de integriteit. We zouden dit aspect veel hoger in het vaandel moeten hebben. Om de patiënt te zien als meer dan alleen samenhangende orgaansystemen moeten we elkaar durven aanspreken, maar zal ook de opleiding hier meer aandacht voor moeten hebben. Coassistenten de verloskamers uit en hup, aan een lesje ‘de patiënt als mens’.

coschappen professionaliteit
  • Daniëlle Dankers

    Daniëlle Dankers is ziekenhuisarts. Ze blogt over haar ervaringen als beginnend arts van een nieuw specialisme.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Emile keuter

    Neuroloog, Meppel

    Nou nou.... De coassistent ziet bij ons op de poli de patiënt eerst. Ik zeg altijd tegen de patiënt: nu gaat - naam coassistent- een deel van het onderzoek voordoen zodat ik kan zien hoe hij/zij dat doet. Vindt u het goed dat we u even als voorbeeld ...gebruiken? Bijna altijd hoor ik dan hoe fantastisch men zich benaderd voelde door deze co in het voorafgaande uur. Ook coassistenten hebben een relatie met de patiënt. En daar hoort soms de schaamstreek bij en soms een rectaal toucher bij. Net als bij ons.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.