Insomnia

Samos, Griekenland

Het luide gesnurk uit een van de andere kamers, wordt af en toe doorkruist door het irritante gezoem van een mug en de rustige ademhaling van het meisje dat naast me ligt. Het is 1.27 uur. Dit gaat een lange nacht worden. Ik weet al niet meer hoeveel keer ik wakker ben geworden sinds ik doodmoe in bed ging liggen. Alle mogelijke slaaphoudingen heb ik al minstens drie keer gehad, maar ik kan de slaap niet vatten.

Een paar uur eerder vroeg de coördinator hoe ik aankeek tegen het delen van een bed met iemand die ik nauwelijks ken. Er is een bedwantsencrisis in het vrijwilligershuis en ondanks het bezoek van een verdelger en het wassen van alle lakens zijn er toch weer bedwantsen gevonden. Twee kamers kunnen op het moment niet gebruikt worden, dus de vraag is of iemand een nachtje bij mij in bed kan slapen. ‘Of course!’ roep ik, terwijl ik natuurlijk liever niet met een vreemde in bed lig.

Het is 2.19 uur. Eerder die dag kreeg ik mijn officiële introductie in de kliniek. De directeur van de ngo, een Franse huisarts, neemt een aantal protocollen met mij en een andere nieuwkomer door en vertelt wat we wel en niet kunnen doen. Ook geeft ze een overzicht van de mogelijkheden om door te verwijzen. Maar achter bijna elke optie zegt ze: ‘It’s a mess’ en lacht dan, overdreven en onnatuurlijk. Het is natuurlijk ook helemaal niet grappig. Ze praat ontzettend snel met een zwaar Frans accent en elke keer als ik een vraag stel, reageert ze vriendelijk, maar ook een beetje geïrriteerd. Ze wil snel door, want ze heeft het druk en moet veel doen. Die ochtend hebben we te horen gekregen dat we geen patiënten meer kunnen doorsturen naar het lab of naar een specialist. We kunnen alleen in noodgevallen doorsturen naar de Spoedeisende Hulp. Dat maakt de situatie nog een stuk belabberder. Geen bloedonderzoeken, geen röntgenfoto’s, geen specialisten. We zijn slechts een eerstelijnspost met een miniapotheek met minder dan zeventig verschillende medicijnen.

(lees onder de foto verder)

Mijn eerste dag wordt mij gevraagd een van de artsen te schaduwen. Ik loop dus gewoon weer mee en maak grapjes over dat ik weer ‘intern’ ben. Maar ik ben ontzettend blij dat ik even kan kijken hoe een consult hier gaat. Elke dokter krijgt een Franse, Arabische of Farsi tolk mee naar de spreekkamer en het consult verloopt dus via een derde persoon. De consulten worden helemaal ingewikkeld als de patiënt zelf geen Frans spreekt, maar een vriend vanuit een lokale Afrikaanse taal naar Frans tolkt en de tolk vervolgens weer van Frans naar Engels. En dan is Engels van de meeste artsen hier niet eens de moedertaal.

Eén van de patiënten vertelt niet alleen menstruatieklachten en dyspareunie te hebben, maar vertelt op de valreep ook nog hoofdpijn te hebben. Ik bewonder het geduld van de arts die de patiënt weer meeneemt een spreekkamer in en de nieuwe klacht uitgebreid uitvraagt. Als we in de apotheek staan om paracetamol voor de patiënt te pakken, vraag ik hoeveel zin het heeft om de klacht zo grondig uit te vragen. ‘If it was migraine or a cluster headache, we do not have any other medication than paracetamol to treat it, right?’ Hij zegt dat ik gelijk heb, maar dat hij in ieder geval wilde uitsluiten dat het iets acuuts is. ‘Then I might try to get a CT-scan for the patient. But it is hard for a Greek person to get one, it might be impossible for a refugee.’

Het is 3.25 uur. Morgen heb ik mijn eerste spreekuur. Mijn eerste spreekuur ooit als dokter. Ik heb er onwijs veel zin in. Maar ben ook zenuwachtig, want ik wil het graag zo goed mogelijk doen. Maar daarvoor moet ik eerst slapen. Ik draai me nog een keer om.