Inspiratiemoment

Volgende week ben ik aan de beurt en ik ga het hebben over de 93-jarige overlever van de Holocaust Edith Eger. Bij de Eikenboom (onderdeel van Altrecht Psychosomatiek in Zeist) waar ik als huisarts werk, starten we tegenwoordig ons wekelijkse mdo (multidisciplinair overleg) met een inspiratiemoment. Bij toerbeurt vertelt een van ons in maximaal vijf minuten over iets wat hem of haar inspireert. Daardoor kun je je enthousiasme delen, word je als lid van het team zichtbaar en zorg je voor een team-energizer.

Edith Eger schreef op 90-jarige leeftijd het boek De keuze en twee jaar later het vervolg hierop: Het geschenk. Zij is nog steeds actief als klinisch psycholoog. Recentelijk zag ik een online-interview met haar dat me diep heeft getroffen. Wat zij te zeggen heeft, is relevant voor iedereen die te maken heeft met patiënten met psychische nood en de gevolgen van trauma.

Haar moeder had haar in de trein naar Auschwitz op het hart gedrukt altijd te onthouden dat niemand van je af kan pakken wat je in je eigen gedachten hebt. Haar moeder wordt direct na aankomst de gaskamer ingestuurd. Maar haar laatste woorden bepalen hoe Edith de ellende van Auschwitz het hoofd biedt. En ze vormen later de kern van de boodschap die ze voor ons heeft.

Lijden is universeel, maar slachtofferschap optioneel. Je hebt als mens altijd een keuze en het is cruciaal om je dat steeds voor ogen te houden. Niet over de omstandigheden van je leven maar wel over de manier waarop je met die omstandigheden wil omgaan. Je kan aan die keuze alleen invulling geven als je leert om niet zozeer primair te reageren op wat er zich in je leven aandient, maar steeds de innerlijke ruimte op te zoeken van waaruit je het antwoord kunt geven waar jij voor wil gaan. Die respons kenmerkt zich wat Edith Eger betreft door waarden als hoop, toewijding, verbinding en liefde.  

Ik ga mijn inbreng volgende week afsluiten met een heel praktisch voorbeeld dat in het interview langskwam. Wat is de beginzin die je als hulpverlener kiest? Houd je je aan het gebruikelijke ‘wat kan ik voor u doen’ of variaties daarop?  Of laat je de regie van het begin af aan maximaal bij de patiënt en vraag je ‘hoe kan ik voor u van nut zijn’, zoals Eger voorstaat?

voetnoot

1. Beide boeken zijn verschenen bij uitgeverij Lev.