Het jongetje in het rode T-shirt

Soms weet je gewoon dat een patiënt ziek is of dat een patiënt beter wordt. Het staat niet in de leerboeken maar is er toch. Dat is wat het vak zo boeiend maakt.

Zomer 2020. Oude dame, aangereden op de fiets en nu met een open enkelluxatiefractuur aangekomen op de Spoedeisende Hulp van het academisch ziekenhuis. Keurig opgevangen door de fellow die haar aanmeldt voor het operatieprogramma en mij dan belt. ‘Wil je met me meedoen? Oude dame met open luxatiefractuur. Staat er helemaal naast.’ ‘Goed’, zeg ik, ‘kom eraan.’

Op de operatiekamer tref ik mevrouw nog wakker aan. Ze blijkt een bijzonder vitale dame te zijn die nog veel fietst en deze breuk komt slecht uit. Ze zou een kind in het buitenland gaan bezoeken. Nadat ze slaapt, vertelt de fellow mij dat ze het wel echt een lelijk letsel vindt. Zal wel een infectie worden met een hoop gedoe. Ik trek de dekens eraf. En dan komt het: een gemiddelde profwielrenner zou jaloers zijn op deze bovenbenen. ‘Ja’, zeg ik tegen de fellow, ‘lelijk letsel, maar dit komt wel goed.’ Het verhaal van het jongetje in het rode T-shirt schiet weer door mijn hoofd.

Het is zomer en lang geleden. Een klein jongetje loopt voorovergebogen buiten het ziekenhuis met zijn moeder aan de hand. Hij heeft een rood T-shirtje aan. De oude chirurg kijkt door het raam. ‘Wie van jullie heeft dat jongetje gezien?’ ‘Ik’, antwoordt een collega. ‘En?’ vraagt de oude chirurg. ‘Denk dat het wel meevalt’, zegt de collega. ‘Hij had wat buikpijn, maar het is al beter dan gister.’ ‘Loop maar naar buiten, haal hem op en meldt hem aan voor een appendectomie. Hij heeft namelijk een appendicitis’, zegt de oude chirurg. Drie uur later blijkt exact dat het geval te zijn.

Dit was onder arts-assistenten van mijn generatie een legendarisch verhaal. Het jongetje in het rode T-shirt. Het hoorde bij het oeuvre van het ziekenhuis waar ik ben opgeleid en bij de chirurg die deze diagnose stelde. Het was een andere tijd. Deze chirurg was wars van richtlijnen en een verdenking appendicitis werd gewoon aangemeld voor operatie. Met alle voors en tegens van dien. Het verhaal schiet te pas en te onpas door mijn hoofd, maar naarmate ik ouder word, waardeer ik het steeds meer.

We zijn inmiddels drie maanden verder en onze oude dame loopt zonder hulpmiddelen. Ze is ongecompliceerd hersteld. Oké, ik heb haar nog ergens een kuur antibiotica gegeven, omdat de wond een beetje nalekte, maar na die kuur geneest de wond probleemloos. Ik heb haar dus niet opgenomen, aangemeld voor re-operatie en een week een antibiotica-infuus gegeven zoals het ‘protocol’ adviseert. Waarschijnlijk iets wat de oude chirurg ook zou doen: niet blindelings zeer strikte infectieprotocollen volgen, maar proberen het hele perspectief zien.

Het zijn deze kleine dingen die het vak zo leuk maken. Wellicht komt het omdat je in de loop der jaren minder na hoeft te denken over hoe je moet opereren en daarmee ruimte krijgt om naar de patiënt te kijken. Om na al die jaren van studie in leerboeken, op andere dingen te letten. Zoals bovenbenen van een profwielrenner bij een oude dame. Met dank aan het jongetje in het rode T-shirt.