Het zit tussen de wielen

Abonneer en luister op uw mobiel via:

Apple Podcasts | Google Podcasts | Spotify

Meer over podcasts luisteren

Mijn auto had kuren. Meestal deed hij het, maar soms zomaar niet. Klachten die af en toe optreden haat ik. Als je er hulp voor zoekt dan houden ze zich gedeisd om direct weer op te duiken als de hulp weg is. Toch naar de garage. Zoals te verwachten zei de monteur: ‘Hij doet het nu anders prima’. Hij slaagde er slecht in te verbergen dat hij me niet serieus nam.

‘Ja, nu wel’, zei ik verontschuldigend, al in het defensief gedrongen ‘maar soms dus niet. Dat is erg onhandig, dat hij het dan niet doet’, voegde ik er ten overvloede aan toe. Dat had enig effect, want hij zei: ‘Ja, je moet er wel van op aan kunnen. We gaan er naar kijken.’ Er sprak weinig enthousiasme uit zijn toon, maar ik was allang blij.

Drie dagen later kreeg ik een berichtje. De auto was weer klaar. Ik naar de garage. Toen de monteur me zag klom hij direct achter het stuur en startte de auto. Dat ging probleemloos, zoals meestal. Opgewekt zei hij: ‘Die loopt als een zonnetje’ en hij keek me verwachtingsvol aan. ‘Ja, maar wat was het nou dan’, vroeg ik, niet overtuigd. ‘Nou, wat de auto betreft is er niks mis. We hebben hem helemaal nagekeken, wielen, uitlaat, portieren, achterklep, stuur en ga maar door. Allemaal piekfijn in orde.’ ‘Maar hij doet het toch soms niet?’ zei ik verbouwereerd. Hij keek me samenzweerderig aan en zei: ‘Het zit tussen de wielen’.

‘Tussen de wielen?, herhaalde ik perplex. Hij vervolgde: ‘Weet u, het zijn prachtige auto’s, die Italianen, maar gevoelig hè? Misschien een keer te hard geslagen met het portier, te ruw gestart of te hard geremd. Daar kom je moeilijk achter. Maar zoiets zal het zijn. U moet naar de autoloog.’

Dit is natuurlijk een onzinverhaal. Elke monteur weet dat tussen de wielen de motor zit en dat die ermee te maken moet hebben. Maar een dergelijk inzicht is in de gezondheidszorg nog niet altijd doorgedrongen. Als er geen oorzaak kan worden gevonden, zegt men: ‘Het zit tussen de oren’. Alsof daar lucht zit. Tussen de oren zit het brein¹ Een heel concreet, erg lichamelijk orgaan. Net zo materieel als het beeld op deze foto ^2. .

De hersenen zijn voor zover bekend het meest complexe verschijnsel in de kosmos. 80 miljard zenuwcellen, die elk met gemiddeld 1000 andere cellen verbonden zijn. En dan ook nog eens een zelfde aantal gliacellen, die zorgen voor isolatie, voeding, wegsnoeien en aanleggen van verbindingen. Niet te bevatten. Als je erover leest hoe dat allemaal werkt en groeit, dan overvalt je een religieus gevoel. Mij althans. Die hersenen zijn betrokken bij ons functioneren in lichamelijk opzicht en ook in psychisch opzicht. Bij alles wat we beleven en doen. Helaas is ooit een onderscheid gemaakt tussen zenuw- en zielsziekten, maar zonder zenuwen geen ziel. Misschien wel een geest, maar dat is een ander verhaal.

Dat we nog lang niet elke klacht kunnen begrijpen valt ons niet te verwijten. Maar zeg alsjeblieft dan niet: ‘Het zit tussen de oren’. Formeel is dat misschien wel juist, maar het wordt beleefd als dat het niet concreet is, niet echt. Zeg liever: ‘Ik kan niks vinden. U moet naar de psychiater. Die vinden nooit iets. Dus die zijn dat gewend.’ Maar dan wat tactischer natuurlijk.