Blogs & columns
Blog

Het ongestraft promoten van vasten tegen kanker

6 reacties

Geneesmiddelen kunnen ernstige bijwerkingen hebben en daarom reguleert de overheid het gebruik daarvan streng. Terecht. Het publiek moet beschermd worden tegen middelen die meer schade aanrichten dan goed doen.

Vandaar dat we in de hele wereld een enorm systeem hebben opgetuigd om de markttoelating van nieuwe medicijnen te beoordelen op basis van wetenschappelijk aantoonbare werkzaamheid die opweegt tegen de potentiële negatieve effecten. FDA in de Verenigde Staten, EMA in Europa, PMDA in Japan en NMPA in China zorgen ervoor dat de risk-benefitratio positief is alvorens fabrikanten een marktautorisatie krijgen. Na een zorgvuldige wetenschappelijke analyse dus. Als zo’n middel dan is toegelaten kunnen artsen het voorschrijven aan hun patiënten. De fabrikant geeft daarbij informatie over het geneesmiddel en is gebonden aan de bijsluitertekst die een uitgebreide samenvatting bevat van de voor- en nadelen. Bedrijven mogen die informatie (of reclame, zo u wilt) uitsluitend geven aan artsen. Want die zijn bij uitstek in staat om voor de individuele patiënt te kunnen bepalen of het voorschrijven van dat medicijn aangewezen is. Fabrikanten mogen niet communiceren met patiënten, dat is streng gereguleerd in wetgeving over geneesmiddelenreclame. So far, so good; het volk moet beschermd worden, nietwaar?

Maar het wordt tamelijk absurd als we zien hoe de overheid meent deze bescherming vorm te geven. Zo werd de Nederlandse Cystic Fibrosis Vereniging onlangs door de inspectie op haar vingers getikt omdat zij soms iets te positief () was over nieuwe middelen die eindelijk hoop bieden voor hun patiënten: vooral (prijzige) medicijnen van het Amerikaanse bedrijf Vertex. Logisch, want er zijn geen farmaceutische alternatieven. Maar de inspectie interpreteerde dit enthousiasme als publieksreclame voor geneesmiddelen en dat mag niet. Echt waar.

We werden de afgelopen weken ook geconfronteerd met een uitzending van Dokters van Morgen waarin programmamaakster Antoinette Hertsenberg een vurig pleidooi deed voor vasten als behandeling voor kanker. Als zevendedagsadventist volgt ze daarmee de lijn van haar sekte, waarin een sobere en gezonde leefstijl erg belangrijk is. Het bewijs daarvoor liet ze verwoorden door de wat stoffige diabetoloog, professor Hanno Pijl, die zich al eerder in het publieke debat profileerde als leefstijlgeneeskundeactivist. Vasten past natuurlijk volledig in zijn overtuiging, vooral geen geneesmiddelen bij kanker, alsjeblieft zeg. Hij stamelde bij Pauw dat hij toch maar mooi een gerandomiseerde studie had gedaan in Leiden bij vrouwen met borstkanker die spectaculaire resultaten liet zien. Hertsenberg illustreerde dat in een interview met een miraculeus genezen patiënte. Uiteraard, haar vorstelijke publieke salaris ver boven de balkenendenorm moet natuurlijk terugverdiend worden met hoge kijkcijfers voor dit tijdens primetime uitgezonden consumentenprogramma.

Maar het onderzoek van Pijl is nog niet gepubliceerd, zijn opvatting is grotendeels gebaseerd op data bij muizen, de tweede fase van zijn research gaf geen resultaten (dat zei hij er niet bij) en zijn overtuiging lijkt dus eerder religieus dan wetenschappelijk. Misschien ook een zevendedagsadventist? Joost Zaat In de Volkskrant en Dokter Media maakten terecht korte metten met dit verhaal. Ook het Antoni van Leeuwenhoek distantieerde zich er onmiddellijk van en wees op de potentiële gevaren van het vastendieet voor deze vaak ondervoede kankerpatiënten.

Farmaceuten kunnen geen kik geven over hun middelen of de inspectie zit erbovenop. Zelfs patiëntenverenigingen mogen niet meer enthousiast zijn over nieuwe pillen, want de inspectie ziet dat als reclame. Hertsenberg en Pijl kunnen daarentegen ongestraft onbewezen therapieën promoten, kankerpatiënten misleiden, valse hoop geven en bewust nadelige gevolgen verzwijgen. De overheid staat erbij en kijkt ernaar want het betreft geen medicijn. Een farmaceut daarentegen had een forse boete gekregen.

Beste inspectie, misschien wordt het tijd uw prioriteiten nog eens te herzien.

meer van Henk Jan Out

vasten
  • Henk Jan Out

    Henk Jan Out is farmaceutisch geneeskundige bij Ferring Pharmaceuticals in Shanghai. Hij blogt op persoonlijke titel over geneesmiddelen.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Cornelis Bruijninckx

    niet praktiserend chirurg, Den Haag

    Collega Gijsbers beoordeelt deze blog te serieus-streng. Het is een column en geen wetenschappelijk artikel. Er zit wel een flinke dosis wetenschappelijke en algemeen-maatschappelijke kennis achter, waarbij beide op geestige wijze geëtaleerd worden. ...Er is niets tegen leefstijladviezen in het algemeen voor (nog) gezonde mensen. Diezelfde adviezen voor mensen met ernstige aandoeningen dienen daarentegen in beginsel wetenschappelijk goed onderbouwd te zijn want je wilt mensen die het al lelijk voor hun kiezen hebben niet onnodig belasten.

  • GJ Cromheecke

    anesthesioloog, Zeist

    @ collega Konstantinovski en Gijsbers:
    enige achtergrondinformatie over Antoinette Hertsenberg om aan te geven dat het lidmaatschap van de zevendedagsadventisten wel van belang kan zijn.
    De echtgenoot van mevr. Hertsenberg is Niko Koffeman (fracti...evoorzitter 1e kamer PvdD en zevendedagsadventist) en hij is medeoprichter van "de Vegetarische Slager". Deze onderneming is opgericht met subsidiegeld van oa. Stichting Natuur en Milieu en begin dit jaar verkocht voor 30 miljoen aan Unilever.
    De sekte van zevendedagsadventisten houdt zich aan strenge voedingswetten. De voedingsadviezen van de PvdD en de Vegetarische Slager spreken voor zich. Zo is de cirkel weer rond. Mevr. Hertsenberg wordt omgeven door een abnormale mix van macht, geld, voeding en religie.
    In de oncologische chirurgie streven wij een evidence based beter resultaat na door de patiënten pre-operatief in een optimale voedingstoestand te brengen.

  • Carolien F M Gijsbers

    kinderarts n.p., Den Haag

    Henk Jan Out wijst op de onwenselijkheid van propaganda voor therapieën waarvan de waarde (nog) niet duidelijk is, in casu vasten bij kanker. Hij ontkracht echter zijn verhaal door de door hem bekritiseerden te framen als enigszins zonderling en ‘dus...’ onbetrouwbaar.
    Van Antoinette Hertsenberg wordt vermeld dat ze zevendedagsadventist is en dat ze met haar verhaal ‘de lijn volgt van haar sekte, waarin een sobere en gezonde leefstijl erg belangrijk is’. Door het op deze manier te framen, klinkt het alsof een sobere en gezonde leefstijl (en daarmee ook vasten) verwerpelijk is. Daarna volgt een veeg uit de pan in de vorm van haar veronderstelde salaris en veronderstelde noodzaak van de omroep om dat terug te verdienen. Tenslotte stelt hij, dat ze zich verschuilt achter een ander, want ‘het bewijs liet ze verwoorden door’ een deskundige. Die deskundige wordt meteen geframed als ‘de wat stoffige diabetoloog ..’ die bij Pauw ‘stamelde …’; gesuggereerd wordt dat hij religieus geïnspireerd kan zijn, ‘misschien ook zevendedagsadventist’.
    Het dient geen enkel zinnig doel om de persoonlijke mening van de auteur over het uiterlijk (?) of de welbespraaktheid van een deskundige te vermelden, noch fantasieën over diens religieuze overtuigingen. Het is prima om de rol van vasten/voeding bij kanker aan de orde te stellen, maar mag het dan gewoon over de inhoud gaan, gewoon evidence based?

  • Marja Konstantinovski

    AIOS MM, Leiden

    Een heel belangrijk verschil tussen je eigen pillen aanprijzen en adviseren over een een vastendieet is het financiele aspect. Farmaceuten hebben zeer hoog financieel eigenbelang om hun producten aan de patient te krijgen, en op ervaringen uit het ve...rleden hebben nu gelukkig strenge regels.

    Maar dat financiele eigenbelang speelt geen enkele rol bij leefstijladviezen. De motivatie om die adviezen te geven zijn dan ook niet gedreven uit financieel eigenbelang, zoals bij farmaceuten, maar uit een wetenschappelijke overtuiging. Daar hoef je het niet mee eens te zijn, en bezwaren mogen dan ook geuit worden op basis van wetenschappelijke tegenargumenten.

  • FJ

    KNO arts, Hilversum

    Als je maar lang genoeg vast, brengt dat een eind aan al het lijden....

  • menno oosterhoff

    psychiater, Thesinge

    Dit is inderdaad meten met twee maten.
    Als alle claims betreffende behandelingen, die de gezondheid zouden bevorderen even streng beoordeeld gaan worden als farmaceutische dan krijgt de inspectie het nog druk.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.